Lãnh đạo Samsung, Hyundai, Lotte, SK Group vào tầm ngắm trong vụ điều tra tham nhũng lớn nhất lịch sử Hàn Quốc

Phiên tòa xét xử đặc biệt của Quốc hội tại Seoul sẽ được phát sóng trên toàn quốc kể từ ngày 5/12 vào lúc 10 giờ sáng, một quan chức tại Hội đồng điều tra cho biết. 18 nhà lập pháp – 9 người đến từ Đảng đương nhiệm Saenuri và 9 người đến từ nhóm đối lập – sẽ thẩm vấn các tỷ phú về 10 triệu USD được đóng góp để thành lập quỹ dưới sự quản lý của bà Choi Soon-sil – người được cho là quân sư, thầy pháp của Tổng thống Park Geun-hye.

2016 là một năm đầy biến động đối với nền kinh tế lớn thứ 4 châu Á vốn đang vật lộn để duy trì tốc độ tăng trưởng. Vụ bê bối nổ pin điện thoại Samsung, sự sụp đổ của Hanjin Shipping Co. và một loạt điều tra liên quan đến lãnh đạo tập đoàn bán lẻ Lotte đã làm tổn thương đến niềm tin vào ngành công nghiệp quốc gia. Trong khi ngành công nghiệp đóng tàu và thép đang phải đối mặt với nhiều thách thức, Thống đốc Ngân hàng Lee Ju-yeol cho biết khối lượng nợ gia đình cao khủng khiếp tại Hàn Quốc đang đe dọa đến nền ổn định tài chính của quốc gia này.

Bà Choi Soon Sil. Ảnh: Kyodo News via Getty Images

“Với sự đi xuống của một số ngành công nghiệp trọng điểm gần đây của Hàn Quốc và bất ổn tại Mỹ, đây là khoảng thời gian nhạy cảm đối với nền kinh tế Hàn Quốc nói chung và các tập đoàn chaebol nói riêng khi mà họ đang phải trải qua những hệ quả của vụ bê bối tình bạn Park-Choi”, Kent Boydston – chuyên gia phân tích nghiên cứu tại Viện Peterson, phân Kinh tế quốc tế tại Washington nhận định. “Không cần biết Tổng thống Park rời Nhà Xanh như thế nào và đằng sau nó có những thỏa thuận chính trị gì – việc điều tra các chaebols sẽ vẫn được tiến hành”.

Hôm thứ 7, hàng trăm nghìn người biểu tình Hàn Quốc đã diễu hành trước cửa văn phòng Tổng thống Park. Họ nói bà Park phải từ chức ngay lập tức và các tập đoàn chaebol là đồng phạm. Không giống như cuộc biểu tình chìm trong phẫn nộ của người dân trên khắp Hàn Quốc vào những năm 1980 mà đưa tướng Chun Doo-hwan lên nắm quyền, cuộc nổi dậy lần này chống lại bà Park đã đưa người dân ở mọi độ tuổi vào một tâm trạng vui mừng. Người dân hát vang những bài K-pop và giơ cao biểu ngữ “Park không phải là Tổng thống của chúng tôi”.

Đây là lần đầu tiên tất cả những người đứng đầu của các tập đoàn chaebols lớn nhất Hàn Quốc – những người thường xuyên từ chối xuất hiện trước công chúng – bị triệu tập thẩm vấn trước quốc hội. Một câu hỏi quan trọng đặt ra trong phiên tòa sơ thẩm này là liệu họ có ủng hộ cho các quỹ của bà Choi dựa trên yêu cầu của Tổng thống Park với mục đích tìm kiếm những quy định hoặc sự chấp thuận có lợi hay không? Nói cách khác, các tập đoàn chaebol có hối lộ hay không?

Trùm tư bản lớn nhất đối mặt với phiên tòa sơ thẩm sẽ là Lee Jae-yong – phó chủ tịch Samsung Electronics Co. và người thừa kế tiềm năng 74 tuổi Lee Kun-hee. Vài tuần trước, bên khởi tố đã khám xét trụ sở của Samsung và văn phòng của National Pension Service (NPS) – quỹ hưu trí lớn nhất Hàn Quốc cũng là cổ đông bên ngoài lớn nhất của Samsung.

Cho đến nay, NPS vẫn đang bị các nhóm dân sự chỉ trích về việc ủng hộ hành động sáp nhập gây tranh cãi giữa Samsung C&T Corp và Cheil Industries Inc. vào năm ngoái. Bên cạnh ông Lee và một số người đứng đầu các chaebol khác, Hội đồng điều tra đặc biệt sẽ mời đến phiên tòa sở thẩm xét xử một số nhân chứng liên quan, chịu trách nhiệm đối với vụ sáp nhập trên.

Bên cạnh đó, giới chức cũng khám xét trụ sở của Lotte Group và SK Group để tìm kiếm chứng cứ về nghi vấn ủng hộ tiền cho các quỹ của bà Choi nhằm nhận được giấy phép kinh doanh miễn thuế. Chủ tịch tập đoàn Lotte vừa bị hất cẳng Shin Dong-bin – 61 tuổi và chủ tịch SK Group Chey Tae-won – 56 tuổi cũng là một trong số những người bị triệu tập. Không một tập đoàn nào trong nhóm 9 chaebol bị kết tội phạm pháp.

Phát ngôn viên của Lotte Group phủ nhận luận điệu cho rằng công ty này đã ủng hộ tiền nhằm tìm kiếm giấy phép kinh doanh. Phía SK Group thì từ chối bình luận về những cuộc điều tra đang diễn ra. Trong khi Samsung không bình luận gì về vụ sáp nhập, phía NPS cho biết thương vụ này được tiến hành dựa trên một tầm nhìn lâu dài.

Bên nguyên luận điệu rằng Tổng thống Park đã cấu kết tạo áp lực cho các tập đoàn lớn để họ ủng hộ tiền cho các quỹ dưới sự quản lý của bà Choi, trong khi bà Choi – bạn thân của Tổng thống Park bị buộc tội âm mưu cưỡng chế và lạm quyền. Trong một thông cáo báo chí, luật sư của bà Choi đã phủ nhận mọi cáo buộc. Tổng thống Park đã nói lời xin lỗi tới toàn thể dân chúng trong một tuyên bố được phát sóng trên toàn quốc, mặc dù bà nói rằng bà chưa bao giờ tư lợi trong suốt thời gian phục vụ cho chính quyền.