Nhựa Bình Minh có tránh được 42 tỷ đồng phạt vi phạm hành chính?

Nội dung nổi bật:

- Nhựa Bình Minh (BMP) đã tham khảo và làm đúng theo ý kiến chỉ đạo của cơ quan thuế, vì thế mới “sập hầm” và bị truy thu thuế và phạt hành chính 117 tỷ đồng.

- Trong vụ việc giống hết tại Sông Đà 909, công ty này đã được miễn phạt hành chính sau khi khiếu nại lên Cục thuế Hà Nội. Cách giải quyết này đã qua tay Tổng cục Thuế và cơ quan này “giữ nguyên quyết định của Cục thuế Hà Nội”.

- Nếu kiên quyết khiếu nại, không thể phủ nhận khả năng BMP cũng thoát được vi phạm hành chính như S99, số tiền lên tới 42 tỷ đồng.

- Cẩn trọng: kết quả giải quyết các tranh chấp khác chỉ mang tính tham khảo chứ không có tính bắt buộc.

Vụ Nhựa Bình Minh (BMP) giảm kịch sàn với khối lượng giao dịch cao nhất lịch sử sau tin công ty này bị truy thu thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) và phạt vi phạm hành chính 117 tỷ đồng là chủ đề được bàn tàn nhiều nhất trong mấy ngày vừa qua.

Nhiều ý kiến cho rằng BMP bị oan. Người viết hoàn toàn ủng hộ quan điểm này. Đợt truy thu thuế hàng trăm tỷ đồng của hàng chục doanh nghiệp vì những văn bản tréo ngoe được ban hành một cách bất cẩn này đáng được ghi vào lịch sử tư pháp Việt Nam như một minh chứng rõ ràng nhất cho một hệ thống pháp luật nhiều phần lạc hậu. Tuy vậy, khi nói đến luật, chỉ có đúng hay sai; và khi nói với nhà đầu tư, hãy trả lời có bị truy thu thuế hay không.

Xem thêm: 225 tỷ đồng bốc hơi trong vụ truy thu thuế cười ra nước mắt

Dù rất tiếc khi câu trả lời cho cả hai câu hỏi này đều theo hướng không tích cực, nhưng có lẽ BMP sẽ vớt vát lại được phần nào vì cái “oan tình” của công ty: được miễn phạt hành chính 42 tỷ đồng.

OAN!

Không phải BMP bất cẩn, từ năm 2006, có lẽ đã nhận ra sự bất thường và phức tạp trong chính sách thuế, BMP đã làm công văn hỏi Cục thuế Tp.HCM và Tổng cục Thuế xem nên kết hợp hai ưu đãi thuế như thế nào cho đúng.

Ban đầu, Cục thuế Tp.HCM cho rằng công ty chỉ được chọn hưởng một loại ưu đãi (cũng phải nói rằng, hướng dẫn này là phù hợp với Luật thuế TNDN 2003, kẻo oan cho Cục thuế Tp.HCM). Tuy vậy, trong hướng dẫn của mình, Tổng cục Thuế lại cho phép công ty kết hợp hai loại ưu đãi theo Luật thuế TNDN và ưu đãi do niêm yết cổ phiếu lần đầu thành hai năm miễn thuế. Cách xử lý này là theo Thông tư 74/2000/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn việc “tạm thời” ưu đãi thuế với kinh doanh chứng khoán. Các ưu đãi này sau đó chưa nhận được sự thông qua của Quốc hội.

Nhựa Bình Minh nói đến đầu năm 2007, Cục thuế Tp.HCM lại yêu cầu không được gộp hai loại ưu đãi trong cùng một kỳ kê khai mà phải lùi thời gian hưởng ưu đãi do niêm yết lần đầu tới sau khi hết ưu đãi theo luật thuế TNDN.

Dù có thể coi đây là khởi đầu cho vụ truy thu thuế oan gia của BMP, nhưng phải khẳng định, Cục thuế Tp.HCM không tự tiện ra chính sách. Cách làm này thực tế là theo hướng dẫn trong Công văn 10997/BTC-CST do Bộ Tài chính ban hành hồi tháng 9/2006.

Do đó, nếu nói theo bình luận của một số độc giả là Nhựa Bình Minh phải xem lại cách quản trị điều hành, thì kể cũng oan cho họ, giữa rừng văn bản mỗi cái một kiểu và những ý kiến hướng dẫn tréo ngoe, không “sập bẫy” mới là lạ.

Cũng có nhiều độc giả bất bình với Cục thuế Tp.HCM, cho rằng cơ quan này làm khó doanh nghiệp. Nhưng thiết nghĩ, Cục thuế Tp.HCM nào có soạn được chính sách … Mà Cục thuế Tp.HCM chẳng phải nạn nhân duy nhất, trong một vụ việc giống hệt, năm ngoái Cục thuế Hà Nội cũng chịu tai tiếng khi đã ban hành biên bản thanh tra thuế tới gần 2 năm mới biết mình sai.

Sông Đà 909 thoát, Nhựa Bình Minh có thoát không?

Trong vụ việc của Sông Đà 909 (S99) mà người viết có lần đã đề cập, có thể nói BMP “oan” thế nào thì S99 cũng “oan” giống hệt thế. Công ty này cũng đã xin cơ quan thuế địa phương (ở đây là Cục thuế Hà Nội) hướng dẫn, nhận được cái gật đầu đồng ý, thậm chí còn “tai qua nạn khỏi” trong đợt thanh tra thuế hồi đầu năm 2011.

Xem thêm: Bay mất hàng chục tỷ, đôi khi chỉ vì đen

Ấy thế mà đến cuối năm 2012, Cục thuế Hà Nội sau khi nhìn ra vấn đề, vẫn phải làm thêm một Phụ lục Biên bản thanh tra không công nhận ưu đãi thuế do niêm yết cổ phiếu lần đầu của S99 (và đương nhiên là kèm theo truy thu thuề và phạt). Khi S99 khiếu nại tới cùng, có lẽ cũng hiểu được thế khó của doanh nghiệp, nên Cục thuế Hà Nội đã miễn khoản phạt vi phạm hành chính cho S99.

Dù S99 vẫn không đồng tình và khiếu nại lên Tổng cục Thuế đòi hủy quyết định truy thu, nhưng Tổng cục Thuế vẫn giữ nguyên quyết định của Cục thuế Hà Nội. Nhìn tích cực một chút, Tổng cục Thuế đã công nhận cách giải quyết miễn phạt vi phạm hành chính của Cục thuế Hà Nội.

Từ bài học này, có lẽ BMP cũng nên khiếu nại tới cùng, vẫn 75 tỷ đồng truy thu thuế là gần như không thể tránh được, nhưng biết đâu lại thoát được 42 tỷ đồng phạt vi phạm hành chính? Tất nhiên, cũng không nên coi đây là chuyện đương nhiên, vì kết quả giải quyết các vụ tranh chấp về thuế khác chỉ có tính tham khảo chứ không có tính pháp lý bắt buộc.

Minh Tuấn