Vì sao trái phiếu Chính phủ phát hành thành công?

Ngày 11/2, Kho bạc Nhà nước đã có buổi đấu giá thành công 4.650 tỷ đồng/5.000 tỷ trái phiếu Chính phủ với lãi suất trúng thầu 11%/năm với 3 kỳ hạn 2 năm, 3 năm và 5 năm cao hơn khoảng 1% so với đợt phát hành tháng 10/2010. Trước đó 2 đợt đầu thầu TPCP vào tháng 11,12/2010 đều không thành công.

Đợt đấu giá thành công của trái phiếu Chính phủ được nhiều tổ chức và chuyên gia đưa ra lý do khác nhau. Theo đó thì sau kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán, các ngân hàng đang có lượng tiền dồi dào nên sự quan tâm tới thị trường TP cũng tăng lên.

Trong báo cáo thị trường trái phiếu của công ty Chứng khoán Bảo Việt thì việc các ngân hàng tham gia đấu thầu trái phiếu còn do nhu cầu mua TPCP bù đắp vào lượng TP sắp được đáo hạn. Dự kiến trong quý I có khoảng 9500 tỷ trái phiếu được thanh toán. Đối với các ngân hàng có nhu cầu tăng trưởng tín dụng cao thì cũng phải duy trì tỷ lệ nắm giữ trái phiếu/ tổng tài sản hợp lý.

Cũng theo BVS thì lãi suất của TPCP trong thời gian tới sẽ tiếp tục được duy trì ở mức 11%. Lý giải cho điều này thì các chuyên gia của BVS cho rằng khi áp lực phát hành được giảm bớt thì trần lãi suất huy động trái phiếu khó có thể tăng lên. Năm 2011, lượng TPCP phát hành theo nghị quyết của Quốc hội là 45.000 tỷ.

Trao đổi với phóng viên CafeF xung quanh câu chuyện phát hành trái phiếu, TS.Cấn Văn Lực, Cố vấn cao cấp Chủ tịch HĐQT ngân hàng BIDV và phó chủ tịch Diễn đàn Việt Nam – Hoa Kỳ, chia sẻ thêm quan điểm về việc phát hành TPCP lần này.

Theo ông Lực để có được lần phát hành trái phiếu thành công vào tháng 2 có nhiều yếu tố. Trước hết là từ phía các ngân hàng, vấn đề vốn, thanh khoản sau Tết đang tốt nên tích cực tham gia đầu giá trái phiếu. Tiếp đó là lãi suất trái phiếu chính phủ đưa ra lần này là hấp dẫn hơn so với tháng 10/2010. Như vậy các ngân hàng đương nhiên sẽ mặn mà hơn đối với đợt phát hành lần này.

Hơn nữa các ngân hàng thương mại phải thực hiện quy định của NHNN trong việc nắm giữ một lượng TPCP nhất định làm tài sản có khả năng thanh toán nhanh trên bảng cân đối kế toán. Đối với các ngân hàng nắm giữ lượng trái phiếu lớn thì sẽ thực hiện thế chấp vay trên thị trường mở.

Vấn đề lãi suất của trái phiếu tăng lên trước hết ở góc độ kỳ hạn trái phiếu. Kỳ hạn trái phiếu dài dẫn đến lãi suất tăng lên. Tiếp theo là nhà nước muốn phát hành trái phiếu thành công thì phải có lãi suất sát với thị trường. Nếu lãi suất TP quá thấp so với thị trường thì các NH không mặn mà với trái phiếu.

Đợt phát hành trái phiếu thành công với lãi suất khoảng 11% mang nhiều yếu tố thời vụ. Khi nhà nước đang cần huy động vốn, các ngân hàng dư thừa vốn nên đạt kết quả khả quan. Lãi suất lên đến 11,2% là rào cản với việc hạ lãi suất cho vay của các NH đối với doanh nghiệp cũng cũng có lý.

Mặc dù lãi suất trái phiếu không liên quan trực tiếp đến việc lãi suất cho vay của NH nhưng khi so sánh rủi ro giữa mua TPCP và cho doanh nghiệp vay vốn các NH sẽ nghiêng về TPCP. Vì thế để có thể vay được vốn các doanh nghiệp phải trả lãi cao hơn tương đối với TPCP mới hấp dẫn các ngân hàng. Như thế lãi suất TPCP cao cũng có những ảnh hưởng đến hạ lãi suất cho vay.

Cao Sơn