Bí quyết của cụ ông 94 tuổi mà luôn cảm thấy như mới chỉ 50: Bạn có thể sống lâu, vui vẻ hay không phụ thuộc vào một yếu tố quan trọng rất nhiều người bỏ quên này

Nếu bạn nghĩ rằng tuổi thọ chỉ liên quan đến gen và chế độ ăn uống thì hãy suy nghĩ lại. Mối quan hệ gia đình và sự gắn kết với bạn bè và cộng đồng cũng có thể đóng vai trò quan trọng đối với tình trạng sức khỏe và tuổi thọ của bạn.

Adolfo Melis, một người Ý sống trên đảo Sardinia là minh chứng cho lối suy nghĩ này.

Ông khoảng tầm 94 tuổi, nhưng ông nói rằng ông cảm thấy mình như mới chỉ có 50. Melis vẫn tích cực hoạt động. Ông là một tay chơi bi-a ấn tượng, ông không cần kính để đọc báo, và ông dậy rất sớm để phục vụ khách hàng tại quán cà phê của chính mình. Quan trọng là, “tất cả khách hàng của tôi là đều là bạn bè của tôi và mọi người đều biết nhau", ông Melis nói.

Vậy chính xác là điều gì đằng sau sự sung sức của ông ở một độ tuổi ấn tượng như vậy?

Tiến sĩ Gianni Pes đã nghiên cứu dân số "Vùng màu xanh" của thế giới, một khu vực có dân số sống cực kỳ lâu và nghĩ rằng mọi người sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn vì họ hoạt động thể chất nhiều hơn ở ngoài trời và có một sự kết nối mạnh mẽ với nhau.

"Cộng đồng ở đây rất vững mạnh và luôn hỗ trợ cho người già. Người cao tuổi ở lại gia đình của họ cho đến cuối đời", ông Pes nói. Trong làng Arzana ở Sardinia không có viện dưỡng lão.

Theo đánh giá của 148 nghiên cứu, những người thiếu kết nối xã hội có tỷ lệ tử vong cao hơn 50% so với người có nhiều bạn bè và hoạt động xã hội tích cực. Theo một nghiên cứu gần đây, việc bị cô lập cũng liên quan đến bệnh huyết áp cao, bệnh tiểu đường ở người già .

Một hoạt động xã hội phổ biến đặc biệt được thực hiện để giúp chúng ta khỏe mạnh đó là cùng nhau thưởng thức bữa ăn. Bản thân Melis thường xuyên thích ăn tối với bạn bè và gia đình.

Những người có nhiều mối quan hệ xã hội có xu hướng ăn cùng nhau, Berkman, cũng là giám đốc của Trung tâm Nghiên cứu Dân số và Phát triển Harvard cho biết. Cô tin rằng bằng cách đó, họ có xu hướng tránh ăn các loại thực phẩm mà những người bị căng thẳng ăn rất nhiều, chẳng hạn như đồ ăn nhanh.

Cô cũng nói rằng lý do hiển nhiên nhất mà xã hội hóa biến chúng ta trở nên tốt hơn đó là để chúng ta có hành vi sức khỏe tốt hơn. Những người có mối quan hệ xã hội tốt có xu hướng ăn tốt hơn, hút thuốc ít hơn và hoạt động thể chất nhiều hơn một chút. Ngược lại, người có những mối quan hệ căng thẳng thường có xu hướng thể hiện một số hành vi không lành mạnh, chẳng hạn như ăn uống ít lành mạnh và hút thuốc nhiều hơn.

Theo một thử nghiệm ngẫu nhiên, mọi người cũng ít bị cảm lạnh thông thường nếu họ có mối quan hệ xã hội tốt.

Sự căng thẳng và áp lực của việc thiếu kết nối thường có thể khiến "bạn dễ bị ảnh hưởng bởi bất cứ tác nhân bên ngoài", vì nó có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch của mọi người, Berkman nói. Khi những người bị cô lập tiếp xúc với một tác nhân truyền nhiễm, họ sẽ dễ bị tổn thương hơn, cô nói. Đây là lý do tại sao việc ngắt kết nối có thể khiến mọi người dễ mắc các bệnh truyền nhiễm, như cảm lạnh hoặc lao hoặc thậm chí là tiến triển của AIDS.

Theo Janelle Jones, giảng viên tâm lý học xã hội tại Đại học Queen Mary, London, cảm giác được kết nối với những người khác và có những trải nghiệm được chia sẻ cho phép mọi người xây dựng bản sắc. Điều này cho phép mọi người tiếp cận được sự hỗ trợ và có được cảm xúc tốt từ người khác, và nó có thể là một nguồn hoạt động. "Chúng tôi biết rằng tất cả những điều đó liên kết lại với nhau thực sự có thể dẫn đến đến tình trạng sức khỏe tốt hơn."

Những người có các mối quan hệ xã hội tốt hơn được chứng minh là có khả năng chịu đau cao hơn trong một thử nghiệm năm 2016 của Katerina Johnson, một cộng tác viên nghiên cứu tại Khoa Tâm lý học Thực nghiệm của Đại học Oxford.

Nhìn vào 107 người, nghiên cứu cho thấy những người tham gia có nhiều bạn bè hơn có thể chịu đựng được một bài kiểm tra đau đớn lâu hơn: ngồi xổm trên tường với hai chân cong ở góc 90 độ. Điều này có liên quan đến hoạt động của một chất hóa học trong não gọi là endorphin -thuốc giảm đau tự nhiên của cơ thể và mạnh hơn morphin. Những hóa chất này "giúp làm giảm bớt căng thẳng cho cơ thể", cho dù đó là nỗi đau về thể chất hay xã hội.

Đối với những người có mối quan hệ xã hội tốt dẫn tới việc họ sẽ có khả năng chịu đau cao hơn, nếu họ duy trì liên kết xã hội, não của họ dần thích nghi để có hoạt động endorphin cao hơn, cô giải thích.

Thông điệp chính là "các mối quan hệ xã hội của chúng ta không chỉ là một phần bổ sung trong cuộc sống của chúng ta. Chúng thực sự không thể thiếu đối với sức khỏe thể chất và tinh thần của chúng ta", Johnson giải thích.