Bánh kẹo nhập khẩu hết “date”: Chỉ 1 giây thành hàng... mới sản xuất

Khi mua các thực phẩm được đóng hộp, đóng gói, một trong những thông tin được người tiêu dùng quan tâm nhất là hạn sử dụng của sản phẩm. Tuy nhiên, với phương tiện, thiết bị hiện đại và thủ đoạn tinh vi các cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu dễ dàng “hô biến” hàng hết date thành sản phẩm như mới "ra lò".

Mới đây, sau một thời gian bí mất theo dõi, Đội 4 Phòng Cảnh sát môi trường – Công an TP. Hà Nội phối hợp với Đội Quản lý thị trường số 11 – Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội phát hiện Công ty Cổ phần Đầu tư Thương mại Sản xuất và Dịch vụ HD (địa chỉ tại D13 ngõ 80 Trung Kính, phường Yên Hoà, quận Cầu Giấy, Hà Nội) đang đóng gói 3.000 thùng bánh quy của Thái Lan đã hết hạn sử dụng. Cụ thể, nhân viên của công ty đã lấy lõi hộp bánh hết hạn vào ngày 8-4-2016 cho vào vỏ hộp mới, rồi dập hạn sử dụng là ngày 20-9-2017. Từ vụ việc trên, qua tìm hiểu của phóng viên, chiêu trò che giấu, tẩy xóa, thay thế hạn sử dụng đối với các sản phẩm bánh kẹo được các cơ sở sản xuất, kinh doanh áp dụng khá phổ biến, thậm chí có cơ sở chuyên thu mua các sản phẩm “hết date” để phù phép.

Theo chia sẻ của nhân viên C.T. đang làm việc tại công ty bánh kẹo H.A (Hà Nội): “Trong quá trình kinh doanh, một số loại bánh kẹo ngoại nhập khi về đến Việt Nam đã cận hạn sử dụng hoặc móp, méo. Do vậy, để kéo dài thời gian sử dụng của sản phẩm, cải thiện bề ngoài, chủ các cơ sở sản xuất thường chỉ đạo nhân viên thay đổi hạn sử dụng bằng cách thay đổi bao bì và dập hạn sử dụng mới”. Chia sẻ về cách thức “phù phép” hạn sử dụng cho sản phẩm, C.T. cho biết thêm: “Hiện nay, ngoài các sản phẩm bánh kẹo nhập khẩu được hãng sản xuất dập “date” nổi (đối với bao bì làm bằng kim loại) để tránh gian lận thì hạn sử dụng chủ yếu đều làm theo cách truyền thống là in bằng mực nên việc tẩy xóa không quá khó. Nhân viên các cơ sở kinh doanh bánh kẹo chỉ cần mua các chất tẩy hóa học như Aciton, Javen lau nhẹ lên sản phẩm là mực sẽ bay mất. Sau đó, sử dụng máy dập “date” thủ công (giá khoảng 800.000 – 1 triệu đồng/máy) để tăng hạn sử dụng cho sản phẩm tùy thích”.

Tìm hiểu thị trường máy dập "date", phóng viên bất ngờ trước sự phong phú của sản phẩm với giá thành rất "mềm". Tại cửa hàng số 7xx đường Trương Định – Hoàng Mai – Hà Nội, phóng viên được nhân viên tại đây cho biết cửa hàng có loại máy dập “date” bằng tay siêu nhẹ, chưa đến 3kg, xuất xứ Trung Quốc (Dy-8). Máy sử dụng cuộn in chữ màu bằng nhiệt chuyên dụng, có thể in bằng các thứ tiếng: Trung, Anh, Thái trên tất cả các nguyên liệu đóng gói như nhựa, thiếc, giấy, da, kim loại và tất cả các mẫu in đều đồng đều, không bị nhòe. Theo nhân viên của cơ sở kinh doanh, giá một sản phẩm dập date bằng tay như Dy-8 chỉ khoảng 900.000 đồng.

Sau khi phóng viên chia sẻ e ngại về việc khó xóa hạn sử dụng trên bao bì do hạn sử dụng in lẫn vào thông tin sản phẩm, nhân viên của quán ‘bật mí’: “Việc này quá đơn giản, đối với một số bao bì bằng nilon hoặc giấy có hạn sử dụng ghi lẫn vào thông tin của sản phẩm không thể tẩy xóa, thay thế chỉ cần làm thêm tem phụ rồi dập “date” lên tem phụ đó. Sau đó, dán tem phụ đè lên chỗ in hạn sử dụng là xong. Chỉ những người tiêu dùng nào tinh ý hoặc vô tình bóc tem phụ ra mới phát hiện được sản phẩm đã hết hạn sử dụng hay chưa”.

Ngoài ra, một trong những nguyên nhân dẫn đến việc các cơ sở kinh doanh bánh kẹo ngoại nhập phải thay đổi hạn sử dụng là do các cơ này thường xuyên nhập các sản phẩm đã cận “date” (gần hết hạn sử dụng) do giá thành rẻ. Trong vụ việc Công ty Cổ phần Đầu tư Thương mại Sản xuất và Dịch vụ HD tẩy xóa, in hạn sử dụng mới cho bánh kẹo Thái Lan hết hạn sử dụng mới đây, tại thời điểm kiểm tra, công ty HD vẫn xuất trình được tờ khai hải quan và bản công bố phù hợp quy định an toàn vệ sinh thực phẩm cho nhiều loại bánh kẹo được nhập về. Tuy nhiên đây chỉ là vỏ bọc để cơ sở bán bánh kẹo cận hạn sử dụng, được nhập khẩu từ nước ngoài. Theo ông Lê Mạnh Hùng – Đội trưởng Đội Quản lý thị trường số 11 – Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội: “Hàng hóa cận “date” thường rẻ hơn nên khi đưa về giám đốc đã chỉ đạo nhân viên thay đổi nhãn mác, hạn sử dụng để bán lại cho người tiêu dùng”.

Để lấp liếm về hành vi vi phạm của mình, ông Vũ Tiến Hà – Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư Thương mại Sản xuất và Dịch vụ HD bao biện: “Số bánh kẹo Công ty nhập về cận “date” vẫn có thể sử dụng được, ăn vẫn ngon nên Công ty nhập về để cho nhân viên thích ăn thì ăn, thích cho ai thì cho”.

Nếu tiếp tục kinh doanh các sản phẩm hết “date”, đặc biệt là thực phẩm, bánh kẹo nhập khẩu thì có lẽ các DN bán lẻ Việt Nam khó tồn tại được lâu dài trên thị trường hiện nay, đặc biệt là khi sản phẩm đó có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng.