Tăng mức độ “Khoán 10” cho sự nghiệp công

Cơ chế “Khoán 10” đối với đơn vị sự nghiệp công hiện bắt đầu thực hiện từ năm 2002 và hiện đang triển khai theo Nghị định 43/2006/NĐ-CP quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập.

Tại Hội nghị Tổng kết Nghị định 43/2006/NĐ-CP được tổ chức vào ngày hôm nay (6.4.2012), bà Nguyễn Thị Minh, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết, theo báo cáo chưa đầy đủ của các bộ, ngành, địa phương, tính đến thời điểm này đã có 25.631 đơn vị sự nghiệp công được giao quyền tự chủ về tài chính (đạt 96,7%). Trong đó, có 845 đơn vị bảo đảm 100% kinh phí hoạt động, 10.431 đơn vị bảo đảm một phần kinh phí hoạt động và còn tới 14.355 đơn vị vẫn phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn ngân sách nhà nước.

 “Các đơn vị sự nghiệp công thuộc lĩnh vực giáo dục, đào tạo, y tế, văn hoá, thể dục-thể thao, sự nghiệp kinh tế… được giao quyền tự chủ tài chính đã chủ động sử dụng nguồn kinh phí Nhà nước giao để thực hiện nhiệm vụ có hiệu quả đồng thời sử dụng tài sản, nguồn nhân lực để phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ công, phát triển nguồn thu và tăng thu nhập cho người lao động”, bà Minh cho biết.

Theo số liệu của Bộ Tài chính, số thu sự nghiệp của các đơn vị sự nghiệp công năm 2008 mới đạt khoảng 37.509 tỷ đồng thì đến năm 2009 và 2010 đạt tương ứng 39.808 tỷ đồng và 40.056 tỷ đồng. Nhờ nguồn thu này, cộng với nguồn kinh phí tiết kiệm chi thường xuyên (10% chi thường xuyên) đã góp phần bảo đảm bù đắp một phần nhu cầu tiền lương tăng thêm hàng năm. Thực hiện cơ chế tự chủ tài chính, thu nhập của người lao động trong các đơn vị sự nghiệp công đã được cải thiện với mức thu nhập tăng thêm bình quân đạt từ 0,5 đến 1,5 lần tiền lương theo cấp bậc, chức vụ.

 “Chính phủ đang xây dựng Đề án cải cách tiền lương cho giai đoạn tới. Một trong những mấu chốt để thực hiện thành công Đề án cải cách tiền lương, nâng thu nhập cho những người hưởng lương, hưởng trợ cấp từ ngân sách là phải tăng giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về biên chế, tài chính cho đơn vị sự nghiệp công, tạo điều kiện cho đơn vị sự nghiệp công tăng nguồn thu để tăng thu nhập cho người lao động”, ông Huệ phát biểu.

Phó chủ tịch UBND TP. Hà Nội, ông Nguyễn Huy Tưởng cho biết, 100% đơn vị sự nghiệp của địa phương đã chuyển sang cơ chế tự chủ theo Nghị định 43/2006/NĐ-CP, nhưng thu  nhập của người lao động cũng chỉ cao hơn khoảng 20% so với mức lương, phụ cấp theo quy định.

Theo ông Tưởng, thu nhập của người lao động trong những đơn vị sự nghiệp “nhận khoán” không hấp dẫn vì họ vẫn phải thực hiện tiết kiệm 10% kinh phí chi thường xuyên, vẫn phải thực hiện các tiêu chuẩn, chế độ theo các quy định hiện hành đã quá lỗi thời, không phù hợp với giá tiêu dùng luôn tăng ở mức 2 con số/năm trong mấy năm gần đây.

 “Năm 2011, các đơn vị sự nghiệp của địa phương thu từ hoạt động cung cấp dịch vụ 1.215 tỷ đồng. Số tiền này góp phần đáng kể trong việc giảm chi ngân sách cho đơn vị sự nghiệp công. Trong khi công việc ngày một nhiều lên, nhưng thu nhập thực tế của người lao động tăng không tương xứng với công sức của họ bỏ ra vì thể chưa khuyến khích được đơn vị sự nghiệp công nâng cao chất lượng dịch vụ, đầu tư trang thiết bị, máy móc để phục vụ xã hội ngày càng tốt hơn”, ông Tưởng phát biểu và cho rằng, khung viện phí, học phí hiện hành đã quá lạc hậu là một trong những nguyên nhân gây khó khăn cho đơn vị y tế, giáo dục, đào tạo công lập trong việc cải thiện đời sống cho người lao động và không khuyến khích nâng cao chất lượng dịch vụ giáo dục, đào tạo, nâng cao sức khoẻ người dân.

 “Nguồn thu chủ yếu của cơ sở giáo dục, đào tạo là học phí. Khung học phí hiện tại đã quá lạc hậu ảnh hưởng tới thu nhập của người lao động trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo. Hiện tại toàn bộ nguồn thu từ học phí, phí tuyển sinh của đơn vị sự nghiệp giáo dục, đào tạo công lập phải gửi vào kho bạc nhà nước không được hưởng lãi suất đã và đang làm giảm nguồn thu, không tạo điều kiện cho đơn vị sự nghiệp công nâng thu nhập cho người lao động và đầu tư tư cơ sở hạ tầng để nâng chất lượng dịch vụ”, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Trần Quang Quý cho biết.

TP.HCM hiện có 1.765 đơn vị sự nghiệp công đã “nhận khoán”, chiếm gần 100% số đơn vị sự nghiệp công trên địa bàn. Mặc dù tất cả các đơn vị sự nghiệp công tự chủ tài chính đều tăng được thu nhập cho người lao động, nhưng có tới 1.464 đơn vị chỉ tăng được thu nhập dưới 1 lần so với mức lương, phụ cấp theo quy định.

 “Trong khi doanh nghiệp cung cấp dịch vụ y tế, giáo dục, đào tạo… chỉ phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp 10% thì đơn vị sự nghiệp công tự đầu tư hoặc liên doanh, liên kết để đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, máy móc để cung cấp dịch y tế, giáo dục, đào tạo… phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp 25%. Ngoài ra, đơn vị sự nghiệp công còn phải trích 25% lợi nhuận để trích vào quỹ phát triển sự nghiệp, tiết kiệm 10% chi thường xuyên để thực hiện cải cách tiền lương vì vậy số tiền còn lại để nâng thu nhập cho người lao động không đáng kể”, Phó chủ tịch UBND TP. HCM bà Nguyễn Thị Hồng phân tích

Theo bà Hồng, Bộ Tài chính và Bộ Nội vụ sớm ban hành cơ chế chuyển đổi đơn vị sự nghiệp công đủ điều kiện sang hoạt động theo mô hình doanh nghiệp nhằm đẩy nhanh xã hội hoá và tạo điều kiện cho các đơn vị sự nghiệp công nâng cao chất lượng dịch vụ, tăng khả năng cạnh tranh, tăng thu nhập cho người lao động để thu hút người tài, người có năng lực, kinh nghiệm vào làm việc.

Theo Mạnh Bôn

Báo Đầu tư