Bác sĩ chuyên khoa cảnh báo 10 dấu hiệu của trào ngược dạ dày: Thói quen ăn uống, lịch sinh hoạt là đặc biệt quan trọng khi đối phó với căn bệnh này

Dạ dày có chức năng tiêu hóa thức ăn nhờ các dịch vị, sở dĩ dịch vị có tính a-xít mạnh này tồn tại được trong dạ dày là do một lớp màng bao bọc. Khi chất acid (dịch vị trong dạ dày) bị trào ngược lên thực quản; ở đây, lớp niêm mạc thực quản không được bảo vệ nên sẽ bị ảnh hưởng bởi acid dạ dày.

Trên trang cá nhân, bác sĩ Nguyễn Hy Quang, bệnh viện E Trung ương đã chia sẻ chi tiết về những dấu hiệu của bệnh trào ngược dạ dày, giúp bệnh nhân sớm nhận biết bệnh:

Dấu hiệu trào ngược dạ dày dễ bị bỏ qua

1. Đau ngực, cơn đau nặng hơn khi nằm

Người bệnh sẽ có cảm giác nóng rát vùng thượng vị, nặng hơn có cảm giác đau nhói ở ngực. Nhiều người nhầm tưởng những cơn đau này là đau tim. Nếu xuất hiện những cơn đau ngực sau khi ăn, hoặc đau khi gắng sức hãy đến các cơ sở y tế để được khám về tiêu hóa hoặc tim mạch, chỉ có bác sĩ là người xác định rõ nhất nguyên nhân những cơn đau ngực của bạn.

Các acid trong dạ dày khi trào ngược lên thực quản, sẽ gây ra chứng ợ nóng. Kể cả khi bạn nằm nghỉ, cúi xuống, các triệu chứng này càng dễ xuất hiện hơn. Nguyên nhân là do khi ngồi hoặc đứng, trọng lực sẽ giúp giữ thức ăn trong dạ dày bạn, còn khi nằm bạn dễ bị trào ngược acid hơn. Chính vì lẽ đó, bác sĩ thường khuyên những người bị ợ nóng nâng cao đầu giường và không nên ăn no trước khi ngủ.

2. Đau ngay sau bữa ăn

Đau ở vùng thượng vị xuất hiện ngay sau bữa ăn, đặc biệt là một bữa ăn no – điều này có nghĩa là dạ dày của bạn đang bị quá tải. Đối với trường hợp này, bạn có thể không cần dùng thuốc điều trị, chỉ cần thay đổi thói quen ăn uống. Hãy chia nhỏ bữa ăn, ăn chậm, dùng những đồ ăn ít chất béo, dầu mỡ, hạn chế bia rượu, thuốc lá... sẽ giúp cải thiện tình hình.

3. Đắng miệng

Khi acid dạ dày của bạn bị trào ngược lên tới tận cổ họng có kèm theo dịch mật, làm cho chúng ta cảm thấy đắng ngắt trong miệng. Nó thường xảy ra ở những bệnh nhân bị rối loạn thần kinh dạ dày (rối loạn thần kinh thực vật), sự đóng mở quá mức van môn vị, dịch mật sẽ bị trào ngược từ tá tràng vào dạ dày, theo các chất dịch dạ dày trào lên thực quản. Nếu điều này xảy ra, đặc biệt là vào giữa đêm, bạn nên gặp bác sĩ.

4. Khàn tiếng

Bất cứ ai khi bị khàn giọng thường nghĩ mình đang bị cảm lạnh hoặc cảm cúm. Tuy nhiên đây cũng có thể là một triệu chứng do trào ngược. Chuyên gia y tế về dạ dày và đường ruột ở Temple, Texas- TS. Pfanner cho biết, khi acid dạ dày thấm vào thực quản của bạn, nó có thể gây kích ứng dây thanh âm làm giọng nói của bạn nghe có vẻ khàn hơn bình thường. Nếu điều này xuất hiện sau khi ăn, bạn có thể bị trào ngược acid dạ dày.

5. Đau họng

Đau họng là một triệu chứng điển hình của bệnh cảm lạnh hoặc cảm cúm, nhưng thực tế đây cũng có thể là dấu hiệu của một vấn đề về tiêu hóa. Cảm lạnh, cảm cúm thường làm người bệnh lúc nào cũng đau họng, kèm theo hiện tương chảy nước mũi hoặc hắt hơi. Nếu không có những dấu hiệu này thì có thể đau họng là hậu quả của chứng trào ngược acid.

6. Ho kéo dài

Có rất nhiều triệu chứng của bệnh hô hấp như ho, thở khò khè, đều có thể là do căn nguyên trào ngược. Theo các chuyên gia y tế, đó là do acid trong dạ dày đi vào vùng phế quản, phổi, đây là những vị trí xa nhất acid dạ dày có thể di chuyển đến. Do đó nó làm cho bệnh nhân bị ho mạn tính, có cảm giác vướng cổ họng. Đặc biệt họ xuất hiện sau khi ăn, khi nằm, khi dạ dày rỗng hoặc khi nói nhiều.

7. Hen suyễn

Ho và thở khò khè đây là 2 triệu chứng thường làm cho cả bệnh nhân và bác sĩ nghĩ tới bệnh hen suyễn. Cũng có trường hợp người bệnh mắc một lúc 2 bệnh này, nhưng cũng có trường hợp từ ho, khó thở do trào ngược acid dạ dày chuyển thành bệnh hen suyễn. Đó là do acid dạ dày có thể kích hoạt các dây thần kinh trong ngực gây co thắt đường dẫn khí, lâu dần làm các đường dẫn khí phù nề, gây viêm...

8. Buồn nôn

Buồn nôn thường xuất hiện sau khi ăn, khi đói bụng, khi kích thích vào vùng họng miệng (đánh răng, cạo lưỡi..).

9. Tiết nhiều nước bọt

Khi miệng tiết nhiều nước bọt cũng đồng nghĩa với việc dạ dày của bạn đang sản xuất quá nhiều acid và đang bị trào ngược lên thực quản và vùng họng. Điều này liên quan đến các dây thần kinh và phản xạ. Khi acid dạ dày trào ngược lên, một phản xạ tự nhiên là cơ thể sẽ tiết nước bọt để trung hòa lượng acid này.

10. Khó nuốt

Theo thời gian, hiện tượng acid dạ dày trào ngược với tần suất ngày càng nhiều sẽ làm lớp niêm mạc thực quản và hạ họng bị ảnh hưởng, nặng có thể gây phù nề, sưng tấy, lâu dần để lại sẹo gây chít hẹp thực quản, làm bệnh nhân có cảm giác khó nuốt... Trào ngược acid dạ dày kéo dài còn làm tăng nguy cơ ung thư thực quản, hạ họng, thanh quản.

Lời khuyên về ăn uống sinh hoạt

- Cần tránh: Những thực phẩm chua cay, sốt cà chua, đồ uống chua (nước chanh, nước cam chua..); thịt đỏ giàu cholesterol, acid béo; đồ nướng, rán xào nhiều dầu mỡ, sữa và các sản phẩm từ sữa (phomat, bơ); măng, cà muối, dưa muối, đu đủ..; sôcôla, thảo dược, gia vị (hạt tiêu, mù tạt..) hay kẹo chứa tinh dầu (bạc hà, quế..); đồ uống có gas (coca-cola, pepsi..) và chất kích thích như cafe, nước trà/chè đặc..; không sử dụng rượu, bia, thuốc lá.

Một số thực phẩm khác nên tránh như: bánh chưng, xôi, đu đủ, chuối (tránh ăn lúc đói)..

- Thực phẩm nên ăn: Cá ngừ, cá hồi, hạt điều, hạt hạnh nhân, đậu (những thực phẩm cung cấp protein chứa ít cholesterol), ngũ cốc, dâu, táo, dưa hấu, đào, trứng; các thức ăn giàu chất xơ. Bổ sung lợi khuẩn cho đường tiêu hóa hàng ngày (dùng sau ăn, tránh dùng lúc đói)...

- Khi đi khám: Hãy thông báo với BS tất cả các loại thuốc bạn đang sử dụng (tây y, thảo dược, viên ngậm...). Các loại thuốc huyết áp, tiểu đường, xương khớp, các loại vitamin tan trong dầu (A, D, E, K), Collagen.. đều làm tăng nguy cơ trào ngược khi dùng.

- Ngoài ra, hãy tạo một lối sống lành mạnh như thể dục, giảm cân, ăn, ngủ đúng giờ, điều độ; cần đặc biệt tránh căng thẳng và tuyệt đối không thức khuya. Kê cao gối khi ngủ (30°) và tránh nằm nghiêng phải, hay nằm sấp.

Bác sĩ Hy Quang cũng lưu ý, tới 40% bệnh nhân LPR không có biểu hiện điển hình như ợ chua, ợ nóng, khó chịu vùng thượng vị... mà chỉ tới khám vì các biểu hiện như đau rát họng, ngứa họng, ho (hay gây ho kéo dài vì không được chẩn đoán sớm), hay có đờm và hắng giọng, khàn tiếng... Có những thang điểm triệu chứng & dấu hiệu thực thể trên nội soi giúp các BS Tai mũi họng chẩn đoán được tình trạng trào ngược họng - thanh quản này.

Theo ThS.BS. Nguyễn Hy Quang, Bệnh viện E TW