9 giải pháp phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam

Số lượng tài khoản của nhà đầu tư tiếp tục gia tăng, đạt 2,04 triệu tài khoản (tính đến ngày 27/04/2018), trong đó tài khoản nhà đầu tư nước ngoài đạt 25.171 tài khoản, tăng 10% so với cuối năm 2017.

Gần 5 tháng, vốn hóa thị trường chứng khoán đạt hơn 3,8 triệu tỷ

Đánh giá về hoạt động của ngành chứng khoán năm 2017 và những tháng đầu năm 2018, Bộ Tài chính cho rằng, thị trường chứng khoán Việt Nam đã dần khẳng định và trở thành kênh huy động vốn quan trọng của nền kinh tế.

Cụ thể, quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu năm 2017 đạt hơn 3,5 triệu tỷ đồng, tương đương 70,2% GDP, vượt chỉ tiêu của Chính phủ đề ra cho năm 2020.

Năm 2018 thị trường tiếp tục duy trì đà phát triển, tính đến ngày 24/5/2018 mức vốn hóa thị trường đạt 3,8 triệu tỷ đồng, tăng 9,4% so với cuối năm 2017, tương đương 76,8% GDP. Thị trường chứng khoán đã có sự tăng trưởng mạnh trong quý 1/2018, chỉ số VN-Index đã bứt phá ra khỏi vùng đỉnh lịch sử được thiết lập năm 2007, đạt 1.204,33 điểm (ngày 9/4), tăng 22,4% so với cuối năm 2017.

"Bên cạnh đó, thị trường chứng khoán ngày càng góp phần tích cực thúc đẩy cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước và quá trình cải cách đổi mới doanh nghiệp Nhà nước. Năm 2017, hoạt động thoái vốn nhà nước đạt mức kỷ lục gần 123.000 tỷ đồng, gấp 7,8 lần so với năm 2016. Thặng dư thu về cho ngân sách Nhà nước đạt hơn 1.900 tỷ đồng. Các đợt đấu giá thoái vốn chiếm 73% tổng số các phiên đấu giá trên cả 2 Sở với tỷ lệ thành công cao, đạt 83,6%", Bộ Tài chính nhận định.

Điển hình là đợt đấu giá thoái vốn tại Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn đã thu về cho Nhà nước gần 110.000 tỷ đồng (tương đương 4,8 tỷ USD), được coi là thương vụ bán vốn kỷ lục tại Việt Nam, hay các đợt đấu giá thoái vốn tại Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk)... đã thu hút được sự quan tâm lớn của các nhà đầu tư trên thị trường vốn trong khu vực và thế giới.

Năm 2017 cũng ghi nhận lượng vốn đầu tư nước ngoài vào ròng ở mức lớn chưa từng thấy trong lịch sử thị trường chứng khoán Việt Nam với mức mua ròng 47.864 tỷ đồng (gấp 8 lần so với giá trị mua ròng trong năm 2016). Giá trị danh mục của nhà đầu tư nước ngoài tăng mạnh do tăng mua ròng mạnh các cổ phiếu vốn hóa lớn.

Tính đến cuối năm 2017, tổng giá trị danh mục của nhà đầu tư nước ngoài đạt gần 32,9 tỷ USD, tăng 90% so với cuối năm 2016. Giá trị vốn đầu tư gián tiếp vào ròng năm 2017 đạt hơn 2,9 tỷ USD, tăng hơn gấp đôi so với năm 2016.

Bước sang năm 2018, theo Bộ Tài chính, số lượng tài khoản của nhà đầu tư tiếp tục gia tăng, đạt 2,04 triệu tài khoản (tính đến ngày 27/4/2018), trong đó tài khoản nhà đầu tư nước ngoài đạt 25.171 tài khoản. tăng 6% so với cuối năm 2017. Giá trị danh mục của nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục duy trì ở mức cao, tính đến hết tháng 4/2018 đạt 36,2 tỷ USD, tăng 10% so với cuối năm 2017.

Thị trường giao dịch của các công ty đại chúng chưa niêm yết (UPCoM) cũng có sự tăng trưởng mạnh cả về chiều rộng và chiều sâu trong năm 2017 với quy mô vốn hóa đạt 677.700 tỷ đồng, tăng gấp 3 lần so với cuối năm 2016 và cao hơn 3 lần giá trị vốn hóa thị trường cổ phiếu niêm yết của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội.

Nhiều công ty đại chúng quy mô lớn đã lựa chọn UPCoM để lên đăng ký giao dịch như Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) và Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex) với giá trị lên đến hàng tỷ USD, chiếm khoảng 11% tổng mức vốn hóa đã góp phần nâng cao chất lượng hàng hóa trên thị trường UPCoM.

Thị trường trái phiếu chính phủ ghi nhận bước phát triển mới về chiều sâu và hiệu quả điều hành chính sách tài khóa của Chính phủ. Dư nợ trái phiếu chính phủ niêm yết đạt 997.500 tỷ đồng, tăng 7,2% so với cuối năm 2016 (tương đương 20% GDP năm 2017).

9 giải pháp phát triển thị trường chứng khoán

Để bảo đảm duy trì sự ổn định và bền vững của thị trường chứng khoán, Bộ Tài chính cho biết, trong thời gian tới đơn vị này và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ triển khai đồng bộ một số giải pháp cụ thể.

Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và nâng cao năng lực quản lý, giám sát, trong đó triển khai xây dựng Luật chứng khoán sửa đổi; hoàn thiện hồ sơ dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi) trình Chính phủ, trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa 14 (tháng 10/2018).

Thứ hai, tiếp tục đẩy mạnh công tác cổ phần hóa, thoái vốn của các doanh nghiệp nhà nước gắn với việc niêm yết và đăng ký giao dịch. Triển khai cơ chế tạo lập thị trường, phát hành Bộ nguyên tắc quản trị công ty (CG code); nghiên cứu triển khai nghiệp vụ giao dịch trong ngày và thanh toán chứng khoán chờ về...

Thứ ba, đa dạng hóa các sản phẩm chứng khoán, các sản phẩm liên kết đầu tư, sản phẩm cơ cấu; triển khai các sản phẩm chứng khoán phái sinh hợp đồng tương lai trên một số chỉ số mới và hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ; triển khai sản phẩm chứng quyền có bảo đảm; phát triển thêm các chỉ số cơ sở để làm tài sản cơ sở cho phái sinh.

Thứ tư, hoàn thiện và phát triển thị trường trái phiếu bằng cách đa dạng hóa các sản phẩm trái phiếu Chính phủ. Phát triển hệ thống thành viên đấu thầu trái phiếu chính phủ; triển khai đề án phát triển trái phiếu doanh nghiệp; hoàn thiện phương án tổ chức thị trường trái phiếu doanh nghiệp và công tác chuẩn bị để có thể đưa thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp vào hoạt động trong năm 2018.

Thứ năm, phát triển và đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư và cải thiện sức cầu, như tiếp tục triển khai thực hiện các giải pháp nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ hàng Frontier market lên hạng Emerging market trên bảng xếp hạng MSCI.

Thứ sáu, phát triển, nâng cao năng lực cho hệ thống các tổ chức trung gian thị trường, tiếp tục tái cấu trúc hệ thống các tổ chức kinh doanh chứng khoán để giảm số lượng và nâng cao chất lượng dịch vụ; phát triển hệ thống thành viên đấu thầu trái phiếu chính phủ.

Thứ bảy, tiếp tục thực hiện nhiệm vụ tái cơ cấu thị trường chứng khoán theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ với 4 nội dung trọng tâm là: tái cơ cấu tổ chức thị trường; tái cấu trúc hàng hóa; tái cơ cấu về cơ sở nhà đầu tư và tái cơ cấu các tổ chức trung gian.

Thứ tám, tiếp tục nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát thị trường chứng khoán và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Thứ chín, đẩy mạnh các giải pháp giúp nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi. Trong đó, tập trung vào các giải pháp như tăng quy mô đầu tư cho các nhà đầu tư nước ngoài thông qua việc gia tăng số lượng các công ty có vốn hóa lớn, thúc đẩy và tạo điều kiện cho doanh nghiệp huy động vốn...