Chợ đầu mối ở TP HCM đang lạc hậu

Ngày 27-12, tại hội thảo "Tổ chức hoạt động chợ đầu mối trong ngắn hạn nhằm thích ứng với yêu cầu kiểm soát dịch bệnh và khởi đầu cho việc hướng đến mô hình hiện đại" do Sở Công Thương TP HCM tổ chức, nhiều ý kiến cho rằng yêu cầu đầu tư cơ sở vật chất, chuẩn hóa quy trình vận hành và tiến đến thực hiện chuyển đổi số trong mô hình hoạt động kinh doanh 3 chợ đầu mối tại TP HCM là cấp thiết.

Các chuyên gia cho rằng trong khi xu hướng mua bán online lên ngôi, chợ truyền thống tại TP HCM rơi vào tình trạng ế ẩm, vắng khách. Các chợ đầu mối đang đứng trước áp lực cạnh tranh rất lớn. Để vượt qua thách thức này, chuyển đổi số chính là cơ hội của tiểu thương và doanh nghiệp.

Nhiều người Việt đã chuyển sang mua sắm trên các nền tảng, livestream và mạng xã hội như Tiktok Shop, Shopee, Lazada, Tiki, VnShop, Sendo... Họ mua sắm rộng rãi nhiều mặt hàng hơn, bao gồm cả thực phẩm tươi sống và thực phẩm chế biến vốn trước đây là thế mạnh của chợ truyền thống.

Kết quả thống kê từ Cục Thương mại điện tử cho thấy sau đại dịch COVID-19, từ năm 2021, tổng giá trị thương mại điện tử của thị trường Việt tăng nhanh đáng kể. Riêng năm 2023, con số này dự kiến đạt 20,5 tỉ USD, tăng 25% so với năm 2022 (tương đương tăng hơn 4 tỉ USD so với năm trước).

Dù vậy, theo TS Lê Thị Hải Yến, đại diện nhóm nghiên cứu Trường Đại học Kinh tế - Luật TP HCM, mua sắm ở chợ truyền thống vẫn sở hữu những yếu tố đặc trưng được người tiêu dùng Việt đánh giá cao và tiếp tục lựa chọn.

"Mua sắm tại chợ truyền thống vẫn có nhiều lợi ích cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, mô hình chợ truyền thống hiện hành không còn thoả mãn được những yêu cầu và thói quen mới của người tiêu dùng trong thời đại số" – TS Yến phân tích.

Từ thực tế này, TS Yến cho rằng việc thiết kế các mô hình chợ truyền thống kết hợp hiện đại không phải là việc khó đối với công tác quy hoạch đô thị. Trong đó, rất cần những giải pháp mang tính phù hợp và có lộ trình để bảo đảm người mua, người bán, nhóm quản lý... có đủ thời gian và sự nỗ lực để có thể triển khai đồng bộ và hiệu quả, bắt kịp tốc độ thay đổi của thời đại mới.

"Bản thân chợ truyền thống phải chuyển mình về chất theo hướng phát triển bền vững và ứng dụng công nghệ hiện đại" - TS Yến nhấn mạnh.

Ở góc độ cơ quan quản lý nhà nước, đại diện Sở Thông tin và Truyền thông TP HCM lo ngại với sự ra đời quá dễ dàng của các cửa hàng trực tuyến trên các nền tảng như Lazada, Shopee, Sendo, Tik Tok shop, áp lực sẽ ngày một đè nặng lên các chợ đầu mối khi các vấn đề xưa nay vẫn chưa được giải quyết.

Theo sở này, có 4 trụ cột cơ bản cần quan tâm trong chuyển đổi số các chợ đầu mối, gồm: nguồn nhân lực số, quy trình kinh doanh mới, công nghệ và dữ liệu. Nếu như thiếu một trong 4 yếu tố này thì quá trình chuyển đổi số sẽ gặp nhiều khó khăn, tỉ lệ thành công không cao.