Các hình thức huy động vốn và khó khăn thanh khoản

Có thể thấy, mặc dù ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có thông tư cấm huy động lãi suất quá 14% và tất cả các ngân hàng đã thực hiện đúng khi đều niêm yết ở mức tối đa cho phép. Tuy nhiên, đằng sau những thông báo niêm yết lãi suất đúng chuẩn mực, thị trường ngân hàng lại xuất hiện các sản phẩm lách luật mới, chẳng hạn như nâng lãi suất tiền gửi không kỳ hạn, “tiền gửi bảo đảm bằng USD”…

Bởi như một lẽ thường tình, NHNN siết chặt nguồn tiền thông qua công cụ lãi suất, các ngân hàng lớn tăng lãi suất cho vay trên thị trường liên ngân hàng và các ngân hàng nhỏ buộc phải đua lãi suất..., một tình huống điển hình về những khó khăn thanh khoản của các ngân hàng đang hiện hữu.

Sau khi ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn “nổ phát súng” đầu tiên khi giới thiệu sản phẩm tiết kiệm đảm bảo bằng USD, ngân hàng thương mại cổ phần Kiên Long cũng tung ra sản phẩm tương tự. Mới đây, ngân hàng Đông Á cũng đưa ra chương trình khuyến mãi lớn dành cho khách hàng gửi tiết kiệm, đặc biệt khi trở thành khách hàng giao dịch tiết kiệm hoặc mua kỳ phiếu bằng VND với số tiền – hạn mức theo quy định, khách hàng còn được thêm quyền lợi hấp dẫn là mua ngoại tệ dễ dàng với giá ưu đãi. Trong khi đó, hàng loạt nhà băng khác thì tung ra sản phẩm lãi suất thả nổi với mức khởi điểm là 14% một năm, điều chỉnh mỗi tháng một lần.

Các ngân hàng cho rằng họ dự báo tỷ giá trong thời gian tới sẽ ổn định nên việc áp dụng cách thức này là không phải lách luật. Song, các chuyên gia lại cho rằng thực chất đây vẫn là một cách lách luật, để vượt qua quy định về trần lãi suất huy động VND tối đa 14%/năm. Khi tỷ giá tăng, đến kỳ đáo hạn ngoài lãi suất 14%/năm, khách hàng còn được hưởng thêm phần bù đắp tỷ giá tăng đó, do vậy lãi suất thực nhận sẽ cao hơn 14%/năm.

Một trong những diễn biến đáng chú ý khác là các ngân hàng đã tăng lãi suất huy động ngắn hạn lên cao, tới mức 12%, thậm chí, xấp xỉ 14% cho các kỳ hạn dưới 3 tháng.

Trong khi đó, căn cứ các số liệu mới được NHNN công bố vào ngày 28.3 cho thấy, lãi suất liên ngân hàng, nơi các ngân hàng vay mượn vốn lẫn nhau, vẫn tăng mạnh. Theo các chuyên gia tài chính, điều này cho thấy, thị trường liên ngân hàng vẫn tiếp tục căng thẳng, các ngân hàng tiếp tục khó khăn về vốn và đang chấp nhận những khoản vay với lãi suất cắt cổ để đảm bảo an toàn cho chính mình. Và như một hệ quả tất yếu, các chuyên gia dự báo để thu hút vốn của người dân, sau khi tăng mạnh lãi suất không kỳ hạn, nhiều ngân hàng cũng sẽ nâng lãi suất kỳ hạn tuần lên sát trần 14%/năm. Các ngân hàng đang phải sử dụng một cách làm nhiều năm nay đó là chấp nhận trả một giá đắt để khoả lấp nỗi lo thanh khoản qua ngày.

Theo Bảo Anh
SGTT