Lần đầu tiên trong lịch sử, nước Mỹ có hai Tổng thống cùng lúc

Nước Mỹ có hai tiếng nói đối nghịch

Nước Mỹ đang ở trong giai đoạn lộn xộn chưa từng có. Đây là hậu quả của việc cường quốc số một thế giới có hai Tổng thống cùng lúc. Chính sách của nước Mỹ với những khu vực nóng và phức tạp nhất hành tinh bỗng chốc trở thành một mớ lộn xộn vì sự bất đồng quan điểm của Tổng thống Barack Obama, người sắp mãn nhiệm và Tổng thống đắc cử Donald Trump, người chuẩn bị nhậm chức.

Sự việc nước Mỹ có hai tổng thống được nhắc đến trong vài ngày qua, sau khi Chính phủ Ai Cập đệ trình lên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nghị quyết nhằm chống lại các khu định cư Do Thái của người Israel ở Bờ Tây và Đông Jerusalem. Chính quyền của tổng thống đương nhiệm Barack Obama bày tỏ sự phản đối với cách làm của đồng minh Israel.

Ngay sau đó, các quan chức Israel đã gọi điện cho Tổng thống đắc cử Donald Trump, người viết trên mạng xã hội Twitter rằng nước Mỹ nên sử dụng quyền phủ quyết. Ông Trump còn gọi điện cho Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sisi, nhà lãnh đạo của quốc gia đệ trình bản nghị quyết, dẫn tới việc Cairo xin hoãn bỏ phiếu.

Các quan chức giấu tên của chính quyền Israel, những người về cơ bản đã nghiêng hẳn về phía tổng thống đắc cử Donald Trump, chỉ trích Tổng thống Obama vì về cùng phe với Palestine và từ bỏ Israel tại Liên Hợp Quốc.

Một ngày sau, Malaysia, New Zealand, Senegal và Venezuela đệ trình lại bản nghị quyết và được Hội đồng Bảo an thông qua. Riêng Ai Cập và Mỹ vắng mặt trong phiên bỏ phiếu. Mỹ không sử dụng quyền phủ quyết giống như cách họ đã làm vào năm 2011. Tuy nhiên, ông Trump lại lên mạng xã hội và tuyên bố “mọi việc sẽ khác sau ngày 20/1”, thời điểm tổng thống mới nhậm chức.

Sự việc chưa từng có trong lịch sử

Quá trình chuyển giao quyền lực ở Mỹ luôn có những trắc trở nhưng chưa thời điểm nào nước Mỹ phải đương đầu với tình cảnh hai ông chủ như hiện nay. Trong quá khứ, trợ lý chiến dịch tranh cử của Richard Nixon từng can thiệp vào các cuộc đàm phán hòa bình trong Chiến tranh Việt Nam do Lyndon Johnson tổ chức. Tuy nhiên, những hành động này chưa bao giờ thô lỗ như những gì ông Trump đang thể hiện.

Tờ NBC News đánh giá, cái cách ông Trump can dự vào các vấn đề quốc tế là điều chưa tổng thống đắc cử nào của Mỹ từng làm. Nhìn vào cách hành xử của những người tiền nhiệm, dễ dàng nhận thấy sự khác biệt lớn mà ông Trump đang tạo ra.

Sau khi đắc cử năm 1992, Tổng thống Bill Clinton tuyên bố ông sẽ tiếp tục những chính sách đối ngoại của người tiền nhiệm George H. W. Bush (Bush cha). Ông Bill Clinton cũng khẳng định rằng: “Nước Mỹ sẽ luôn luôn chỉ có một tổng thống”.

Người kế nhiệm của ông Clinton, Tổng thống George W. Bush (Bush con) cũng tỏ ra vô cùng tinh tế khi từ chối đề cập tới vấn đề Triều Tiên hay Israel cho tới khi tuyên thệ nhậm chức vào đầu năm 2001. “Chúng ta chỉ có một tổng thống và sẽ luôn là như vậy. Tổng thống hiện nay của nước Mỹ là ông Bill Clinton và nước Mỹ cũng chỉ có duy nhất một tiếng nói”, ông Bush cho biết trong cuộc họp báo sau khi đắc cử.

Chuẩn mực này cũng được nhóm chuyển giao quyền lực của Tổng thống Barack Obama thực hiện nghiêm túc trong giai đoạn 2008-2009, sau khi tổng thống da màu đầu tiên của nước Mỹ đắc cử. Chính vì nước Mỹ chỉ có một tổng thống, ông Obama luôn im lặng về các vấn đề như cuộc chiến trên dải Gaza. Người phụ trách báo chí của ông Obama khi đó nhấn mạnh: “Đây là nguyên tắc hiến pháp và có vai trò cực kỳ quan trọng trên đấu trường ngoại giao, nơi tiếng nói phải xuất phát từ người đại diện cho nước Mỹ”.

Tuy nhiên, mọi việc hoàn toàn thay đổi vào những ngày cuối năm 2016, khi nước Mỹ có tới hai tiếng nói về các vấn đề quốc tế. Trong khi Tổng thống Barack Obama thề trả đũa cái gọi là sự can thiệp của chính phủ Nga vào cuộc bầu cử tổng thống, ông Donald Trump tỏ ra hoài nghi về vai trò của Nga đồng thời khen bức thiệp Giáng sinh mà Tổng thống Vladimir Putin gửi tặng.

Khi Lầu Năm Góc của ông Obama yêu cầu Trung Quốc trả lại Mỹ thiết bị lặn không người lái bị tịch thu trái phép trên Biển Đông, Trump lên tiếng mỉa mai đây là hành động chưa từng có và nói rằng Trung Quốc cứ giữ lại chiếc tàu lặn vì Mỹ không thèm lấy lại đồ ăn cắp. Trong khi ông Obama nỗ lực dỡ bỏ hệ thống đăng ký dành cho du khách tới từ các quốc gia Hồi giáo, ông Trump có thể sớm khôi phục lại nó.

Trong diễn biến mới nhất, Tổng thống Obama tuyên bố trừng phạt các cá nhân và tổ chức của Nga vì can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Sự việc diễn ra chưa đầy một tháng trước khi ông Trump tuyên thệ nhậm chức. Ông Trump chưa đưa ra bình luận mới về sự việc nên thế giới vẫn phải đợi để biết vị tỷ phú New York có thay đổi quyết định của người tiền nhiệm hay không.