Tháng 4/2017, sau gần 30 năm làm nông nghiệp, ĐTK đã có bước chuyển mình mới: Khánh thành nhà máy sản xuất trứng gà sạch không tỳ vết công nghệ Nhật Bản- Nhà máy sản xuất trứng gà sạch ĐTK Phú Thọ. Cũng từ khi những dải băng khánh thành nhà máy được cắt, những người hiểu biết về ngành trứng đã dành "vương miện nữ hoàng trứng gà" cho bà Vũ Minh Ngọc-Chủ tịch HĐQT-CEO của ĐTK.

Khởi nghiệp từ Kinh doanh thuốc thuốc thú y năm 1988, khi ngành chăn nuôi còn chưa phát triển, đến năm 2000, Công ty TNHH Thương mại ĐTK chính thức được thành lập và mở rộng kinh doanh sang lĩnh vực nguyên liệu thức ăn chăn nuôi.

Lúc đó, nhiều người thấy ĐTK liều. Liều vì rẽ ngang sang ngành mới trong khi quy mô công ty vẫn còn quá bé mà thị trường thức ăn chăn nuôi thì rộng lớn vô cùng. Nhưng, ĐTK lúc đó chỉ thấy một điều: Thực phẩm bẩn đang tràn lan trên thị trường và mình phải góp phần thay đổi nó.

Đặt cho mình sứ mệnh sản xuất và cung ứng thực phẩm thực sự an toàn đến cộng đồng, ĐTK dồn lực đẩy mạnh đầu tư vào chuỗi giá trị khép kín của ngành chăn nuôi, hướng đến mô hình 3F (Feed – Farm – Food).

Đi đúng hướng, ĐTK như diều gặp gió. Đến năm 2013 và 2014, ĐTK trở thành một trong những đơn vị nhập khẩu thương mại nguyên liệu thức ăn chăn nuôi lớn nhất Việt Nam, là nhà cung cấp truyền thống cho hầu hết các Nhà máy Sản xuất Thức ăn Chăn nuôi trên toàn quốc. Đồng thời, ĐTK vươn lên Top 5 doanh nghiệp xuất khẩu cà phê lớn nhất Việt Nam.

Sang năm 2015, giấc mơ 3F bắt đầu thành hình. Bên cạnh việc duy trì hoạt động thương mại, ĐTK đẩy mạnh đầu tư phát triển chuỗi giá trị khép kín của ngành chăn nuôi, chế biến thực phẩm 3F (Feed – Farm – Food) và chính thức tham gia vào tất cả các khâu của chuỗi, từ cung ứng nguyên liệu làm thức ăn chăn nuôi, sản xuất thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y, sản xuất con giống, chăn nuôi, đến chế biến thực phẩm.

Để được ăn trứng gà sạch từ trong ra ngoài, nhiều nước trên thế giới đã đầu tư dây chuyền cực kỳ hiện đại, khép kín, kiểm soát an toàn sinh học trong toàn bộ quy trình sản xuất trứng. Những nước đang sở hữu các nhà máy sản xuất trứng gà sạch nổi tiếng thế giới phải kể đến như Nhật Bản, Mỹ, Israel… Riêng tại Nhật Bản, hơn 100 năm nay, người dân đã được tiếp cận với trứng gà sạch sản xuất trên dây chuyền hiện đại và không có bất kỳ sự hiện diện nào của con người.

Giấc mơ làm trứng gà sạch của bà Vũ Minh Ngọc bắt đầu từ đó với lý do rất đơn giản: Muốn sớm có trứng sạch cho người dân Việt.

Bà Vũ Minh Ngọc bắt đầu nghiên cứu sâu về trứng sạch từ năm 2014. Bà cùng nhiều chuyên gia đi đến Mỹ, đến Nhật, học hỏi các mô hình sản xuất trứng sạch của nước bạn, nhìn lại nước mình. Ngành trứng gà trong nước chưa phát triển, trứng gà chủ yếu là từ người dân chăn nuôi nhỏ lẻ. Các Doanh nghiệp khác nuôi lớn thì cũng là hình thức chăn nuôi cũ, chưa chú trọng đến các quy trình quản lý chất lượng tiêu chuẩn quốc tế, chưa theo những quy chuẩn "kiểu tây" về phát triển bền vững. Cũng có doanh nghiệp đầu tư dây chuyển rửa/ đóng gói trứng nhưng không phải là làm trứng sạch theo định nghĩa về từ Sạch của quốc tế.

Chữ Sạch- khi đi sang Nhật- bà Vũ Minh Ngọc mới hiểu sâu sắc. Ở Nhật, trứng Sạch là sạch từ trong ra ngoài, sạch cả sinh học lẫn vật lý. Nói một cách dễ hiểu, ở Nhật, một quả trứng sạch là quả trứng được kiểm soát nghiêm ngặt từ giống gà, thức ăn cho gà, nước uống cho gà, nơi ở cho gà…đến khâu thu hoạch trứng gà thế nào.

Những chuyến đi liên tục đó đã giúp bà Ngọc định hình được hướng đi mới cho ĐTK-làm nông nghiệp công nghệ cao, sạch và bền vững. Đến năm 2016, Nhà máy sản xuất trứng gà sạch công nghệ Nhật bản bắt đầu khởi công.

Một lần nữa, người ta thấy bà Ngọc- thấy ĐTK liều. Liều là bởi vì, để làm nông nghiệp sạch, công nghệ cao như bà Ngọc "mơ" thì chi phí đầu tư rất nhiều. Mà điều khó nhất cũng không hẳn là khoản tiền đầu tư mà là: Việt Nam chưa có quy chuẩn gì để một doanh nghiệp đi đầu trong lĩnh vực nông nghiệp sạch như ĐTK đi theo.

Động lực duy nhất để bà Ngọc đi tiếp con đường chưa ai dám đi, đầy khó khăn là: Tự cứu chính mình.

Năm 2017, cơn khủng hoảng thừa thịt lợn xảy ra trên diện rộng đã khiến toàn ngành chăn nuôi nông nghiệp lao đao. Chính xác là toàn ngành chứ không riêng gì con lợn bị ảnh hưởng. Giá thịt lợn giảm sâu kéo theo giá gà cũng giảm, dân giảm nuôi. Dân giảm nuôi trong khi, ĐTK lúc đó sống bằng nghề cung ứng nguyên liệu làm thức ăn chăn nuôi, sản xuất thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y, sản xuất con giống…Thức ăn chăn nuôi bắt đầu tồn kho và ĐTK đứng trước một tương lai xám xịt nếu ngành cứ đi lùi và lương cán bộ công nhân viên, chi phí duy trì nhà máy, chi phí trả lãi vay ngân hàng…vẫn phải đều đều trả.

Hồi 2017, hàng loạt doanh nghiệp đã phải "chịu chết" cùng sự xuống dốc thảm hại của ngành chăn nuôi. ĐTK cũng đứng trước lằn ranh sinh-tử.

Chính ở bước đường cùng đó, bà Vũ Minh Ngọc khánh thành nhà máy trứng gà sạch công nghệ Nhật Bản, thực hiện giấc mơ trứng gà sạch đã mong muốn từ lâu. Bà nghĩ: "Chỉ có con đường đầu tư nuôi gà, làm trứng sạch và phải làm lớn ngay trong khủng hoảng của ngành thì mới cứu được chính mình. Tự mình đẩy mạnh chăn nuôi thì cũng tự mình khép nốt chữ Cầu cho mảng thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y mà ĐTK theo đuổi suốt 30 năm qua".

Những khoản đầu tư lớn liên tục được rót vào nhà máy. Dây chuyền công nghệ Nhật bản và kiểm soát an toàn sinh học trong toàn bộ quy trình sản xuất trứng cùng khu vực sản xuất "khách sạn 5 sao" dành cho những cô gà mái Hy – Line của Mỹ...dần được thành hình. Những cô gà được bảo vệ bởi vùng đệm sinh học, được nuôi dưỡng bằng thức ăn sản xuất theo công nghệ Van Aarsen của Hà Lan. Toàn bộ các quy trình, hệ thống chăn nuôi được công nghệ hóa toàn diện, hạn chế tối đa sự tiếp xúc của người với đàn gà. Sau 5 bước "tẩy trùng", một quả trứng sạch từ vỏ đến lòng mới được ra lò.

Trứng gà sạch – dinh dưỡng Freskan+ thành phẩm phải đạt các chỉ số nổi bật như: Độ tươi – Đạt thang điểm tiêu chuẩn AA theo tiêu chuẩn bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ; Màu sắc lòng đỏ luôn trong mức từ 12 – 14/thang điểm màu 15; Các chỉ số Protein/ Lipid… dinh dưỡng đều vượt ngưỡng so sánh với đa số các sản phẩm hiện có trên thị trường.

Sản phẩm trứng gà "sạch không tỳ vết" tiêu chuẩn Nhật Bản của ĐTK nhanh chóng được thị trường đón nhận. "Cứ khách hàng nào khó tính nhất, yêu cầu chất lượng cao nhất thì trứng gà Freskan+ lại chinh phục dễ nhất"- bà Vũ Minh Ngọc chia sẻ. Sản phẩm trứng gà sạch không tỳ vết của ĐTK nhanh chóng "phủ" các khách sạn 5 sao sang trọng nhất, phủ các siêu thị lớn từ VinMart, K-mart, unimart, Aeon, Hapro…đến các cửa hàng thực phẩm sạch, các nhà hàng ăn sang trọng.

Các nhà đầu tư lớn cũng nhanh chóng nhận ra tiềm năng của ĐTK. Chỉ riêng mấy tháng cuối năm 2017, đầu năm 2018, ĐTK liên tục tiếp các đoàn nhà đầu tư cả trong nước và quốc tế. ĐTK đang có đà của một doanh nghiệp tăng trưởng mạnh. Sản phẩm tốt, tiêu thụ đạt mức cao, hệ thống phân phối ổn định. Mà ngành trứng, tiềm năng thế nào thì những nhà đầu tư lớn hiểu hơn ai hết.

Các nhà đầu tư lớn liên tục đàm phán với ĐTK nhưng những cuộc đàm phán đều đi vào ngõ cụt. Lý do cũng dễ hiểu. Mấu chốt nằm ở chỗ: ĐTK đầu tư lớn để xây dựng nhà máy hiện đại đúng thời điểm ngành chăn nuôi khó khăn nhất. Bước chân sớm một nhịp của ĐTK giúp công ty đi đầu ngành trứng nhưng cũng khiến công ty rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan.

Nếu năm 2017, khủng hoảng ngành chăn nuôi kết thúc sớm hơn vài tháng, ĐTK sẽ sống tốt. Bước chân sớm một nhịp của nhà máy sản xuất trứng ĐTK Phú Thọ khiến đầu ra cho quả trứng giai đoạn đầu rất khó khăn và công ty không khai thác hết công suất dự kiến. Nguồn thu eo hẹp trong khi chi phí giai đoạn đầu đầu tư ngốn tiền nên ĐTK rơi vào trạng thái "cong vênh" về tài chính.

Khi khủng hoảng ngành qua đi, nhà máy của ĐTK chạy đạt 70% công suất và trứng sản xuất ra đến đâu thì tiêu thụ đến đó thì cũng là lúc ĐTK rơi vào cảnh dòng tiền thu về vẫn phải "khéo co" mới vừa trang trải chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh, lãi vay ngân hàng để đầu tư nhà máy. Nhiều tháng liền, ĐTK sống trong cảnh giật gấu vá vai.

Chia sẻ với chúng tôi, bà Vũ Minh Ngọc nói: "Sở dĩ ĐTK sản xuất không kịp bán nhưng vẫn chưa chạy full được công suất là bởi vì công ty không còn cửa để vay thêm ngân hàng. Ngân hàng không cho vay thêm nên công ty cứ chật vật trong bài toán tài chính. Chỉ cần có thêm khoảng 1 triệu USD nữa, ĐTK sẽ có thể chạy full công suất và dòng tiền sẽ khoẻ, hoạt động kinh doanh của công ty có thể ổn định".

Để giải quyết bài toán tài chính của mình, ĐTK đã từng nghĩ đến việc ưu tiên nguồn trứng cho hoạt động bán lẻ vì bán lẻ sẽ thu được "tiền tươi thóc thật" và ĐTK sẽ có dòng tiền khoẻ. Hiện, công ty đang ưu tiên nguồn trứng vào các siêu thị, khách sạn cao cấp...và thường thì siêu thị sẽ chiếm dụng vốn của công ty tầm hai tháng. Đây cũng chính là lý do ĐTK rơi vào cảnh chênh vênh dòng tiền hoạt động kinh doanh. Theo kênh bán lẻ, ĐTK sẽ cứu được "lửa gần" giúp dòng tiền khỏe hơn nhưng làm vậy cũng khiến vị thế công ty yếu đi nên ĐTK quyết định không đi theo phương án này.

"Các quỹ đầu tư, các nhà phân phối lớn của chúng tôi cũng sớm nhìn thấy khó khăn của ĐTK. Các quỹ đầu tư bắt đầu ép giá để mua cổ phần hoặc để đạt thỏa thuận góp vốn thêm còn các nhà phân phối lâu nay vẫn "khát" trứng gà ĐTK thì cũng ép để mong đạt được thỏa thuận ưu tiên nguồn trứng cho họ"- bà Vũ Minh Ngọc nói.

"Đã từng có lần một quỹ đầu tư của Nhật đến làm việc với công ty, ngỏ ý muốn đầu tư nhưng cuối cùng không đạt được thỏa thuận. Lúc đó, Việt Nam vẫn đang trong cảnh bị "đánh" vào các nước có dịch lở mồm long móng nên họ có phần ngần ngại còn chúng tôi thì thấy cuộc khủng hoảng thừa ngành chăn nuôi đang tạm lắng xuống và nghĩ rằng tự mình sẽ đi tiếp được. Giờ tôi vẫn còn tiếc cơ hội này "- bà Vũ Minh Ngọc chia sẻ.

Dự kiến tháng 10/2019 này, Nhà máy sản xuất trứng gà sạch của ĐTK sẽ đạt được full công suất dù tài chính hơi chật vật. Điều bà Ngọc vẫn còn muốn nói thêm là bà đã dũng cảm bắt đầu làm nông nghiệp, chấp nhận rủi ro cao để đi đầu nhưng những nhà đầu tư lại không muốn đồng hành cùng rủi ro- họ tìm đến, xuýt xoa rồi...chờ. Chờ đến khi doanh nghiệp đi qua hết sạch khó khăn rồi mới rót vốn đầu tư, mua đắt cũng được. Với nhà đầu tư thì họ có lợi lắm nhưng với doanh nghiệp, để đi một chặng đường đầu không có bạn đồng hành thì thật sự thách thức.

"Bây giờ là lúc chúng tôi cần nhà đầu tư đồng hành cùng mình nhất. Chúng tôi chỉ cần thêm 1 triệu USD là có thể chạy full công suất và dòng tiền sẽ khoẻ, hoạt động kinh doanh của công ty có thể ổn định và có thể tính đến phương án mở rộng để tối ưu hóa hệ thống"-bà Vũ Minh Ngọc nói thêm.

"Ước mơ của tôi là đưa ĐTK sớm trở thành một doanh nghiệp đi đầu ngành trứng gà sạch, nắm giữ 10% thị phần. Tôi tin rằng, với hệ sinh thái hoàn thiện như ĐTK mà không làm được điều này thì các doanh nghiệp khác cũng khó lòng đạt được"-bà Ngọc chia sẻ.

Con số 10% thị phần nói thì dễ nhưng thực tế là một giấc mơ lớn với bất kỳ doanh nghiệp nào. Tuy vậy, với ĐTK lại là kế hoạch đã được vạch kỹ lưỡng. Năm ngoái, ĐTK đạt thỏa thuận hợp tác cùng ISE- thương hiệu hàng đầu Nhật Bản, có hơn 100 năm kinh nghiệm và đang đứng thứ 6 toàn thế giới trong lĩnh vực trứng sạch để sản xuất trứng. ĐTK đã có đủ kinh nghiệm để làm điều đó. Theo kế hoạch này, ĐTK dự kiến sẽ đầu tư thêm 9 nhà máy công suất tương tự nhà máy hiện tại nữa. Một khi cả 10 nhà máy đi vào hoạt động, ĐTK sẽ sản xuất được 1,5 tỷ quả trứng mỗi năm và thống lĩnh 10% thị phần.

Bà Ngọc nói, đến năm 2025, dân số Việt Nam ước tính đạt khoảng 104 triệu người. Nguồn cung trứng đạt khoảng 15,6 tỷ quả mỗi năm và mức tiêu thụ trứng đạt 150 quả/người/năm. Như vậy là, ngành trứng vẫn đang thiếu hụt khoảng 5,1 tỷ quả mỗi năm, dự kiến tăng trưởng hàng năm đạt 12,1%. Chạy full công suất, ĐTK Phú Thọ mới đạt 0,17 tỷ quả trứng mỗi năm tương ứng 1% thị phần nên "cửa" tăng trưởng của ĐTK còn rất lớn.

Khi được hỏi vì sao không mở rộng nhà máy hiện tại vì đất vẫn còn nhiều, bà Ngọc chia sẻ: "Cũng có nhà đầu tư muốn tôi tối ưu hóa mảnh đất 42 hécta ở Phú Thọ, mở rộng nhà máy ĐTK Phú Thọ lên gấp đôi nhưng tôi có định hướng khác. Tôi muốn mở rộng và tăng vị thế của ĐTK trong ngành trứng trước khi thực hiện những kế hoạch khác".

Khi được hỏi ĐTK có lợi thế cạnh tranh gì đặc biệt để "đàm phán" với các nhà đầu tư, bà Vũ Minh Ngọc cho biết, ĐTK có 4 điểm nổi trội để có thể tự tin chọn được cho mình nhà đầu tư phù hợp nhất.

Thứ nhất, nhân sự giỏi nghề. ĐTK có 30 năm kinh nghiệm trong ngành chăn nuôi, từ thức ăn đến con giống và đây là điều ít doanh nghiệp lớn khác có được. Chính bởi nhân sự giỏi nghề nên suốt 30 năm qua, công ty mới có thể liên tục thăng hạng trong bảng xếp hạng những doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam từ vị trí xếp hạng 374 năm 2009 lên vị trí số 103 năm 2018 bất chấp lĩnh vực chăn nuôi trải qua nhiều khủng hoảng.

Thứ hai, đi đúng hướng phát triển bền vững chăn nuôi công nghệ cao ngay từ đầu. Diện tích nhà máy sản xuất trứng gà sạch ĐTK Phú Thọ lên đến 42 héc ta trong đó, riêng diện tích đất để cách ly với khu vực dân sinh, cây xanh và khu hồ điều hòa lên đến 155.000 m2. Công ty không những đầu tư đến 800 tỷ đồng vào một hệ thống công nghệ cao hàng đầu thế giới, khép kín từ sản xuất nguyên liệu thức ăn đầu vào, con giống, chăn nuôi gà hậu bị, chăm sóc gà thương phẩm, xử lý môi trường đến thu gom, xử lý và đóng gói trứng thành phẩm ở quy mô lớn mà còn có thể truy xuất nguồn gốc rõ ràng trong từng khâu sản xuất.

Thứ ba, ĐTK đã tạo được chuỗi giá trị khép kín từ cung ứng nguyên liệu làm thức ăn chăn nuôi, sản xuất thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y, sản xuất con giống, chăn nuôi, đến chế biến thực phẩm. Đây là điều rất quan trọng vì khi sản xuất quy mô lớn, chỉ cần một khâu nào trong chuỗi không kiểm soát được sẽ gây ra rất nhiều hệ luỵ. Hệ thống nhà máy và các trang trại của ĐTK đến nay đã lên đến con số 9, tọa lạc tại các vị trí giao thông đi lại thuận tiện, thổ nhưỡng tốt, khí hậu trong lành.

Thứ tư, hệ thống phân phối khoẻ. Nhờ sản phẩm tốt nên công ty đã nhanh chóng vào được toàn bộ những kênh phân phối công ty mong muốn đến thời điểm hiện tại. Điều này giúp cho sản phẩm trứng sạch của công ty chưa bao giờ biết đến chữ tồn kho trong suốt 2 năm ra mắt.

Nhân dịp đầu xuân năm mới, Bà Ngọc cũng chia sẻ thêm, phải đến khi bắt tay vào làm nông nghiệp sạch rồi bà mới hiểu, doanh nghiệp muốn làm nông nghiệp sạch quy mô lớn phải được Chính sách nhà nước hỗ trợ, các bộ ban ngành cùng phải tham gia, cùng kiến tạo những giá trị Sạch thì thành công mới dễ dàng tìm đến. Bà mong muốn có thêm nhiều thành phần xã hội nữa tham gia vào công cuộc kiến tạo các giá trị Sạch cho cộng đồng.