Nhiều ngân hàng giảm uy tín

Công ty cổ phần Báo cáo đánh giá Việt Nam (Vietnam Report) vừa công bố báo cáo nghiên cứu thường kỳ Policy Debate số 3 và báo cáo ngành ngân hàng (NH) năm 2012, với chủ đề "Ngành ngân hàng Việt Nam: uy tín tan chảy và những cải cách khó khăn”.

Theo đó, hệ thống NH trong nước đã bộc lộ những hạn chế rất lớn, gây ảnh hưởng không nhỏ đến nền kinh tế của đất nước, dẫn đến uy tín của ngành NH Việt Nam đang giảm sút trong năm 2012.

Theo Báo cáo của Vietnam Report, đến hết quý 2, nhiều NH chỉ đạt được chưa đầy 20-30% chỉ tiêu lợi nhuận cho cả năm. Các NH khác dù đã đạt được 50% chỉ tiêu cũng xem xét điều chỉnh chỉ tiêu lợi nhuận cả năm trong tháng 7 do tình hình kinh tế biến động không thuận lợi. Hệ thống NH tiềm ẩn rủi ro rất lớn do lách hạn mức tín dụng, che giấu các khoản nợ xấu, khiến cho việc kiểm soát khó khăn, ảnh hưởng lớn tới thanh khoản và hoạt động của toàn hệ thống.

Cũng theo khảo sát của Vietnam Report, có 44% các DN lớn đã khẳng định họ không tiếp cận được dòng vốn như năm 2011. Trong khi đó, đa số DN nhà nước cho biết là nhận được ưu đãi tín dụng lớn nhất từ NH. Đây là một tín hiệu không vui đối với quyết tâm cải cách tạo dựng một môi trường kinh doanh bình đẳng, không phân biệt thành phần kinh tế.

Với nhiều vụ bê bối lớn nhỏ của các NH và vấn đề nợ xấu, ngành NH đang được nhắc tới trên báo chí ngày càng tiêu cực hơn trước. Ba trong bốn NH thương mại nhà nước nằm trong top 5 các NH xuất hiện tiêu cực nhất trên truyền thông với các vụ vi phạm pháp luật tại các chi nhánh, lãi suất cho vay quá cao, nợ xấu tăng cao.

Tăng trưởng tín dụng quá mức, cho quá vay nhiều trong lĩnh vực phi sản xuất, lãi suất tăng cao đã dẫn đến hàng loạt những tác dụng phụ trong việc làm bùng lên bong bóng bất động sản, làm mất an toàn hệ thống tài chính và gia tăng lạm phát.

Sau khi các NH công bố kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm 2012, báo chí đưa nhiều tin bài về các NH không đạt được chỉ tiêu nửa năm. Vấn đề lãi suất cao đã được cải thiện kể từ tháng 5. Tuy nhiên, quan hệ khách hàng căng thẳng hơn trong quý 3 khi dòng vốn tín dụng vẫn đóng băng.

Theo nhiều chuyên gia tài chính trong nước, NH Việt Nam đang gặp phải những vấn đề cần phải giải quyết, chẳng hạn, minh bạch hóa hoạt động và tăng cường tiếp xúc với giới truyền thông, giúp công chúng hiểu rõ hơn những vấn đề mà họ quan tâm. Để làm được điều này, các NH không chỉ phải thực sự "trong sạch”, mà còn cần phải có một hệ thống truyền thông hiệu quả để ứng phó với bất cứ sự cố nào có thể xảy ra.

Việt Nam đang đứng trước thử thách khó khăn nhất của giai đoạn khủng hoảng là cải tổ hoạt động của toàn bộ ngành NH và tránh lặp lại những sai lầm nghiêm trọng trước đây, đặt nền móng cho sự phát triển của toàn bộ hệ thống tài chính trong tương lai.

Trong điều kiện uy tín của NH trong cộng đồng DN và công chúng ở mức thấp như hiện nay, những hoạt động cải cách và tái cơ cấu NH cần rất thận trọng để tránh những đổ vỡ mang tính dây chuyền của cả hệ thống. Cần có những giải pháp căn cơ để duy trì và cải thiện lòng tin của công chúng và DN đối với hệ thống NH.