Lãi suất cho vay sẽ còn giảm tiếp

Thứ nhất, tình hình huy động vốn của toàn thành phố vẫn ổn định, dự kiến đến cuối tháng 6 mức tăng sẽ khoảng 5,21%, trong đó huy động vốn bằng VNĐ tăng nhanh khoảng 8,9%, huy động vốn bằng ngoại tệ giảm 6,85%. Huy động vốn bằng ngoại tệ giảm có tác động từ yếu tố tỷ giá.

Ngay từ đầu năm NHNN cố gắng ổn định tỷ giá, nếu có biến động mạnh cũng không quá 2-3%. Đây là thông điệp rất lớn với doanh nghiệp, người dân, nhất là với doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Do đó 5 tháng đầu năm một lượng lớn tiền ngoại tệ ở các người dân và các tổ chức kinh tế đã chuyển sang tiền đồng, từ đó hỗ trợ việc huy động vốn tiền đồng tăng, huy động ngoại tệ.

Thứ hai, về tín dụng, nếu 5 tháng đầu năm tín dụng của các NHTM trên địa bàn TPHCM phát triển âm, trong những ngày gần đây khi thực hiện cơ chế mới về lãi suất huy động và cho vay, hỗ trợ khó khăn cho doanh nghiệp, tăng trưởng tín dụng đã có những biến động mạnh. Đến nay tăng khoảng 2%, so với mức bình quân chung của cả nước thì TPHCM có thể tăng nhanh hơn. Đến nay cá biệt có một số NHTM tăng trưởng tín dụng đã bằng chỉ tiêu kế hoạch cả năm.

Tuy nhiên, tăng trưởng tín dụng đáng lo nhất là nợ xấu của ngân hàng. 6 tháng đầu năm mỗi tháng nợ xấu của các NHTM mỗi tăng, đầu năm chỉ ở mức 3,6% nhưng đến nay dự kiến nợ xấu khoảng 6%. Nợ xấu đang làm nhiều NHTM dù nguồn tiền huy động dồi dào nhưng không cho vay ra được theo quy định của NHNN.

Đánh giá về tình hình huy động, cho vay, ông Minh có 5 nhận định: Về lãi suất, trần lãi suất huy động sau 4 lần giảm (đầu năm 14%/năm và hiện nay 9%/năm), đến nay có ngân hàng huy động lãi suất kỳ hạn dài trên 12 tháng, từ 13,5-14%/năm (SCB, Phương Tây…). Hiện nay trần lãi suất cho vay NHNN quy định là 13%/năm, có ngân hàng cho vay lãi suất 11%/năm, nhưng ngân hàng cho vay thấp chủ yếu là những NHTM nhà nước hoặc NHTM cổ phần có nhà nước chi phối (BIDV, Agribank, Vietinbank)…

Tuy nhiên, theo quy định, trần lãi suất cho vay hiện nay chỉ có 4 đối tượng (nông nghiệp nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp phụ trợ, doanh nghiệp nhỏ và vừa)… các đối tượng khác áp dụng lãi suất cho vay thỏa thuận (bất động sản, tiêu dùng…). Hiện nay lãi suất thỏa thuận cao nhất khoảng 17,5-18%/năm.

Theo ông Minh từ đầu năm đến nay trần lãi suất huy động đã giảm 4 lần tổng cộng 5%, diễn biến lãi suất giảm nhanh cũng khiến các NHTM khó khăn đặc biệt các NHTM nhỏ, thanh khoản yếu. Vì vậy theo dự đoán ông Minh từ nay đến cuối năm có thể lãi suất huy động khó điều chỉnh giãm nữa, có thể lãi suất cho vay sẽ điều chỉnh giảm thêm.

Về tỷ giá, theo ông Minh từ ngày 25-11-2011 đến nay tỷ giá do NHNN công bố trên thị trường liên ngân hàng không thay đổi ở mức 20.858 đồng/USD. Theo quy định NHNN sẽ công bố tỷ giá liên ngân hàng và các NHTM sẽ căn cứ tỷ giá để niêm yết tỷ giá mua bán +- biên độ 1%. Thực tế, tỷ giá ở các NHTM niêm yết trong 6 tháng luôn dưới mức trần cho phép, dù tuần rồi có ngày lên kịch trần.

Điều này cho thấy trạng thái ngoại tệ của các NHTM cải thiện rất nhiều và hiện nay đang dương và thị trường ngoại hối tích cực, giúp doanh nghiệp xuất nhập khẩu chủ động tính toán và các NHTM cũng đảm bảo các nhu cầu ngoại tệ chính đáng của người dân và doanh nghiệp.

Đánh giá về tốc độ tăng trưởng huy động tăng nhanh hơn tốc độ tăng trưởng tín dụng, ông Minh cho rằng nguyên nhân do doanh nghiệp khó khăn, chỉ số hàng tồn kho, nợ xấu, năng lực tài chính… báo động. Bên cạnh đó sức mua người dân cũng giảm nhiều trong khi chi phí tăng cao, chủ yếu là chi phí nguyên liệu đầu vào và lãi suất ngân hàng. Ngoài ra, một lượng lớn doanh nghiệp vừa và nhỏ không tiếp cận được vốn ngân hàng.

Trong 2 tháng gần đây, NHNN đã ban hành nhiều chính sách cho vay, nhưng chủ yếu mở rộng đối tượng, chưa mở rộng điều kiện cho vay. Do đó, khả năng hấp thụ vốn của các doanh nghiệp vẫn hạn chế. Để giải các bài toán trên, vừa qua NHNN cũng đã đưa ra một giải pháp. Theo đó, mở rộng đối tượng cho vay bằng ngoại tệ. Ngoài ra, còn mở rộng đối tượng cho vay bất động sản, tiêu dùng; cơ cấu lại thời hạn trả nợ, đặc biệt với các doanh nghiệp gặp khó khăn, hàng tồn cao... cho vay mới để thu hồi nợ cũ.

Tuy nhiên đến nay NHNN chưa có hướng dẫn về cơ cấu nợ, dẫn đến mỗi ngân hàng làm mỗi kiểu. NHNN chi nhánh TPHCM kiến nghị lên Thống đốc NHNN sớm có hướng dẫn. Trước mắt chi nhánh hướng dẫn các NHTM cho vay mới với nợ cũ với 4 nhóm ngành ưu tiên. NHNN chi nhánh TPHCM cũng kiến nghị UBND TP tăng vốn các quỹ bảo lãnh tín dụng cho các doanh nghiệp trên địa bàn.