Doanh nghiệp dệt may than phiền vì Thông tư 37

Vẫn còn nhiều trở ngại

Theo TS. Nguyễn Văn Thông: “Thực chất, Thông tư 37 xuất phát từ tinh thần từ Nghị quyết 19 của Chính phủ nhằm giảm thiểu những khó khăn, vướng mắc của DN nên có nhiều sửa đổi với Thông tư 32. Điểm nổi bật là ngoài cơ chế kiểm tra thông thường như quy định tại Thông tư 32 thì Thông tư 37 thêm các hình thức: kiểm tra giảm, kiểm tra hồ sơ và kiểm tra xác xuất. Tuy nhiên, trên thực tế, vì mới được áp dụng từ đầu năm 2016 nên quá trình vận dụng, triển khai của DN vẫn chưa được trơn tru”.

Ông Nguyễn Xuân Hà – Đại diện CTCP May 10 cho biết: “Thông tư 37 đang gây vướng mắc với những Cty may mặc có văn phòng đại diện đặt tại VN. Cụ thể, khi khách hàng gửi mẫu để sản xuất, cơ quan hải quan yêu cầu gửi bất cứ từ 1 – 2 mẫu là đều phải kiểm tra hàm lượng formaldehyt mới được thông quan. Điều này gây trở ngại rất lớn trong quá trình thông quan và chúng tôi bị khách hàng kêu rất nhiều về điều này”.

Theo đó, ông Hà kiến nghị, Thông tư 37 cần làm rõ hơn quy định về gửi mẫu mã với gửi hàng dệt may để các bên liên quan thực hiện cho đúng. Ông Hải đánh giá: “Thông tư 37 mặc dù đã có những sửa đổi nhưng những sửa đổi này là chưa rõ ràng. Đặc biệt, giữa cơ quan hải quan và DN phải thực hiện cho thống nhất. Đề nghị cần có những văn bản nêu rõ và chi tiết hơn để DN áp dụng cho thuận tiện”.

Ngoài ra, ông Nguyễn Sỹ Phương – Tập đoàn Dệt May VN (Vinatex) cho biết: “Mong muốn lớn nhất của DN hiện nay đối với Thông tư 37 là sửa đổi làm sao để thời gian kiểm tra ngắn nhất và thủ tục đơn giản nhất. Tuy nhiên, điều này rất khó đáp ứng do có sự tham gia liên ngành giữa hải quan và cơ quan kiểm tra chuyên ngành. Vì vậy, các đơn vị này cần có sự phối hợp chăt chẽ để giải quyết sớm vấn đề thời gian và thủ tục”.

Theo TS. Nguyễn Văn Thông – Viện trưởng Viện Dệt may, tại nhiều nước, đơn vị nhập khẩu (NK) hoặc DN trực tiếp yêu cầu người cung cấp chuẩn bị những chứng nhận về chất lượng, khi hàng đã tới cửa khẩu thì thủ tục diễn ra nhanh chóng. Vướng mắc ở VN là nhiều DN chưa yêu cầu được các nhà cung cấp chuẩn bị được hồ sơ chứng nhận về hệ thống an toàn. Vì vậy, ngay cả các cơ quan VN cũng rất khó để biết lô hàng đã đáp ứng yêu cầu hay chưa, làm ảnh hưởng đến quá trình giải phóng hàng hóa.

Cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ

Trước những vướng mắc, khó khăn mà DN phản ánh, ông Nguyễn Phú Cường – Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ một lần nữa khẳng định, mục đích của của Thông tư nhằm bảo vệ người tiêu dùng VN. Nếu không có những quy định kiểm tra nghiêm ngặt, hàng dệt may giá rẻ sẽ tràn vào, hàng Việt sẽ rất khó cạnh tranh. Mặt khác, việc ngăn chặn hàng hóa bằng công cụ kỹ thuật phải bình đẳng nên DN buộc phải tuân thủ.

Qua quá trình rà soát đánh giá, số lượng giấy tờ yêu cầu để kiểm tra cho một lô hàng đã giảm từ 10 xuống còn 3; ngoài ra có thêm hình thức giảm, miễn kiểm tra, chỉ kiểm tra hồ sơ. Quy trình lấy mẫu theo hướng giảm số lượng mẫu phải lấy và ngày càng đơn giản hóa.

Các đối tượng không thuộc diện phải kiểm tra đã được quy định rõ hơn so với Thông tư 32 là: sợ, vải mộc chưa qua xử lý hoàn tất; hàng miễn trừ ngoại giao; toàn bộ các loại sản phẩm phục vụ sản xuất, gia công xuất khẩu... Tuy nhiên, theo bà Phạm Thu Giang – Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ, hàng gia công xuất khẩu nếu bị đưa trở lại Việt Nam tiêu thụ vẫn nằm trong đối tượng điều chỉnh của Thông tư 37.

Trước nhiều nhận định cho rằng Thông tư 37 đi ngược lại với Nghị quyết 19, yêu cầu chuyển mạnh sang hậu kiểm, nhưng Thông tư 37 lại quy định mọi trường hợp phải kiểm tra trước khi thông quan. Thậm chí còn yêu cầu phải kiểm tra ngay tại cửa khẩu, không cho đưa về kho doanh nghiệp. Bà Giang khẳng định: "Thực chất kiểm tra xác xuất là kiểm tra hậu kiểm và là một hình thức hậu kiểm". Đây chỉ là vấn đề về thuật ngữ.

Mặt khác, nhiều nước trên thế giới còn có những yêu cầu và thủ tục nhập khẩu nghiêm ngặt hơn so với VN. Việc đổi mới hệ thống quản lý và công nghệ là yếu tố quan trọng để giành lợi thế cạnh tranh trong chuỗi giá trị dệt may; đáp ứng các yêu cầu của người mua tại các thị trường tiêu thụ sản phẩm.

Theo đó, các chuyên gia này khuyến nghị, DN nên lựa chọn cơ quan kiểm tra có chất lượng, phối hợp theo dõi các lô hàng ở diện được kiểm tra giảm, kiểm tra hồ sơ để đạt được hiệu quả về mặt tiến độ và mặt chi phí. Với những DN sản xuất có thương hiệu lâu năm ở VN đã hệ thống quản lý chất lượng tốt, cần chọn những nhà cung cấp nguyên vật liệu tương xứng, trên cơ sở đó chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ để đáp ứng yêu cầu Thông tư 37 quy định.