Chuyên gia biến đổi khí hậu: Chúng ta chỉ còn 10 năm để cứu Trái Đất, thập kỷ tới là thời điểm quyết định vận mệnh nhân loại

Thập kỷ tới được đánh giá là vô cùng quan trọng trong lịch sử nhân loại. Có hai kịch bản có thể sẽ xảy ra và phụ thuộc vào hành động của chúng ta.

Kịch bản đầu tiên đó là một viễn cảnh một cuộc khủng hoảng khí hậu với sự ô nhiễm nghẹt thở, các trận hỏa hoạn, lũ lụt không thể kiểm soát. Một thế giới đen tối mà ở đó con người gánh chịu mọi hậu quả và không thể làm bất cứ điều gì.

Kịch bản thứ hai đó là chúng ta hành động để hướng tới một thế giới hạnh phúc hơn và lành mạnh hơn. Từ cá nhân, công ty, thành phố, đến các quốc gia, đều nỗ lực cắt giảm lượng khí thải xuống một nửa vào năm 2030, giúp chúng ta thoát khỏi thảm họa khủng hoảng khí hậu.

Đây là hai thế giới mà Christiana Figueres đặt ra trong cuốn sách mới Tương lai chúng ta chọn: Sống sót qua khủng hoảng khí hậu, đồng sáng tác với cố vấn cấp cao Tom Rivett-Carnac. Christiana Figueres là nhà đàm phán chính của Mỹ trong hội nghị thượng đỉnh khí hậu Paris năm 2015. Bà đã đấu tranh với 196 quốc gia còn lại để đưa ra một thỏa thuận khí hậu lịch sử, với cam kết cắt giảm khí thải của các nước tham gia. Đã đến lúc chúng ta phải làm gì đó vì tương lai không gian sống của nhân loại.

Những gì đang bị đe dọa?

Khủng hoảng khí hậu đang đe dọa chính tương lai của Trái Đất và nhân loại. Viễn cảnh ấy không phải là cường điệu, mà thực sự dựa trên khoa học và những dấu hiệu cảnh báo mà chúng ta đang thấy.

Cuốn sách của Christiana Figueres đặt ra một tầm nhìn về tương lai vào năm 2050 nếu con người không hành động ngay. Một viễn cảnh đáng sợ khi mà nước và không khí bị ô nhiễm trầm trọng, Trái Đất nóng lên, băng tan và nước biển dâng cao. Môi trường tự nhiên, cơ sở hạ tầng bị tàn phá, không chỉ đa dạng sinh học mà còn khả năng của con người để sống trên hành tinh này cũng bị đe doạ. Và con người trước diễn biến ấy thì sợ hãi, đau buồn, bất lực và tuyệt vọng.

Đã đến lúc con người phải hành động

Chúng ta đang đứng trước thời điểm quan trọng nhất, không chỉ trong quá trình tiến hóa của hành tinh, mà cả tương lai của con người. Nó giống như việc chúng ta đứng trước hai ngã rẽ và mỗi lựa chọn sẽ dẫn tới một con đường khác nhau. Đã đến lúc chúng ta cần đưa ra những lựa chọn tỉnh táo có ý thức.

Hoặc là không làm gì để rồi bất lực và tuyệt vọng hay là thúc đẩy sự chung tay hành động hướng tới tương lai đáng sống hơn.

Chắc chắn, nhiều lợi ích sẽ phải gạt bỏ để đổi lấy môi trường, nhưng đừng nên nhìn vào vấn đề kinh tế trước mắt. Chúng ta cần một môi trường sống bền vững và sự phát triển bền vững hơn là đánh đổi môi trường để lấy tăng trưởng nóng. Mười năm tới chính là thời khắc quyết định tương lai của cả hành tinh. Nếu chúng ta đưa ra quyết định ngay bây giờ, chúng ta có thể làm được.

Nhiều cá nhân đã lên tiếng

Đã có rất nhiều cá nhân đưa ra tiếng nói của mình với nỗ lực kêu gọi sự nhận biết của mọi người về hậu quả của khí thải nhà kính tới môi trường và yêu cầu sự hành động của các chính phủ. Người ta gọi một cô gái trẻ tuổi tên Greta Thunberg là nhà đấu tranh chống biến đổi khí hậu. Cả thế giới sôi nổi bàn luận về những phát ngôn chỉ trích của cô tới các lãnh đạo. Tại diễn đàn Liên Hiệp Quốc về Chống Biến đổi khí hậu, cô thẳng thừng phê phán các nhà lãnh đạo thế giới là không làm tròn trách nhiệm, bỏ mặc những hậu quả của biến đổi khí hậu tới môi trường sống của nhân loại.

“Nếu sống qua 100 tuổi, thì vào năm 2103 tôi còn sống. Tới năm 2050 tôi chỉ mới đi được nửa đoạn đường. Tới năm 2078, tôi sẽ mừng sinh nhật thứ 75. Có thể con cháu tôi sẽ nhắc tới quý vị, những người sống thời năm 2018, và có lẽ chúng sẽ đặt câu hỏi tại sao quý vị đã không làm gì khi mà hãy còn thời giờ để hành động. Điều mà chúng ta làm, hoặc không làm bây giờ sẽ tác động tới cả cuộc đời tôi và cuộc đời của con cháu tôi. Điều mà chúng ta làm, hoặc không làm ngay tại thời điểm này, tôi và thế hệ của tôi không thể lật ngược trong tương lai”, Greta Thunberg nói.

Thunberg, sau đó đã được tạp chí Time (Mỹ) bình chọn là Nhân vật của năm 2019. Bên cạnh đó, cô gái 16 tuổi này đã có thêm rất nhiều bài phát biểu và chiến dịch kêu gọi chống biến đổi khí hậu.

Có thể ai đó nói rằng một cá nhân sẽ chẳng làm được gì trong một cuộc chiến đòi hỏi sự chung tay, đồng lòng cấp các quốc gia. Hay Thunberg chỉ là một tiếng nói cá nhân may mắn được lắng nghe và chú ý. Nhiều cá nhân khác đã và đang chiến đấu trong cuộc chiến kêu gọi nhận thức và hành động trong cuộc chiến bảo vệ môi trường sống này. Và, những nỗ lực của họ đã tác động không nhỏ tới hoạt động của các nhà máy và ý chí của các lãnh đạo thế giới.

Đã có rất nhiều các giám đốc công ty lớn nói rằng họ đang chuẩn bị cho một tương lai ít xả thải khí carbon hơn bởi tiếng nói của người tiêu dùng và của thế hệ trẻ. Nhiều người không muốn mua sản phẩm và làm việc cho những công ty thiếu trách nhiệm với môi trường. Ở các nền dân chủ, sức mạnh cá nhân được thể hiện bằng hình thức bỏ phiếu. Các chính phủ đã bắt đầu hành động khi mà số người bỏ phiếu về các vấn đề môi trường đang tăng lên.

Bên cạnh việc bày tỏ ý kiến tới các nhà lãnh đạo và chờ đợi hành động của các chính phủ, mỗi chúng ta cũng có thể bảo vệ môi trường sống của mình bằng những thay đổi tích cực trong cuộc sống hàng ngày.

Bạn có thể đếm được bạn đã mang về nhà bao nhiêu chiếc túi nilong sau mỗi lần đi chợ? Bạn đã thải bao nhiêu chiếc cốc nhựa sau mỗi lần uống trà sữa hay cà phê? Và còn bao nhiêu chai nhựa, ống hút nhựa hay đồ vật sử dụng một lần được thải ra môi trường mỗi ngày? Hãy tính xem các sản phẩm bạn đang tiêu thụ có thể thải ra bao nhiêu lượng khí carbon gây nguy hiểm tới môi trường.

Thay vì xin thêm túi nilong, hãy sử dụng túi giấy thân thiện với môi trường khi đi chợ. Mỗi lần uống cà phê, hay trà sữa, bạn hãy mang theo chiếc cốc của mình. Bằng cách hạn chế sử dụng túi nilong và các sản phẩm nhựa dùng một lần, bạn đang đóng góp vào việc giữ gìn không gian sống của chính bạn.

Bên cạnh đó, có thể bạn không tin những thực phẩm bạn ăn hàng ngày cũng là tác nhân của việc tăng lượng khí thải nhà kính. Trong đó, các thực phẩm siêu chế biến, trái mùa có xu hướng thải ra môi trường lượng khí carbon lớn hơn các thực phẩm tươi theo mùa do công đoạn sơ chế thức ăn. Ngoài ra, chúng ta cũng nên có ý thức hơn về việc tiêu thụ năng lượng. Hãy sử dụng điện tiết kiệm. Hãy tắt tất cả bóng đèn và thiết bị tiêu thụ điện năng khi không sử dụng.

Những viễn cảnh về một thế giới ô nhiễm và môi trường sống của nhân loại bị hủy hoại là có thật. Tuy nhiên, đừng để tới lúc con người bất lực và hối hận vì đã không làm gì. Thập kỉ tới chính là thời điểm quan trọng, mỗi cá nhân hãy đóng góp vào công cuộc chống biến đổi khí hậu và hành động vì tương lai của chúng ta và các thế hệ sau này.