Ánh hào quang đang rời khỏi BRIC?

Khi Jim O’Neill đến từ Goldman Sachs đặt tên BRIC cho nhóm 4 nước gồm Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc, ông cho rằng đây là những thị trường rộng lớn, đông dân và dễ dàng tiếp cận nhất giúp nhà đầu tư đến với những nước đang phát triển. Ông cũng khuyên các nhà đầu tư nên xem xét thêm nhóm này vào danh mục đầu tư của mình.

Hàng loạt sản phẩm, từ các quỹ đầu cơ cho đến các quỹ ETF được triển khai rộng khắp, thu hút hàng tỷ USD đầu tư. Các hình minh họa cho BRIC tràn ngập trên các tờ báo tài chính.

Nhưng giờ đây dường như ánh hào quang đang rời khỏi BRIC, các quỹ đầu tư vào 4 nước này chứng kiến dòng vốn đi ra mạnh mẽ trong những tháng gần đây. Theo số liệu từ EPFR Global, trong 6 tháng gần đây, nhà đầu tư đã rút 581,4 triệu USD ra khỏi các quỹ chứng khoán ở các nước BRIC, trong khi dòng vốn chảy vào chỉ 12,5 tỷ.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó là thị trường chứng khoán của các nước này có diễn biến xấu với các chỉ số cơ bản giảm từ 17% đến 23% trong năm 2011.  Theo Nick Smith, giám đốc điều hành của Allianz Global Investors – người đang quản lý 640 triệu bảng của quỹ Bric Stars cho biết nói chung dòng tiền chảy vào các thị trường mới nổi rất nhạy cảm với các biến động của thị trường.

Dòng tiền chảy ra khá lớn ở khu vực châu Á Thái Bình Dương, nơi khoảng 4,1 tỷ USD đã bị rút ra khỏi các quỹ của BRIC (gồm cả trái phiếu và cổ phiếu) trong vòng 7 tháng kết thúc vào tháng 1 năm nay. Nguyên nhân chủ yếu là do các nhà đầu tư châu Á đi theo xu hướng của các nhà đầu tư Châu Âu và Mỹ rút tiền ra khỏi các quỹ này.

 Đặc biệt, lợi nhuận phần lớn đến từ các nhà đầu tư nhỏ lẻ luôn luôn quan tâm đến BRIC nhiều hơn so với các nhà đầu tư tổ chức bị sụt giảm mạnh từ năm 2008.

Theo dự đoán, tài sản của các quỹ BRIC sẽ không thể phục hồi. Hoặc, nếu thị trường có hồi phục và các nhà đầu tư cá nhân đủ can đảm để đầu tư lại, họ sẽ tiếp cận với các thị trường mới nổi theo cách khác.

Riêng đối với loại hình quỹ ETF, sản phẩm theo dõi riêng rẽ từng chỉ số của các thị trường mới nổi đã có sự bùng nổ. Chỉ riêng iShares đã cung cấp hơn 20 sản phẩm ra thị trường.

Cũng theo Smith, BRIC vẫn là một khái niệm khá hấp dẫn. Nga và Brazil đều có khu vực khai thác tài nguyên lớn mạnh và cả hai đều phụ thuộc vào nhu cầu từ Trung Quốc. Trong khi đó, tầng lớp trung lưu ở các nước này đang ngày càng tăng lên cùng với thu nhập tăng.

Tuy nhiên, những yếu tố này là chưa đủ để mang nhà đầu tư trở lại. Mặc dù bốn nước này có các đặc tính tương tự nhau, nền kinh tế mỗi nước đều có nét khác biệt riêng. Ân Độ và Trung Quốc đang bên bờ khủng hoảng, nhưng nhà đầu tư sẽ chưa thể ngay lập tức rời khỏi 2 thị trường này. Trong khi đó, Brazil và Nga thu được nhiều sự chú ý hơn.

Kể cả Goldman Sachs - tổ chức đã nghĩ ra khái niệm BRIC trong báo cáo “The Brics 10 Years On: Halfway Through the Great Transformation” (tạm dịch: BRIC 10 năm: nửa chặng đường chuyển đổi) cũng cho rằng nếu xét về khía cạnh đóng góp cho tăng trưởng kinh tế toàn cầu hoặc đơn giản hơn là vai trò của BRIC trong việc dẫn dắt tăng trưởng kinh tế toàn cầu thì sự thay đổi lớn nhất của BRIC đã đi qua.

Thu Hương