Báo Trung Quốc: Các nền kinh tế châu Á có thể hồi phục ra sao sau coronavirus?

Với Eilynn Lew, nhà sáng lập công ty thiết bị phòng tắm Eilumina (Singapore), đầu năm thường là khoảng thời gian cực kỳ bận rộn. Cô cần tham dự các triển lãm thương mại ở châu Âu và ký kết các thỏa thuận kinh doanh, sau đó là sản xuất và vận chuyển hàng hóa từ Trung Quốc. Nhưng năm nay thì không. Lew không chắc liệu cô ấy có thể trả hàng đúng hạn không, vì các nhà máy ở Trung Quốc đã ngưng trệ một thời gian dài, vì coronavirus. Cả đời sống hàng ngày và hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc đều bị xáo trộn nghiêm trọng.

Một số công ty đã hoạt động trở lại và các công ty khác cũng thông báo sẽ quay lại vào tuần tới, sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài. Nhưng trong tình trạng con số ca tử vong vẫn tiếp tục tăng, các doanh nhân như Lew rất lo lắng về việc đến khi nào mọi thứ mới trở lại bình thường. "Nếu công nhân không quay trở lại làm việc sớm, tất cả chúng ta đều thiệt hại", cô ấy nói.

Trường hợp xấu nhất với Lew là sản lượng của nhà máy không thể theo kịp nhu cầu. Cô ấy sẽ mất doanh thu và mất thêm tới 58.600 USD tổng chi phí mỗi tháng. "Chúng tôi chỉ có thể chờ đợi, chúng tôi không thể làm gì nhiều" - Lew nói.

Trên khắp châu Á, nỗi lo về sự gián đoạn thương mại và chuỗi cung ứng đang gia tăng. Nhà phân tích của Viện nghiên cứu phát triển Thái Lan Nonarit Bisonyabut cho biết: Nếu nền kinh tế Trung Quốc chậm lại, Thái Lan sẽ không thể bán nhiều máy tính và linh kiện điện tử, sản phẩm hóa học, cao su và nhựa cho Trung Quốc - một trong những đối tác thương mại lớn nhất của họ.

Ở New Zealand, các báo cáo đã chỉ ra xuất khẩu gỗ tròn bị đình trệ, trong khi các lô hàng tôm hùm và tôm càng sống - những mặt hàng sẽ có nhu cầu cao cho dịp Tết Nguyên đán - cũng đã bị ảnh hưởng. Coronavirus đã lây nhiễm hơn 30.000 người và làm thiệt mạng hơn 600 người - vượt xa hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng (Sars) năm 2003 - với khoảng 1.300 người đã khỏi bệnh.

Trung Quốc là một "gã khổng lồ kinh tế", GDP gần 14 nghìn tỷ USD trong năm 2018 - chiếm khoảng 1/5 GDP toàn cầu (ngang giá sức mua), theo Ngân hàng Thế giới. Cùng với 68 triệu khách Trung Quốc du lịch quốc tế năm ngoái, các quốc gia đang chuẩn bị cho những tác động mạnh đến ngành du lịch, dịch vụ và sản xuất. Thị trường chứng khoán cũng đã bị ảnh hưởng.

Chuyên gia kinh tế của Đại học Quốc gia Úc, Warwick Mckibbin, ước tính tác động toàn cầu từ đợt bùng phát này sẽ cao gấp 3-4 lần so với cú đánh 40 tỷ USD của Sars năm 2003, thời điểm GDP của Trung Quốc chỉ bằng 9% GDP toàn cầu. 

Fitch Ratings cho biết nếu đợt bùng phát này kéo dài trong 3 tháng, tác động kinh tế sẽ nghiêm trọng hơn so với Sars do ảnh hưởng đến ngành dịch vụ.

Các nhà nghiên cứu của Nomura đang dự báo tăng trưởng GDP thực tế của Trung Quốc trong quý đầu năm nay sẽ giảm mạnh - có lẽ sẽ giảm sâu hơn 2 điểm phần trăm từng xảy ra trong đợt bùng phát Sars, trong khi các nhà kinh tế của Bloomberg cho rằng tăng trưởng hàng năm sẽ giảm xuống 4,5% .

Trong một báo cáo hồi tháng 1, các nhà nghiên cứu của Maybank Kim Eng cho biết Singapore và Thái Lan có khả năng bị ảnh hưởng nhiều nhất trong ASEAN vì họ phụ thuộc lớn vào thương mại và du lịch Trung Quốc. Họ cho rằng Malaysia và Việt Nam sẽ bị tác động ít hơn, Indonesia và Philippines ít bị ảnh hưởng nhất.

Ngân hàng DBS của Singapore cho biết trong một lưu ý nghiên cứu hôm 7/2 rằng họ đang hạ mức dự báo GDP thực tế năm 2020 xuống còn 0,9%, từ 1,4%, do có khả năng coronavirus sẽ ảnh hưởng đến người tiêu dùng và doanh nghiệp, du lịch cũng như chuỗi cung ứng khu vực.

Coronavirus là "đám mây đen" với ngành công nghiệp du lịch, vì Trung Quốc là thị trường lớn nhất thế giới của du lịch quốc tế. Trung Quốc là nguồn khách nước ngoài lớn nhất của Thái Lan; khoảng 11 triệu người Trung Quốc đã đến thăm đất nước này vào năm ngoái, tạo ra thu nhập 550 tỷ THB (17,6 tỷ USD).

Chính phủ Thái Lan tuần trước đã phê duyệt các biện pháp, bao gồm giảm thuế, cho các nhà khai thác du lịch và đẩy mạnh các chiến dịch du lịch tại các thị trường mới nổi khác để đối phó với sự trì trệ của các nhóm du lịch nước ngoài.

Tổng Cục trưởng Du lịch Quốc gia Thái Lan Yuthasak Supasorn dự kiến từ nay đến tháng 4, Thái Lan sẽ chứng kiến ​​lượng khách du lịch Trung Quốc giảm 80% và thiệt hại khoảng 95 tỷ THB doanh thu du lịch. Ông hy vọng Trung Quốc sẽ dỡ bỏ lệnh cấm trong vòng 3 tháng, nhưng cho rằng sẽ còn phải mất thêm vài tháng nữa thì các doanh nghiệp mới phục hồi.

Ongart Saejang, chủ một một công ty lữ hành tại Phuket, cho biết vẫn còn một số du khách Trung Quốc bị mắc kẹt tại đây vì Thai Airways và Thai AirAsia đã tạm dừng hoặc giảm các chuyến bay đến một số thành phố của Trung Quốc cho đến cuối tháng này. "Nếu không có khách du lịch, công việc của khoảng 2.000 hướng dẫn viên nói tiếng Trung trên đảo sẽ lung lay", ông nói.

Phuket là một trong những điểm đến phổ biến nhất đối với khách du lịch Trung Quốc, đón vài trăm nhóm du lịch từ Trung Quốc mỗi ngày, mỗi nhóm khoảng 25 người, Saejang thông tin thêm.

Tại Úc, Bộ trưởng Ngân khố Australia Josh Frydenberg đã cảnh báo rằng virus sẽ có tác động đáng kể đến nền kinh tế. Ông nói rằng virus đã gây thiệt hại cho ngành du lịch 1 tỷ AUD (668 triệu USD) mỗi tháng và ảnh hưởng xấu đến các ngành công nghiệp khác, ảnh hưởng đến số lượng sinh viên quốc tế và kinh doanh xuất khẩu thủy sản.

Ở Nhật Bản, nơi 1/3 khách du lịch đến từ Trung Quốc và chiếm gần 40% chi tiêu du lịch, một nhà kinh tế đã dự báo coronavirus sẽ giáng một đòn kinh tế gần 200 tỷ JPY (1,85 tỷ USD).

Tại Singapore, chính quyền cho biết lượng khách du lịch Trung Quốc đã giảm 80% kể từ khi Trung Quốc áp đặt các hạn chế đối với du lịch nước ngoài. Singapore đang chuẩn bị một gói tài chính để đối phó với tác động của virus đối với nền kinh tế và đã công bố một loạt các biện pháp cho ngành du lịch, bao gồm miễn lệ phí giấy phép cho khách sạn, đại lý du lịch và hướng dẫn viên du lịch. Chính phủ đã hứa sẽ hỗ trợ nhiều hơn để các hãng hàng không và doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sân bay vượt qua khủng hoảng và tăng tốc các dự án giao thông cơ sở hạ tầng lớn.

Ghi chú nghiên cứu của DBS dự kiến ​​sẽ giảm khoảng 1 triệu khách du lịch hoặc khoảng 1 tỷ SGD doanh thu du lịch bị mất nếu lệnh cấm kéo dài 3 tháng.

Các tính toán còn chưa tính đến tác động gián tiếp của du lịch toàn cầu khi khách du lịch hủy hoặc hoãn kế hoạch du lịch của họ tới châu Á.

Tuy nhiên, giữa những lo lắng, một số nhà phân tích cho rằng dịch bệnh sẽ chỉ có tác động ngắn hạn đối với các nền kinh tế châu Á. Nhà phân tích người Thái Lan Nonarit cho biết ông dự kiến ​​tình hình sẽ được kiểm soát trong 6 tháng: "Mặc dù virus này dễ lây lan hơn so với Sars, nhưng có tỷ lệ tử vong thấp hơn và chính phủ Trung Quốc đang chia sẻ nhiều thông tin hơn so với trong cuộc khủng hoảng Sars".

Aksornsri Phanishsarn, phó giáo sư kinh tế tại Đại học Thammasat, cho biết thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung được ký vào tháng trước - tạo tiền đề cho mối quan hệ suôn sẻ hơn giữa hai siêu cường - sẽ giảm thiểu tác động xấu của coronavirus. "Khi Trung Quốc vật lộn với Sars năm 2003, họ vẫn đạt mức tăng trưởng GDP 10% trong năm đó", cô nói.

Jareeporn Jarukornsakul, giám đốc điều hành của nhà phát triển bất động sản công nghiệp WHA Group, chỉ ra rằng các thỏa thuận cơ sở hạ tầng và việc di dời các công ty Trung Quốc sang Thái Lan là các dự án dài hạn và sẽ không bị ảnh hưởng bởi sự bùng phát dịch.

Maybank Kim Eng hy vọng rằng tăng trưởng của Singapore sẽ phục hồi trong quý II.

Trong đại dịch Sars, tác động tiêu cực đến GDP phần lớn chỉ giới hạn ở quý đầu. Các nền kinh tế bị giảm 4 điểm phần trăm trong quý II/2003 đã tăng trở lại trong quý II, với Singapore, Hong Kong và Đài Loan tăng trưởng lần lượt 5,6, 4,6 và 6,6 điểm phần trăm. Nhưng nhà kinh tế học của DBS, Irvin Seah nói rằng còn quá sớm để nhìn thấy ánh sáng ở cuối đường hầm cho sự bùng phát hiện tại, vì tình hình còn rất hỗn loạn.

Ông nói: "Chúng tôi không biết nó sẽ kéo dài bao lâu hoặc nghiêm trọng đến mức nào. Thêm vào đó, dịch lây lan sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của người dân, tổn hại đến chi tiêu của người tiêu dùng, nhu cầu nội địa, cũng như năng suất vì công nhân có thể phải ở nhà. Sau đó, tác động kinh tế sẽ lớn hơn nhiều so với những gì chúng ta hiện đang thấy bởi vì đây sẽ không chỉ là vấn đề của Trung Quốc, mà sẽ trở thành một vấn đề khu vực hoặc toàn cầu".