CEO Apple đã tạo ra ảnh hưởng lớn lên chính trường Mỹ bằng cách nào?

Khi mà rủi ro hàng hóa của Apple phải chịu thuế cao hơn vào tháng 8/2019, Apple đối diện với khả năng mất hàng tỷ USD lợi nhuận, CEO Tim Cook lập tức tìm đến một trong những quan hệ quan trọng nhất của ông trong chính quyền Washington, ông Jared Kushner.

Jared Kushner lập tức sắp xếp một cuộc gọi giữa ông Cook và bố vợ của anh này – Tổng thống Mỹ Donald Trump, theo giới thạo tin. Người đứng đầu Apple có cơ hội để giải thích về việc các biện pháp thuế quan sẽ làm tăng giá iPhone và khiến cho Apple khó cạnh tranh với các đối thủ cạnh tranh như Samsung Electronics như thế nào.

Chỉ trong vòng vài ngày, chính quyền Tổng thống Trump đã rút lại kế hoạch tăng thuế với một số loại sản phẩm, trong đó có các sản phẩm điện tử tiêu dùng, cụ thể là iPhone với tuyên bố muốn bảo vệ người tiêu dùng trước kỳ nghỉ lễ. Cuộc gọi từ ông Cook có tác động đến quyết định này, theo một nguồn tin từ chính quyền Mỹ.

Chỉ một ngày sau động thái của chính quyền Mỹ, Apple đưa ra thông cáo báo chí, theo đó, Apple khoe khoang về thành tích tạo việc làm, Apple tuyên bố rằng từ năm 2011, Apple đã tăng được số lượng việc làm tại Mỹ. Sau đó, Tổng thống Trump công khai khen ngợi tài thuyết phục của ông Cook, ông Trump nói rằng vị CEO này đã đưa ra quan điểm đầy thuyết phục về các vấn đề thuế quan.

Những gì diễn ra cho thấy tài ngoại giao của ông Cook dưới thời Tổng thống Mỹ Donald Trump. Để bảo vệ quyền lợi của công ty mình, ông Cook đã cố gắng củng cố quan hệ với Tổng thống và gia đình Tổng thống trong khi bản thân Tổng thống và gia đình ông không phải một “liên minh” xét đến tính cách khác biệt cũng như quan điểm trái chiều với nhiều vấn đề.

Cách đây mới chỉ vài năm, ông Cook từng ủng hộ ứng cử viên tranh cử Tổng thống Mỹ, bà Hillary Cliton, nhiệt tình bởi bà ủng hộ chiến lược thuê ngoài sản xuất của Apple. Ứng cử viên Tổng thống Donald Trump khi đó lại phản đối kịch liệt việc Apple duy trì phần lớn việc sản xuất sản phẩm công nghệ cao tại Trung Quốc. Quan điểm của mỗi người ở thời điểm đó cho đến giờ phục vụ chủ yếu cho quyền lợi của họ trong nhiều lĩnh vực như thương mại hay cải tổ thuế quan, cùng lúc họ cũng khác biệt nhiều về những vấn đề bao gồm di cư và biến đổi khí hậu.

Theo những người có nhiều hiểu biết về Apple, việc chính quyền rút đi chính sách bất lợi cho Apple không phải cho thấy sự thay đổi về quan hệ. Ông Cook sẽ vẫn tiếp tục làm việc về nhiều vấn đề liên quan đến hoạt động kinh doanh của công ty, cùng lúc đó né tránh chính trị nhưng vẫn quan tâm đến các vấn đề xã hội.

Ông Cook hiện giữ vai trò một trong những tư vấn viên chính sách cho chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong mùa hè qua, hai ông đã có một số lần ăn tối cùng nhau. Trong giới kinh doanh, Tổng thống Trump nhắc đến ông Cook như một người bạn. Ông từng gọi đến ông Cook để chúc mừng ngày Lễ Tạ ơn.

Tổng thống Trump dành những lời tốt đẹp cho ông Cook: “Ông ấy là một nhà điều hành tuyệt vời. Nhiều người khác khi gặp vấn đề sẽ lao ra ngoài thuê tư vấn đắt đỏ, Tim Cook gọi điện cho Tổng thống trực tiếp”.

Về phía mình, theo phân tích của giáo sư tại đại học University of Texas ở Austin, ông Jeremi Suri, Tổng thống Trump dành nhiều thời gian với người đứng đầu các doanh nghiệp hơn so với những người tiền nhiệm. Ông này nhấn mạnh rằng quan hệ của Tổng thống Trump và lãnh đạo doanh nghiệp thường tập trung vào những ưu tiên chính sách của chính quyền như thương mại và thuế quan chứ không phải toàn bộ nền kinh tế, trái ngược với nhiều chính quyền trước đó.

Ông Cook là một trong những nhà điều hành hiếm hoi trong một chính trường chia rẽ đã cố gắng ủng hộ cũng như vẫn giữ được quan điểm riêng của mình với chính sách của Tổng thống theo cái cách giúp giảm tối đa sự chỉ trích của công chúng với chính quyền.

Không nhiều nhà điều hành doanh nghiệp khác làm được như vậy. Chịu áp lực từ phía công chúng, nhiều nhà điều hành doanh nghiệp khác như Kevin Plank của Under Armour, ông Elon Musk của Tesla, Travis Kalanick của Uber đều đã xin rút khỏi hội đồng tư vấn chính sách cho Tổng thống bởi những bất đồng với chính quyền.

Giáo sư chuyên ngành quản lý tại đại học Yale, ông Jeffrey Sonnenfeld, nhận xét: “Chỉ có một vài nhà điều hành doanh nghiệp có thể xử lý được xung đột giữa các bên. Có thể thấy Apple đã có bước tiến mới. Ông Steve Jobs không hề có tầm ảnh hưởng tại Washington trong khi ông Tim Cook đã làm được điều này”. Dù vậy ông cũng cẩn trọng rằng với tính khí thất thường của Tổng thống Mỹ Donald Trump, quan hệ của ông với ông Cook có thể thay đổi thế nhưng khả năng trên khó xảy ra trong ngắn hạn.

Tài ngoại giao tuyệt vời của ông Cook khiến cho ông và cả Apple khác biệt so với nhiều công ty công nghệ lớn khác tại Mỹ. Nhiều công ty công nghệ khác đã chi mạnh tiền vận động hành lang trong những năm gần đây thế nhưng cho đến giờ vẫn không củng cố được quan hệ với chính quyền. Từ năm 2017 đến nay, Apple chi ra 18 triệu USD cho các chương trình vận động hành lang, thế nhưng con số này chỉ bằng nửa so với số tiền mà Alphabet đã chi ra, theo thống kê của Trung tâm phản ứng chính trị Mỹ (CRP).

Ông Cook xây dựng quan hệ tốt với con rể Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng như con gái Tổng thống Trump, bà Ivanka Trump, nhờ vậy ông rộng cửa trong quan hệ với Nhà Trắng. Ông cũng thường xuyên gặp gỡ với nhiều quan chức khác trong chính quyền như tư vấn kinh tế Larry Kudlow. Dù ông luôn muốn giữ kín sự riêng tư, ông liên tục tham gia các bữa tiệc tối với Tổng thống Trump.

Gần 97% tiền ủng hộ tranh cử của nhân viên Apple trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2018 được dành cho Đảng Dân chủ, thế nhưng cho đến nay, nhân viên Apple không bao giờ chỉ trích ông Cook bởi ông cố gắng củng cố quan hệ với Tổng thống Mỹ. Thậm chí chính ông Cook cũng sẵn sàng thể hiện quan điểm cứng rắn với Tổng thống về một số vấn đề xã hội.