Điềm xấu cho trùm Wagner ngay trước ngày máy bay rơi?

Reuters dẫn lời một quan chức Libya cho biết trong cuộc gặp tại TP Benghazi - Libya hôm 22-8, Thứ trưởng Quốc phòng Nga Yunus-Bek Yevkurov hôm 22-8 đã nói với chỉ huy khu vực miền Đông Libya Khalifa Haftar rằng lực lượng Wagner sẽ "báo cáo với một chỉ huy mới". 

Đến hôm 23-8, ông chủ Wagner Yevgeny Prigozhin được cho là tử nạn sau vụ rơi máy bay ở vùng Tver - Nga. 

Nhà nghiên cứu Libya Jalel Harchaoui, đến từ Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia, nhận định chuyến thăm của ông Yevkurov cho thấy ảnh hưởng của Nga ở Libya có thể ngày càng sâu và mở rộng hơn, chứ không phải thu hẹp lại.

Giờ đây, số phận của Wagner đang được quan tâm sau vụ tai nạn máy bay kể trên. Wagner đã tiến hành các cuộc giao tranh lớn ở Ukraine, tham gia các cuộc xung đột ở Syria, Libya, Cộng hòa Trung Phi (CAR) và Mali, đồng thời nắm quyền kiểm soát các mỏ vàng và mỏ dầu trên đường đi. 

Lực lượng Wagner trên xe tăng ở quân khu miền Nam của Nga. Ảnh: Anadolu

Kể từ cuộc nổi dậy của Wagner ở Nga hồi tháng 6, lực lượng đóng tại Ukraine của công ty quân sự tư nhân này đã bàn giao một căn cứ cho quân đội chính quy Nga và bắt đầu chuyển đến một trại quân sự ở Belarus.

Trong khi đó, ở châu Phi, Wagner có thể vẫn bảo toàn lực lượng dưới sự quản lý mới hoặc bị một nhóm lính đánh thuê khác của Nga tiếp quản, theo Reuters. 

Ông John Lechner, nhà nghiên cứu ở Mỹ đang viết sách về ông Prigozhin, nói: "Wagner là một công ty đang hoạt động. Có những hợp đồng và đó là công việc kinh doanh cần phải tiếp tục. Từ góc độ uy tín, (Wagner) sẽ cố gắng tỏ ra rằng mọi thứ đang diễn ra bình thường và họ vẫn là đối tác". 

Sau cuộc nổi dậy hồi tháng 6, ông Prigozhin đã nỗ lực củng cố sự hiện diện của Wagner ở châu Phi. Trong một đoạn video công bố vào đầu tuần này, ông ta tuyên bố: "Wagner làm cho nước Nga trở nên vĩ đại hơn trên tất cả châu lục và châu Phi - tự do hơn".

Ở những quốc gia nơi Wagner hoạt động thông qua thỏa thuận chính thức với Moscow, các nhà phân tích không mong đợi nhiều thay đổi, ít nhất là vào thời điểm hiện tại.

Ở Libya, Nga không có vai trò quân sự chính thức và không thể can thiệp trực tiếp mà không vi phạm lệnh cấm vận vũ khí của Liên Hiệp Quốc nên ảnh hưởng của Moscow ở đó vẫn phải thông qua Wagner hoặc một tổ chức tương tự.

Ở Cộng hòa Trung Phi, cố vấn chính trị của Tổng thống Faustin-Archange Touadera, Fidele Gouandjika, than thở về "cái chết của ông Prigozhin" là "một nỗi buồn lớn".

Reuters cho biết hiện khó xác định số phận tài sản của Wagner cũng như chưa có thông tin về Evro Polis, công ty được cho là do Wagner điều hành có sở hữu tài sản dầu mỏ ở Syria.

Có rất ít thông tin về số tiền Wagner kiếm được từ hoạt động kinh doanh khai thác mỏ và khai thác gỗ ở Cộng hòa Trung Phi và các nước châu Phi khác. Nhưng việc Nga cố gắng kiểm soát những tài sản này hoặc bàn giao chúng cho nhà thầu khác sẽ rất khó khăn.