Tâm lý bi quan về kinh tế Trung Quốc đang "thắng thế"

Cách đây 1 năm, rất hiếm chuyên gia dự báo bi quan về Trung Quốc. Người ta dè bỉu Jim Chanos, người được mệnh danh “huyền thoại bán khống”, vì ông cho rằng bong bóng trên thị trường bất động sản Trung Quốc lớn hơn Dubai 1 nghìn lần. Nhận định của James Chanos về bong bóng bất động sản tại Trung Quốc đã thu hút sự chú lớn của giới đầu tư tài chính. Ông là tỷ phú kiếm lời lớn nhờ dự đoán chính xác sự sụp đổ tập đoàn năng lượng khổng lồ Enron năm 2001. Ông cho rằng dự trữ ngoại hối khổng lồ của Trung Quốc sẽ là một tài sản quan trọng để giúp dọn sạch hệ thống ngân hàng.

Đồng thời họ cũng chả buồn chú ý đến việc ông Hugh Hendry, ông chủ của Eclectica Asset Management, người tung lên một đoạn video tự quay ông đi lang thang trên các đường phố của Trung Quốc và tròn mắt nhìn các tòa nhà chọc trời bị bỏ không.

Quan điểm kinh tế Trung Quốc chuẩn bị chững lại nay đã thịnh hành hơn. Ít người dự báo về sự chấn động kiểu Dubai, tuy nhiên người ta nói nhiều đến sự “hạ cánh khó nhọc”. Người ta sợ hãi kinh tế châu Âu tăng trưởng chậm lại có thể khiến nhu cầu đối với hàng xuất khẩu Trung Quốc giảm, ngoài ra hoạt động tín dụng đen và nợ của chính quyền các địa phương đang mất kiểm soát, giá bất động sản có thể sẽ hạ. Cáo buộc gian lận chống lại một số công ty Trung Quốc không khỏi khiến nhà đầu tư lo sợ.

Tâm lý bi quan đang phổ biến đến nỗi một chuyên gia quản lý quỹ Trung Quốc không có cái nhìn tiêu cực đến vậy tự coi ông như người có quan điểm đối lập. Tại Hồng Kông, nơi nhiều người thể hiện quan điểm bi quan về Trung Quốc bởi không thể bán khống cổ phiếu các công ty thuộc Trung Quốc đại lục nhưng số lượng nhà đầu tư nắm giữ dài hạn cũng đã giảm so với con số được khảo sát vào hồi tháng 1/2011.

Những chuyên gia bi quan tập trung vào các ngành chịu tác động nặng nề nhất từ biện pháp thắt chặt của chính phủ, ở đây cụ thể là các công ty bất động sản và xây dựng. Gần đây, trên TTCK Hồng Kông, cổ phiếu công ty xi măng Anhui Conch Cement bị bán mạnh nhất.

Thời gian gần đây, giá hàng loạt loại hàng hóa như đồng giảm sâu. Cổ phiếu tài chính cũng bị bán mạnh. Một số nhà đầu tư khác sáng tạo hơn. Chuyên gia Mark Hart tại quỹ đầu cơ Corriente Advisors đã mua hợp đồng quyền chọn đồng nhân dân tệ, đặt cược rằng đồng nhân dân tệ sẽ mất giá. Ông Hendry thậm chí đã mua hợp đồng bảo hiểm ngăn rủi ro vỡ nợ đối với nhóm công ty xuất mạnh hàng sang Trung Quốc.

Những người bi quan về Trung Quốc thời gian gần đây kiếm được khá nhiều tiền. Chỉ số Hang Seng của thị trường chứng khoán Hồng Kông đã hạ 29% trong năm nay, mức hạ mạnh hơn so với thị trường chứng khoán Pháp và Tây Ban Nha. Chiến lược bán khống cổ phiếu của một số công ty Trung Quốc mà ông Hendry thực hiện đã mang lại lợi nhuận tăng 40% trong khoảng thời gian 1 năm kết thúc vào tháng 8/2011. Nếu giá tài sản không liên tục hạ, chưa thể rõ liệu họ có kiếm được nhiều tiền hơn số tiền họ chi ra hay không.

Giám đốc điều hành tại một quỹ đầu cơ lớn đã bán khống tài sản Trung Quốc vào mùa xuân năm nay khẳng định giao dịch kiểu này nay rủi ro hơn rất nhiều. Hơn nữa, các nhà điều tiết thị trường có thể sẽ can thiệp: hiện người ta đang kêu gọi cấm bán khống trên thị trường Hồng Kông.

Dù vậy, nó cũng không thể khiến người ta ngừng cảnh báo giá tài sản Trung Quốc sẽ tiếp tục đi xuống. Ông Chanos, người chưa một lần đến Trung Quốc, nhiều khả năng sẽ đến Hồng Kông trong tháng này. Chắc chắn ông sẽ được chào đón hơn nhiều so với 12 tháng trước đây.

Đình Hảo