Không đơn thuần là chiến tranh thương mại, Trung Quốc sẽ phải bước vào cuộc chơi chính trị mới theo luật chơi của Mỹ

Ngày 24.9 vừa qua là một dấu mốc với ý nghĩa rất quan trọng đối với mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc .

Nó đánh dấu không chỉ mức độ gay cấn và quyết liệt mới trong cuộc xung khắc thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới này mà còn làm dần lộ diện thực chất sâu xa nhất của cuộc xung khắc ấy.

Nó cho thấy cuộc xung khắc thương mại mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phát động nhằm vào Trung Quốc là trọng tâm chính của chiến dịch áp dụng những biện pháp chính sách bảo hộ thương mại đối với các đối tác kinh tế và thương mại của Mỹ và chỉ là cái cớ để ông Trump đẩy mạnh cuộc cạnh tranh chiến lược của Mỹ với Trung Quốc trên mọi phương diện và để gia tăng áp lực tối đa đối với Trung Quốc phục vụ cho những mục đích và nhu cầu đối nội cũng như đối ngoại hiện tại, đối nội thì nhằm tới cuộc bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ sắp đến, đối ngoại thì để định hình lại toàn bộ quan hệ của Mỹ với Trung Quốc cũng như để xử lý quan hệ của Mỹ với Nga và Triều Tiên.

Sau vòng xung khắc thương mại đầu tiên bắt đầu hồi tháng 6 năm nay với việc hai bên áp thuế quan bảo hộ thương mại đối với 50 tỷ USD giá trị hàng hóa của bên này xuất khẩu vào thị trường bên kia, vòng xung khắc thứ hai được hai bên kích hoạt ngày 24.9 vừa qua với mức độ Mỹ áp dụng là 200 tỷ USD và Trung Quốc đáp trả là 60 tỷ USD.

Nhà Trắng chơi bài ngửa

Từ ngang bằng "người sao, ta vậy" đến chênh lệch "bên nhiều, phía ít". Nhưng đi cùng với quyết sách nói trên là lời đe dọa của ông Trump về tiến hành vòng xung khắc thứ ba với mức độ giá trị 267 tỷ USD mà gộp cả ba lần lại với nhau thì tổng giá trị hàng hóa của Trung Quốc bị Mỹ áp thuế quan bảo hộ thương mại sẽ vượt quá cả giá trị hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc vào thị trường Mỹ trong năm ngoái.

Còn phía Trung Quốc đáp trả Mỹ đồng thời với việc dừng đàm phán thương mại song phương và đưa ra Sách trắng về quan hệ trao đổi thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ.

Tài liệu 36000 chữ này phê phán Mỹ rất nặng nề, coi chính sách thương mại của Mỹ là "độc tài kinh tế", cáo buộc Mỹ theo đuổi ý đồ khuất phục Trung Quốc về kinh tế, gây tổn hại to lớn cho quan hệ hợp tác kinh tế song phương và đe dọa nghiêm trọng hệ thống thương mại thế giới.

Sách trắng của Trung Quốc có 6 chương thì một nửa dành để đánh giá và phê phán chính sách thương mại của Mỹ, tố cáo Mỹ theo đuổi chủ nghĩa bảo hộ, gây nguy hại cho thương mại thế giới và đe dọa kinh tế thế giới.

Hai chương được dành cho chuyên về quan hệ thương mại giữa hai nước và phần cuối cùng thể hiện quan điểm chính sách của Trung Quốc là ủng hộ hệ thống kinh tế thế giới đa phương, chống hành động đơn phương và chủ nghĩa bảo hộ, hậu thuẫn tự do hóa thương mại và cải tổ Tổ chức thương mại thế giới (WTO).

Ông Trump lần này còn đi xa hơn nữa khi quyết định trừng phạt cả công ty và cá nhân của Trung Quốc liên quan đến việc Trung Quốc mua vũ khí của Nga.

Mối bất hòa giữa Mỹ và Trung Quốc giờ bộc lộ rõ là không chỉ thuần túy là chuyện xung khắc thương mại nữa rồi.

Ông Trump đã cho thấy mục đích sâu xa không phải là giảm thâm hụt của Mỹ trong trao đổi thương mại của Mỹ với Trung Quốc mà đẩy Trung Quốc vào tình thế phải chơi cuộc chơi mới về chính trị quyền lực thế giới do Mỹ bày ra và theo luật chơi của Mỹ, buộc Trung Quốc phải nhượng bộ Mỹ không phải chỉ có trên phương diện thương mại mà còn cả trên những lĩnh vực khác nữa.

Ông Trump dường như chủ ý lấy Trung Quốc ra làm gương cho các đối tác khác, để cảnh báo và răn đe tất cả các đối tác của Mỹ theo cách hiểu "Với Trung Quốc Mỹ còn như vậy thì với tất cả các đối tác khác Mỹ đâu có không sẵn sàng hành xử tương tự".

Trung Quốc hiện tại ở tình thế có phần bất lợi và khó xử. Trung Quốc cần thêm thời gian để có thể đáp trả Mỹ thích đáng và thích hợp.

Chậm nhất đến thời điểm hiện tại, Trung Quốc phải nhận ra được rằng ông Trump sẽ còn tiếp tục đẩy mối bất hòa hiện tại đi xa hơn nữa và sẵn sàng chấp nhận trả mọi giá trước mắt. Vì thế, Trung Quốc sẽ phải vừa đáp trả vừa tìm cách thỏa thuận giải pháp chính trị chung với Mỹ cho mối quan hệ song phương này.

Tiêu đề do tòa soạn đặt lại.