Ẩn số ô tô Indonesia

Việt Nam có dân số 93 triệu người, trong đó có gần 85% người dân sử dụng phương tiện cá nhân, cùng với mức thu nhập trung bình trên 2.200USD (khoảng 50 triệu đồng) người/năm. Đó là những dữ liệu cần và đủ để các doanh nghiệp ngành công nghiệp ô tô Indonesia hướng đến thị trường Việt Nam. Đặc biệt, hai nước cùng là thành viên Cộng đồng Kinh tế ASEAN, từ ngày 1/1/2018, thuế nhập khẩu sẽ về 0% là yếu tố quan trọng thúc đẩy các cơ hội kinh doanh và đầu tư trong lĩnh vực ô tô.

Thông tin từ Đại sứ quán Indonesia tại Việt Nam, có ít nhất 4 công ty lớn nhất trong lĩnh vực công nghiệp ô tô của Indonesia đang thăm dò thị trường Việt Nam. Nhiều người cho rằng thương hiệu ô tô của Indonesia khó có thể hấp dẫn người tiêu dùng Việt Nam, vốn sành điệu với những thương hiệu toàn cầu. Tuy nhiên, hầu hết các công ty sản xuất, kinh doanh ô tô của Indonesia đều có yếu tố Nhật Bản, và thực tế các doanh nghiệp ô tô của Nhật Bản đóng vai trò quan trọng trong phát triển ngành ô tô của Indonesia. Cho nên các liên danh ô tô Indonesia và Nhật Bản có thể là luồng gió mới cho người tiêu dùng Việt Nam một khi giá cả chấp nhận được mà chất lượng vẫn đảm bảo.

Có thể kể Toyota Motor Manufacturing, chiếm tới 77% thị phần thị trường ô tô của Indonesia, xuất khẩu tới 88 - 89% tổng sản lượng. Tính đến năm 2016, thương hiệu này có mặt tại hơn 80 quốc gia. Trước đó, Astra Visteon Indonesia đã vào Việt Nam với dự án mới cùng Honda Vietnam, có tên Astra Visteon Việt Nam.

Dự án này dự kiến khởi động kinh doanh vào cuối năm 2017 với chiến lược 2 năm tới sẽ chiếm vị trí quan trọng tại Việt Nam trong lĩnh vực cung cấp thiết bị điện tử kỹ thuật cao cho ô tô. Đại diện đơn vị này cho biết, giá nhập khẩu phụ tùng từ Indonesia đôi lúc thấp hơn sản xuất tại Việt Nam tới 30%.

Thế nhưng, họ vẫn đặt mục tiêu thực hiện nội địa hóa một số sản phẩm như hộp số, dây điện... nhằm tăng tính cạnh tranh. Khi đó, chắc chắn người dân sẽ hưởng lợi về giá cả.

Cuộc tìm kiếm cơ hội của doanh nghiệp Indonesia tại Việt Nam trước đó đã được đo lường thông qua lượng nhập khẩu đang tăng ấn tượng, đặc biệt tăng đột biến trong tháng 5 vừa qua.

Theo Tổng cục Hải quan, trong tháng 5/2017, số lượng xe nhập từ thị trường Indonesia đã lên tới hơn 2.700 chiếc, tăng gần 72% so với tháng trước và tăng gấp 10 lần so với cùng kỳ năm 2016. Riêng ô tô dưới 9 chỗ xuất xứ từ Indonesia nhập khẩu vào Việt Nam nhiều nhất trong 5 tháng qua, với 7.200 chiếc, tăng mạnh so với con số hơn 100 chiếc của cùng kỳ năm ngoái.

Con số này vượt mặt Thái Lan vốn trước đây luôn dẫn đầu xuất khẩu vào Việt Nam phân khúc xe dưới 9 chỗ ngồi kể từ khi biểu thuế ưu đãi nội khối theo cam kết tại Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) có hiệu lực.

Trong khi đó, ở những thị trường ngoài khu vực ASEAN, lượng nhập khẩu ô tô nguyên chiếc phân khúc này vào Việt Nam trong 5 tháng qua hầu như đều sụt giảm so với cùng kỳ năm ngoái. Cụ thể, nhập khẩu ô tô từ Ấn Độ đạt 4.900 chiếc, giảm 500 chiếc; từ Hàn Quốc là 1.800 chiếc, giảm 700 chiếc; từ Nhật Bản đạt 1.600 chiếc, giảm 1.000 chiếc...

Chưa hết, ở phân khúc xe 7 chỗ lắp động cơ nhỏ dưới 2.0L, bên cạnh thuế nhập khẩu ô tô từ ASEAN còn 0%, Indonesia còn được hưởng thuế tiêu thụ đặc biệt cho những xe có dung tích xi lanh từ 1.5L trở xuống (giảm còn 35% vào năm 2018), nên họ sẽ có lợi thế kép về giá cả. Đồng thời, với sự chuyển dịch về nhu cầu cùa khách hàng Việt từ xe sedan lên các xe gầm cao như SUV, Crossover, hay MPV, vừa chở nhiều người lại có thể vận hành trong nhiều dạng địa hình là lợi thế cạnh tranh không thể không nói đến.

Các doanh nghiệp Indonesia cũng khẳng định, năm 2017 chủ yếu là thăm dò thị trường. Năm 2018 chắc chắn sẽ có nhiều thay đổi. Một loạt những mẫu xe SUV, Crossover, MPV 5 - 7 chỗ, có dung tích xi lanh dưới 2.0L của các thương hiệu tên tuổi có điều kiện thâm nhập thị trường Việt Nam.

Nhiều chuyên gia trong lĩnh vưc này cho rằng, khả năng Indonesia sẽ bỏ xa nhiều đối thủ để tranh ngôi vị dẫn đầu xuất khẩu ô tô vào Việt Nam. Đến thời điểm này, doanh nghiệp kinh doanh ô tô Indonesia sẽ là ẩn số đáng quan tâm cho thị trường ô tô tại Việt Nam trong thời gian tới.