Đằng sau việc HAG bị phạt 40 triệu đồng

Lần đầu tiên chứng chỉ lưu ký toàn cầu (GDR) của CTCP Hoàng Anh Gia Lai (HAG) - một DN thuần Việt Nam - đã được niêm yết trên Sở GDCK Luân Đôn ngày 23/3/2011.

Với việc đặt chân vào thị trường tài chính Luân Đôn, HAG được coi là nhân tố đi đầu, mở ra con đường tiếp cận thị trường vốn quốc tế cho các DN Việt Nam.

Nhưng điều bất ngờ là sau gần nửa năm sự kiện trên được công bố, UBCK đã ra quyết định xử phạt hành chính đối với HAG, vì lý do HAG lập hồ sơ chào bán cổ phần riêng lẻ không có đầy đủ thông tin theo quy định.

Mức phạt 40 triệu đồng không đáng là bao so với khoản tiền huy động được lên đến hàng triệu USD của HAG, nhưng diễn biến này đang mở ra những câu chuyện thú vị khác.

Theo thông tin của ĐTCK, thời HAG chuẩn bị các thủ tục phát hành GDR, còn có ít nhất 2 DN lớn khác là CTCP Tập đoàn Masan và Ocean Bank cũng tìm cách huy động vốn bằng con đường này. HAG chọn đơn vị tư vấn trong nước là CTCK Sacombank (SBS), còn Masan và Ocean Bank chọn CTCK Bản Việt. Việc huy động vốn bằng GDR chưa được đề cập trong quy định pháp lý, nên với đơn vị tư vấn, đây là một bài toán khó, một nhiệm vụ đầy thách thức được đặt ra.

Tại HAG, dù không công bố thông tin đầy đủ về việc phát hành cổ phần riêng lẻ cho Deutsche Bank Trust Company Americas để làm cơ sở chào bán GDR, nhưng hồ sơ chào bán cổ phần riêng lẻ của HAG đã được UBCK chấp thuận (tháng 11/2010). Từ sự chấp thuận của UBCK, HAG đã phát hành hơn 16 triệu cổ phần cho Deutsche Bank Trust Company Americas, sau đó thưởng thêm hơn 8 triệu cổ phiếu nữa cho cổ đông này. Đây là cái gốc để hơn 24 triệu GDR của HAG được phát hành và niêm yết trên TTCK Luân Đôn sau đó. Kết quả: HAG huy động được hơn 1.100 tỷ đồng từ đợt phát hành cổ phiếu; GDR của HAG có tên chính thức trên TTCK Luân Đôn và dư luận biết đến HAG như người mở đường vào thị trường tài chính quốc tế.

Tại Bản Việt, vì khung pháp lý chưa có, nên để có căn cứ chính thức hỗ trợ 2 DN (Masan và Ocean Bank) huy động vốn bằng GDR, Bản Việt đã có công văn xin hướng dẫn từ UBCK và Bộ Tài chính. Kết quả: sau nhiều tháng chờ đợi, công văn của Bản Việt cứ được bàn đi, bàn lại giữa UBCK, Bộ Tài chính, nhưng bàn mãi vẫn chưa quyết được cách hướng dẫn DN.

Cẩn thận hơn, lãnh đạo Bộ Tài chính làm công văn gửi đi xin ý kiến của Bộ Tư pháp và Ngân hàng Nhà nước. Lại sau nhiều tháng chờ đợi nữa, vẫn không có hướng dẫn nào cho DN huy động vốn bằng GDR. Cứ như vậy, DN mỏi mòn chờ đợi, còn cơ hội huy động vốn dần trôi đi.…

Sử dụng các công cụ mới để huy động vốn từ TTCK quốc tế là nhu cầu chính đáng của DN Việt Nam, đáng lẽ phải được cơ quan quản lý mở đường, hỗ trợ DN thực hiện một cách đàng hoàng, chính thống.

Nhưng DN cứ phải chờ và phải chờ đến bao giờ? Chịu phạt (chính xác là được phạt) 40 triệu đồng để huy động được trên 1.000 tỷ đồng vốn về cho DN: HAG và SBS quá giỏi trong việc hợp tác "giải" bài toán GDR này.

Nhưng nếu DN nào cũng chọn cách “được phạt” như trên thì TTCK Việt Nam sẽ ra sao? Đặt câu hỏi này bên cạnh mục tiêu xây dựng TTCK Việt Nam trở thành một thị trường tài chính bậc cao, công bằng, công khai và minh bạch, nhà quản lý TTCK sẽ nghĩ gì?

Theo Phạm Oanh
ĐTCK