Thống đốc NHNN: Sẽ tính toán giảm lãi suất cho doanh nghiệp

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Nguyễn Văn Giàu đã chỉ đạo như vậy đối với 16 tổ chức tín dụng (TCTD) trên địa bàn trong cuộc họp tháo gỡ những vướng mắc của doanh nghiệp liên quan đến hoạt động ngân hàng, thuế, xuất nhập khẩu được tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh đầu tuần này.

Lãi suất - hai mặt một vấn đề

Mặc dù là cuộc họp liên ngành với một địa phương nhưng những vấn đề lãi suất, mua bán ngoại tệ trong ngân hàng và quản lý thị trường vàng được trao đổi nhiều nhất.

Theo ông Huỳnh Văn Minh - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh, lãi suất cho vay hiện lên đến 20-21%/năm khiến nhiều doanh nghiệp phải thu hẹp hoạt động sản xuất. Vay lãi suất cao như vậy kinh doanh không thể có lãi, nhưng nếu không vay vốn doanh nghiệp chỉ còn nước ngồi… chờ. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp cũng phản ánh, tỷ giá biến động đã gây nhiều rủi ro cho hoạt động sản xuất kinh doanh đầu tư.

Ông Đỗ Phước Tống - Giám đốc Công ty Cơ khí Duy Khanh dẫn ra một ví dụ, mấy năm trước doanh nghiệp có ký một dự án, lúc đó USD có giá 17.500 đồng/USD, tổng trị giá khoảng 15 tỷ đồng. Nay giá USD tăng đẩy tổng đầu tư dự án lên đến 19 tỷ đồng. Hiện nay doanh nghiệp lại tiếp tục mua USD theo giá thỏa thuận của ngân hàng để nhập khẩu thiết bị phục vụ cho dự án đang dang dở càng làm đội chi phí lên cao.

Thay mặt lãnh đạo địa phương, Phó Chủ tịch TP. Hồ Chí Minh - Nguyễn Thị Hồng cho rằng, lãi suất thực trả cho người gửi tiết kiệm đang được các ngân hàng trên địa bàn chi trả vượt 14%/năm, dẫn đến lãi suất cho vay bị đẩy lên đến 18-22%/năm gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp.

Một chuyên gia tài chính ví von, NHNN hiện như "con trạch nằm trong giỏ cua", người đi vay kêu lãi suất cao, người gửi tiền không chấp nhận lãi suất 14%/năm. Lạm phát quý I/2011 đội lên cao buộc nhiều ngân hàng trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh đang phải trả cho những khoản lãi suất tiền gửi lên đến 19%/năm dưới nhiều hình thức để giữ vốn.

Lãnh đạo một ngân hàng thương mại (NHTM) cho rằng, lãi suất thực tế mới phản ánh thực chất thị trường, và dường như chiếc áo 14%/năm trong huy động vốn đang chật chội khi mà lạm phát tháng 3 đã tăng gần 14% so với cùng kỳ.

Ngân hàng và chính quyền cùng vào cuộc

Mặc dù, thời gian qua NHNN đã có nhiều giải pháp để giải tỏa tâm lý găm giữ, ổn định thị trường ngoại hối, tuy nhiên, theo phản ánh của các TCTD, hiện các doanh nghiệp lớn sở hữu nhiều USD trên tài khoản vẫn bán nhỏ giọt cho ngân hàng, làm cho cung cầu ngoại tệ giữa doanh nghiệp, người dân với ngân hàng không gặp nhau.

Trước thực trạng này, Tổng Giám đốc một NHTMCP đề xuất, doanh nghiệp bán USD cho NHTM, sau đó NHNN mua lại số ngoại tệ đó của NHTM, ngược lại NHNN sẽ bán USD cho NHTM để đáp ứng cho doanh nghiệp khi có nhu cầu thay vì yêu cầu NHTM dự trữ ngoại tệ.

Cách đây vài năm, khi các luồng vốn FDI đổ mạnh vào Việt Nam, NHNN đã đứng ra mua ngoại tệ vào làm dự trữ, khi đó vòng quay NHTM bán USD cho NHNN và ngược lại diễn ra êm xuôi.

Tuy nhiên Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Giàu không đồng ý với đề xuất này!

Theo một số chuyên gia ngân hàng, đây là cách làm trong điều kiện thị trường bình thường, nếu áp dụng trong điều kiện hiện tại rất khó vì lượng ngoại tệ dự trữ đang mỏng.

Hơn nữa, khi NHNN mua số ngoại tệ của NHTM sẽ có một lượng tiền đồng bơm ra thị trường, ảnh hưởng trực tiếp đến cung tiền.

Bên cạnh đó, trong điều kiện hiện nay các NHTM chủ yếu mua bán ngoại tệ thỏa thuận khi đã nắm chắc đầu ra.

Nghĩa là có doanh nghiệp mua và doanh nghiệp bán ngoại tệ, NHTM mới đứng giữa thu xếp, chứ bản thân các NHTM cũng không dám "ôm" nhiều ngoại tệ của doanh nghiệp.

Về lãi suất huy động, Thống đốc Nguyễn Văn Giàu cho biết đang chỉ đạo thanh kiểm tra, phát hiện NHTM nào huy động vượt trần sẽ mạnh tay xử lý. Bên cạnh đó, NHNN cũng đang hướng dòng vốn tập trung vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh.

Đi đầu là các NHTM Nhà nước đang cho vay với lãi suất khá thấp, từ đó làm động lực dẫn dắt lãi suất thị trường từng bước giảm xuống hợp lý.

Song 16 NHTMCP trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh cũng tính toán, thu xếp giảm lãi suất cho doanh nghiệp, đặc biệt cần phải báo cáo UBND thành phố về lộ trình giảm lãi suất vay vốn.

Theo Phạm Hà Nguyên
SBV