Xe bus nhanh BRT đã thực sự hiệu quả?

Hệ thống xe bus nhanh BRT Hà Nội, một loại hình giao thông công cộng phổ biến của nhiều nước trên thế giới đã được thử nghiệm từ 4 tháng nay. Từ lúc triển khai đến nay, dự án này luôn thu hút sự quan tâm của dư luận về hiệu quả và tính khả thi của dự án. Nhất là khi hơn 1/3 diện tích mặt đường dành riêng cho BRT, trong khi tất cả các phương tiện công cộng và cá nhân đi trên phần đường còn lại.

Theo ghi nhận của phóng viên, đầu tuyến xe bus nhanh BRT tại bến xe Kim Mã vào thời điểm 17 giờ, lượng khách lên ngay đầu bến đã ngồi kín hết ghế. Chỉ qua 2 trạm BRT trên đường Giảng Võ, lượng khách đã rất đông, thậm chí phải chen lấn để lên xuống xe, lúc đông nhất, để kiếm một chỗ đứng cũng rất khó khăn.

Chị Tạ Thị Thu Nga (quận Hà Đông, Hà Nội) từ khi có xe bus nhanh đã bỏ hẳn ô tô cá nhân để đi phương tiện này. Dù phải chen chúc những lúc cao điểm nhưng chị vẫn đi BRT vì sẽ tiết kiệm được hơn 30 phút đi làm so với đi phương tiện cá nhân. Chị cho biết, tình trạng đông đúc như thế này không phải bây giờ mới diễn ra.

Tuy nhiên, theo ghi nhận của phóng viên vào giờ thấp điểm, nhà chờ tuyến xe bus nhanh BRT Giảng Võ chỉ có 1 khách hàng đang đợi xe. Xe đã qua 2 điểm nhà chờ nhưng lượng khách chỉ lác đác vài ba người. Đi thêm 2 - 3 nhà chờ nữa, lượng khách có tăng lên, nhưng số ghế trống vẫn rất nhiều.

Thực tế cho thấy, vào 2 khung giờ cao điểm và khung giờ thấp điểm, lượng khách sử dụng BRT khác biệt nhau gấp nhiều lần.

Sau 4 tháng hoạt động, trung bình lượng khách sử dụng BRT trong 1 ngày tăng 20% so với giai đoạn đầu vận hành miễn phí, đạt hơn 14.000 hành khách một ngày.

Tuy nhiên với số tiền đầu tư lớn, ưu tiên nhiều, nhiều chuyên gia cho rằng hiệu quả sử dụng tuyến BRT chưa thực sự tương xứng với đầu tư và ưu tiên của xã hội.

Trong khi vấn đề ùn tắc giao thông đô thị đang là bài toán nan giải, một trong những giải pháp là tăng cường phát triển các phương tiện công cộng. Xe bus nhanh BRT bước đầu đã góp phần tạo thói quen này cho người dân, tuy nhiên hiệu quả thực sự còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhất là khi đông đảo người dân vẫn phải chen chúc trong phần đường còn lại và phải ưu tiên đến hơn 1/3 làn đường cho BRT.