Tiên phong đầu tư vào Khu kinh tế Chu Lai, Trường Hải được lợi hàng nghìn tỷ mỗi năm

Với một năm thăng hoa cùng ngành ô tô, lợi nhuận trước thuế của CTCP Ô tô Trường Hải (THACO - THA) đã tăng hơn gấp đôi so với năm 2014, đạt xấp xỉ 7.400 tỷ đồng. Mức lợi nhuận này đưa Trường Hải trở thành một trong những doanh nghiệp có lợi nhuận lớn nhất Việt Nam.

Trong năm 2015, những công ty có lợi nhuận tương đương hoặc lớn hơn Trường Hải như Vinamilk, Kido, Vietinbank, Vietcombank hay BIDV đều phải phát sinh khoảng 1.400-1.600 tỷ đồng thuế thu nhập doanh nghiệp (tất cả đều theo số liệu hợp nhất).

Đối với Trường Hải, số thuế mà doanh nghiệp này phải nộp chỉ vỏn vẹn 316 tỷ đồng. Ngay cả những doanh nghiệp chỉ lãi từ 2.000-3.000 tỷ thậm chí có số thuế phát sinh lớn hơn nhiều so với Trường Hải. Thuế phải nộp thấp khiến cho lợi nhuận sau thuế của Trường Hải cao vọt lên so với những doanh nghiệp có lợi nhuận trước thuế tương đương.

Ưu đãi lớn dành cho khu kinh tế mở

Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc hầu hết các hoạt động sản xuất, lắp ráp ô tô cũng như các dịch vụ phụ trợ của hệ thống Trường Hải được đặt Khu phức hợp Chu Lai – Trường Hải tại khu kinh tế mở Chu Lai, tỉnh Quảng Nam. Trường Hải đã tiến hành các hoạt động sản xuất tại đây từ năm 2002.

Giống như nhiều khu kinh tế mở khác, doanh nghiệp khi đầu tư vào khu kinh tế mở Chu Lai được hưởng rất nhiều ưu đãi về thuế: không những được hưởng thuế suất ưu đãi rất thấp còn được miễn, giảm số thuế phải nộp trong 10-15 đầu hoạt động.

Tận dụng những ưu đãi này, trong những năm vừa qua Trường Hải đã tiết kiệm được hàng nghìn tỷ đồng tiền thuế để tái đầu tư. Không những doanh nghiệp được lợi mà người lao động làm việc tại khu kinh tế này cũng được giảm 50% số thuế thu nhập phải nộp.

Trong 2 năm 2014-2015, thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp phổ thông là 22% và giảm xuống 20% kể từ năm 2016. Việc tính thuế đối với doanh nghiệp không đơn thuần chỉ là nhân thuế suất với lợi nhuận mà có rất nhiều khoản mục được tăng/giảm/loại trừ khi tính thuế.

Đối với phần lớn các doanh nghiệp, thuế suất thực nộp thường thấp hơn một chút so với thuế suất phổ thông.

Mô hình không dễ học tập

Với 316 tỷ đồng thuế thu nhập phát sinh, tỷ lệ thuế suất thực tế trên lợi nhuận của hệ thống Trường Hải chỉ ở mức 4,3%. Đây thực sự là con số mà hầu hết các doanh nghiệp đều “khao khát”. Một số doanh nghiệp lớn khác như Vinamilk, Masan Consumer và Hòa Phát cũng có tỷ lệ thuế thực nộp thấp hơn nhiều mức phổ thông nhưng không thấp đến mức như của Trường Hải.

Tất nhiên lợi thế của Trường Hải không phải doanh nghiệp nào cũng có thể “học tập” được. Các doanh nghiệp phát triển bất động sản như Vingroup hay các công ty chuyên về dịch vụ như FPT, các ngân hàng… khó có thể tìm đến khu kinh tế để hoạt động. Trong khi đó, các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp, chẳng hạn như Hòa Phát, hoàn toàn có thể học theo cách làm này.

Dù được miễn giảm thuế thu nhập thì hàng năm Trường Hải vẫn nộp ngân sách cả chục nghìn tỷ đối với các loại thuế khác. Theo cổng thông tin điện tử của tỉnh Quảng Nam, phức hợp Chu Lai – Trường Hải đã nộp ngân sách 12.700 tỷ đồng, trong đó tại tỉnh Quảng Nam hơn 10.095 tỷ đồng - đóng góp chính vào tổng thu ngân sách của tỉnh này.