Công dân Canada thứ hai bị bắt ở Trung Quốc là ai?

Trung Quốc trả đũa?

Michael Spavor là một công dân Canada. Ông sống tại Trung Quốc và điều hành các tour du lịch tới Triều Tiên. Một trong những khách hàng của Spavor là ngôi sao bóng rổ Dennis Rodman, người có quan hệ rất tốt với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un. Ông cũng là công dân Canada thứ 2 bị bắt tại Trung Quốc sau vụ việc CFO Huawei Mạnh Vãn Chu bị bắt tại Vancouver.

Spavor bị chính quyền thành phô biên giới Đan Đông, nơi ông dành phần lớn thời gian sống và làm việc, bắt giữ vài ngày trước. Vụ bắt giữ xảy ra ngay trước khi Spavor chuẩn bị lên đường đến Seoul. Trước đó, người đàn ông này cũng đã tìm đến nhà chức trách Canada sau khi nhận được nhiều câu hỏi "kỳ lạ" từ phía Trung Quốc. Người đàn ông này bị Trung Quốc giam giữ trước khi phía Canada có thể liên lạc với Spavor.

Công dân Canada thứ 2 bị bắt có mối liên hệ chặt chẽ với Michael Kovrig, một nhà cựu ngoại giao của Canada và cũng là công dân đầu tiên của nước này bị Trung Quốc bắt giữ sau khủng hoảng CFO Huawei. Kovrig đang viết về cuộc khủng hoảng hạt nhân của Triều Tiên. Ông bị Trung Quốc bắt giữ và điều tra với cáo buộc tham gia vào các hoạt động gây tổn hại tới an ninh quốc gia của Trung Quốc.

Trong khi bà Mạnh được Canada cho phép tại ngoại và được các nhà ngoại giao Trung Quốc tới thăm hỏi, phía Canada cho biết họ vẫn đang tìm cách tiếp cận Spavor và Kovrig. Các nhà phân tích coi hai vụ bắt giữ này là những hành động trả đũa cho việc Canada bắt giữ CFO Huawei theo yêu cầu của phía Mỹ dù cả Trung Quốc và Canada để bác bỏ sự liên quan giữa hai vụ việc.

Chân dung Spavor

Người đàn ông này thường xuyên hộ tống người nước ngoài tới Triều Tiên thông qua cái gọi là Trao đổi Văn hóa Paektu. Một chuyến đi tương tự sẽ khởi hành từ Đan Đông trong tháng này. Thành phố biên giới này được mô tả là cửa ngõ chính của Triều Tiên trong việc kinh doanh, thương mại và du lịch. Spavor cũng đã giới thiệu nhiều khách của mình với nhà lãnh đạo Kim Jong Un và từng chia sẻ bức ảnh anh ta chụp cùng với nhà lãnh đạo Triều Tiên trên một du thuyền năm 2013.

Theo tiểu sử được đăng trên trang web của Paektu, Spavor sinh ra tại Alberta, một tỉnh phía tây giàu dầu mỏ của Canada sau đó theo học tại Đại học Calgary trước khi chuyển tới Hàn Quốc. Ông đã dành hơn 20 năm làm việc tại bán đảo Triều Tiên và tới thăm Triều Tiên lần đầu năm 2001. Ông cũng chính là người tổ chức chuyến đi cho ngôi sao bóng rổ Rodman tới Triều Tiên vào năm 2013 và 2014. Người đàn ông này có thể nói thông thạo tiếng Anh, tiếng Pháp và tiếng Hàn.

Trên Twitter, Spavor mô tả mình tới làm việc ở Triều Tiên là để tạo điều kiện cho các dự án kinh doanh, thể thao, văn hóa và du lịch cũng như hỗ trợ các chương trình khuyến khích hòa bình trên bán đảo Triều Tiên. Trên Facebook, Spavor cho biết ông đang ở thủ đô Seoul của Hàn Quốc từ hơn một tuần trước nhưng thực chất, ông chưa từng đến được đó.

Biến mất bí ẩn

Bộ trưởng Ngoại giao Cananda Chrystia Freeland cho biết Spavor đã liên hệ với họ sau khi bị thẩm vấn bởi chính quyền Trung Quốc. Tuy nhiên, phía Canada không thể liên lạc với Spavor. Vụ việc chỉ được sáng tỏ cho tới khi Trung Quốc xác nhận vụ bắt giữ.

Trong cuộc họp báo hôm 13/12, Trung Quốc từ chối cho biết hai vụ bắt giữ công dân Canada liên tiếp có liên quan tới nhau hay không. Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nhấn mạnh hai người này bị nghi ngờ tham gia vào các hoạt động gây tổn hại an ninh quốc gia Trung Quốc. Hiện tại, quá trình điều tra vẫn đang được tiến hành.

Ông Lục cũng từ chối cho biết hai vụ bắt giữa vừa qua có liên quan với trường hợp của bà Mạnh Vãn Chu hay không. Ngoài ra, chưa thể xác định hai công dân Canada bị bắt có được phép làm việc với luật sư hay không cũng như thời điểm họ chính thức bị buộc tội hoặc được phóng thích. Ông Lục cũng để ngỏ sự liên quan của vấn đề Triều Tiên với hai vụ bắt giữ.

Về phía mình, Canada cho biết họ chính thức nhận được thông báo từ phía Trung Quốc về việc bắt giữ ông Kovring tối 12/12. Phải một ngày sau, họ mới lại nhận được thông báo của Trung Quốc về việc bắt giữ ông Spavor.

Ngay sau khi thông tin Spavor bị bắt giữ lan truyền, bạn bè phần nhiều bày tỏ quan ngại về tình trạng sức khỏe của người đàn ông này. "Chúng tôi chỉ có một hy vọng giản đơn là những tin tức tốt lành về Michael", Todd Sample, một người bạn của Spavor, nói với Bloomberg. Trong khi đó, người thân của Spavor từ chối bình luận.