Trung Quốc: Tín dụng đen phát triển khó lường
Báo cáo quý II, một ngân hàng quốc doanh của Trung Quốc công bố giảm tỷ lệ nợ xấu trong bối cảnh toàn hệ thống đang đối mặt tình trạng nợ mất vốn đáng báo động. Vậy bản chất sự việc là gì?
Hãy chú ý tới 2 dấu hiệu quan trọng của Bank of China – một trong 4 ngân hàng quốc doanh Trung Quốc thời gian gần đây:
Thứ nhất, tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ đã giảm từ mức 1% cuối năm 2011 xuống còn 0,94% vào cuối quý II năm nay, tỷ lệ an toàn vốn cùng thời gian đó tăng từ 10,08% lên 10,15%. Một hiện tượng có vẻ ngược chiều với những báo cáo về nợ xấu gia tăng trên toàn hệ thống ngân hàng Trung Quốc.
Thứ hai, lượng tiền Bank of China vay từ nội bộ hệ thống tính đến cuối tháng 6 tăng lên 882 tỷ nhân dân tệ (138 tỷ USD), tương đương 18% tổng dư nợ tín dụng mà ngân hàng này phát hành, trong khi con số của cuối năm 2009 chỉ là 8%.
Số liệu của Bank of China trong trường hợp này mới phản ánh đúng bức tranh hiện tại của toàn hệ thống ngân hàng Trung Quốc, khi lượng vốn vay chéo chiếm 43% tổng dư nợ tín dụng, tăng mạnh so với mức 25% cuối năm 2009.
Tình trạng vay chéo trong hệ thống tăng mạnh là một biểu hiện cụ thể minh chứng cho sự lớn lên của hệ thống tín dụng đen, tăng cường sử dụng các quỹ không chính thống để tạo ra một lượng tín dụng phục vụ nhu cầu đi vay của các nhà đầu cơ bất động sản hoặc các mảng đầu tư tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Ngoài ra, nguyên nhân thực sự của con số giảm nợ xấu tại Bank of China rất có thể là do tăng cường sử dụng nguồn tín dụng không chính thống, chứ về bản chất nợ xấu không giảm. Nói cách khác, sức ép từ những khoản cho vay không hiệu quả tại những ngân hàng như Bank of China là động cơ khiến nhu cầu đối với tín dụng đen gia tăng.
Có cầu tất yếu sẽ có cung. Hình thái sử dụng tín dụng đen tại Trung Quốc đang phát triển ngày càng tinh vi và khó kiểm soát, thậm chí núp bóng những giao dịch chính thống như thư tín dụng. Sự phát triển khó lường đó khiến nhiều nhà đầu tư hoang mang với tình hoạt động thực sự của các ngân hàng, còn những nhà phân tích kinh tế thì hoàn toàn mất niềm tin với những số liệu báo cáo.
Đan Phong