Doanh nghiệp xuất khẩu cần quan tâm việc phòng vệ thương mại

Mục tiêu hội thảo nhằm giúp doanh nghiệp (DN) giải pháp để tận dụng các lợi thế khi gỡ bỏ thuế quan theo khu vực ASEAN (AFTA) và hiệp định thương mại FTA với Hàn Quốc, châu Âu… Ông Võ Văn Thành, Phó Chủ tịch VCCI, Giám đốc VCCI của TPHCM cho rằng, khi tham gia vào các hiệp định thương mại FTA, TPP, các DN sẽ có nhiều lợi thế khi xuất khẩu hàng hóa do hàng rào thuế quan giảm, thị trường mở rộng… Tuy nhiên, ông Thành cũng cho biết, từ năm 1994 đến nay đã có 80 vụ kiện các DN xuất khẩu của VN; trong đó 40% từ thị trường Hoa Kỳ, 20% từ châu Âu. Chủ yếu các vụ kiện về bán phá giá này đã gây thiệt hại nặng cho các DN. Chính vì vậy, hội nhập là cơ hội nhưng cũng nhiều thách thức, DN cần phải nắm rõ những quy định về việc phòng vệ TM khi xuất khẩu hàng hóa vào đó.

Bà Lâm Quỳnh Anh, Chuyên viên tư vấn của Mayer Brown JSM (TPHCM), chia sẻ, mối quan hệ TM của VN đang được mở rộng ra toàn thế giới như các nước ASEAN, châu Âu, Hoa Kỳ…, nhưng hàng hóa XK của VN cũng sẽ gặp không ít khó khăn bởi các rào cản về TM, chống bán phá giá từ các nước tham gia FTA, TPP… như vụ kiện con cá tra, tôm xuất khẩu xuất phát từ Hoa Kỳ. Những vấn đề về xuất xứ hàng hóa, quy trình sản xuất, phân phối phải tuân thủ theo FTA. Vậy làm thế nào để hàng hóa XK ra nước ngoài không bị kiện, luật sư Mathew McConkey, thành viên Mayer Brown (Washington DC) cho biết, VN đã có nhiều vụ kiện ở Hoa Kỳ - EU và cả ở khối ASEAN. Mặc dù đã tham gia WTO nhưng VN vẫn chưa được Hoa Kỳ công nhận là nền kinh tế thị trường, đến năm 2019 mới được công nhận. Chính vì vậy, Hoa Kỳ vẫn đối xử với hàng hóa của VN như đến từ nền kinh tế phi thị trường nên họ sẽ không áp dụng tính giá thành từ chi phí sản xuất thực tế tại VN mà lại dựa vào định mức sản xuất. Điều đó dẫn tới hàng hóa XK vào Hoa Kỳ luôn trong tình trạng sẽ bị kiện bán phá giá.

Theo kinh nghiệm của bà Phạm Châu Giang, Trưởng Phòng điều tra vụ kiện phòng vệ TM của DN trong nước (Cục quản lý cạnh tranh, Bộ Công Thương), khi DN xuất khẩu hàng hóa vào thị trường Hoa Kỳ cần lưu ý về việc xuất xứ hàng hóa. Khi bị thị trường Hoa Kỳ kiện thì DN không thể bỏ thị trường. Vì nếu bỏ thị trường này thì 1-2 năm sau vẫn sẽ bị kiện nếu xuất khẩu hàng hóa sang các thị trường khác.

Theo Đăng Hải