Không dễ “hạ bệ” USD

Chỉ hơn một tuần trước khi Tổng thống Obama và những những nhà lãnh đạo khác trên thế giới gặp mặt tại London bàn về giải quyết xử lý khủng hoảng kinh tế, Trung Quốc đã tỏ ý định muốn có tiếng nói trọng lượng hơn trong việc quyết định chính sách kinh tế toàn cầu.

Thông điệp mới nhất của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc kêu gọi gạt USD khỏi vị trí đồng tiền quan trọng nhất trên thế giới. Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc, ông Chu Tiểu Xuyên đã kêu gọi dự trữ bằng đồng tiền mới thay thế đồng USD. Theo lời ông Chu, mục đích của việc này nhằm tạo ra hệ thống tiền tệ mới không chịu ảnh hưởng từ chính sách của một quốc gia đơn lẻ nào.

Không lấy làm ngạc nhiên khi Mỹ không hoan nghênh ý định này. Trong bài phát biểu ngày 24/3 tại Washington, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ và chủ tịch FED đều nói rằng họ thẳng thừng phản đối sự thay đổi này.

Và rất nhiều người đồng ý rằng việc này sẽ không xảy ra. Trong bài viết, ông Chu Tiều Xuyên đề xuất dùng đồng SDR (tên gọi tiếng Anh là Special Drawing Right) do IMF xác lập hồi năm 1969 và được dựa trên giá trị của 4 loại tiền tệ là USD, Euro, Yên và Bảng Anh. Để làm được điều này, đồng tiền mới cũng sẽ phải được thừa nhận trên toàn thế giới, từ những công ty tư nhân cho đến các tổ chức giao dịch thương mại quốc tế, qua là một thách thức vô cùng to lớn.

Cải thiện vị thế

Điều này hoàn cho thấy ý định của Trung Quốc muốn có vai trò lớn hơn trên thế giới. Khi tham dự hội nghị G20 diễn ra vào ngày 2/4 tới đây, Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào gần như chắc chắn sẽ kêu gọi mở rộng quyền bỏ phiếu của Trung Quốc tại IMF.

Hiện nay, những thành viên của Liên minh châu Âu (EU) hiện có 32% quyền bỏ phiếu, Mỹ chiếm 17% còn Trung Quốc chỉ chiếm 3,7%. Chính quyền Bắc Kinh cũng có thể đề nghị mua 100 tỷ trái phiếu mới do IMF phát hành.

Với việc bày tỏ mong muốn tìm kiếm đồng tiền dự trữ mới, Trung Quốc cho thấy dấu hiệu không hài lòng với vị trí hiện tại. Cũng như việc chứng tỏ vai trò lớn hơn của Bắc Kinh đối với kinh tế thế giới, việc đề xuất thay thế đồng USD cũng cho thấy ý định Trung Quốc sẽ hành động tích cực hơn để đa dạng hóa dự trữ ngoại tệ.

Đề xuất gây tranh cãi của của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc là một trong số hàng loạt động thái cho thấy sự không hài lòng của Trung Quốc với Mỹ.  Ngày 13/03, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo bày tỏ mối lo ngại về những khoản đầu tư khổng lồ của Trung Quốc tại Mỹ. Ông cũng kêu gọi Mỹ nên nỗ lực duy trì tốt tín dụng, bảo đảm an toàn cho những tài sản của Trung Quốc.

Theo ước tính của ngân hàng Standard Chartered, Trung Quốc là chủ nợ lớn nhất của Mỹ với những khoản đầu tư liên quan đến chứng khoán trị giá 1,45 nghìn tỷ USD vào cuối năm ngoái. Trung Quốc có dự trữ ngoại hối 1,9 nghìn tỷ USD. Khi Mỹ bắt đầu tiến hành gói kích cầu kinh tế trị giá 787 tỷ USD và 1 nghìn tỷ USD mua lại tài sản xấu của các ngân hàng, Trung Quốc đã lo ngại lạm phát tại Mỹ sẽ làm giảm giá trị của những tài sản USD.

Nhưng dù có đề xuất của ông Châu, Trung Quốc cũng nhận ra việc tìm kiếm đồng tiền dự trữ mới có thể gây tổn hại cho Trung Quốc. Điều này sẽ làm giảm giá trị của những tài sản bằng USD và có khả năng nâng giá đồng NDT, đẩy xuất khẩu Trung Quốc vào tình thế khó khăn hơn.

Thực tế, trong cùng ngày ông Chu Tiểu Xuyên đề xuất đồng tiền dự trữ mới, Cơ quan quản lý ngoại hối Trung Quốc đã ban hành thông cáo hỗ trợ đồng USD và tiếp tục mua trái phiếu kho bạc Mỹ.

Quỳnh Khanh
Theo BW