Mũi tiêm vắc xin Covid-19 thứ 3: Cuộc tranh cãi của "nhà giàu" trên nỗi đau của "nhà nghèo"

Ida Thompson đã tiêm mũi vắc xin Covid-19 thứ 3 tại Cape Coral, Florida. Hai mũi trước đó, Thompson tiêm tại Edinburgh, Scotland – nơi cô sống. Việc che giấu mình đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin Covid-19 giúp những người như Thompson dễ dàng có được mũi tiêm thứ 3.

Ở thời điểm hiện tại, các nhà khoa học đang tranh cãi về việc có cần tiêm mũi vắc xin Covid-19 thứ 3 hay không. Tuy nhiên, nhiều người đã đưa ra quyết định của riêng mình. Tìm tới các hiệu thuốc địa phương, các tiểu bang hay thậm chí là quốc gia khác giúp nhiều người dễ dàng có được mũi tiêm thứ 3, miễn là hồ sơ tiêm chủng của họ không lưu trên hệ thống.

Nhu cầu với mũi vắc xin thứ 3 xuất hiện khi người ta tin rằng nó có thể giúp chống đỡ tốt hơn với biến thể Delta, vốn đang gieo rắc nỗi kinh hoàng trên toàn thế giới. Vài ngày trước, CEO của Pfizer cũng đã lên tiếng khuyến nghị tiêm mũi vắc xin thứ 3, điều chưa được nhà chức trách Mỹ gật đầu. Bên cạnh đó, Israel tuyên bố tiêm mũi vắc xin thứ 3 cho những người lớn tuổi cũng góp phần đẩy mạnh xu thế này.

Hiện tại, vẫn còn quá sớm để khẳng định có cần tiêm mũi vắc xin thứ 3 hay không. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) đã không cho phép mọi người tiêm mũi vắc xin Covid-19 thứ 3. Tuy nhiên, có sự đồng thuận ngày càng tăng trong chính quyền Tổng thống Joe Biden về việc những người trên 65 tuổi, vốn có hệ thống miễn dịch yếu hơn, nên được tiêm thêm một mũi vắc xin.

Về phần mình, Pfizer nói rằng mũi tiêm thứ 3 làm tăng nồng độ kháng thể trong cơ thể và góp phần hiệu quả hơn trong việc chống lại các biến thể của virus corona, bao gồm cả Delta. Một số nghiên cứu thì cho thấy việc pha trộn các loại vắc xin với nhau có thể tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn so với chỉ tiêm 1 loại.

Thủ tướng Israel Naftali Bennett cho biết nước này sẽ bắt đầu tiêm mũi vắc xin thứ 3 cho những người trên 60 tuổi kể từ ngày 1/8. Điều kiện là họ phải hoàn tất 2 mũi tiêm từ cách đây ít nhất 5 tháng.

Ngược lại, nhiều nhà nghiên cứu và các quan chức y tế nói rằng phần lớn dữ liệu cho thấy việc cần thiết phải tiêm mũi vắc xin thứ 3 chỉ là sơ bộ. Họ cũng cảnh báo mọi người không nên nghĩ rằng cần tiêm một mũi nhắc lại để nâng cao khả năng miễn dịch.

Dữ liệu hiện tại cho thấy việc tiêm đầy đủ 2 mũi vắc xin của Pfizer hoặc Moderna cung cấp khả năng bảo vệ lâu dài và mạnh mẽ, giảm nguy cơ bệnh trở nặng và tử vong. Johnson & Johnson thì cho biết vắc xin của họ có hiệu quả chữa trị 85% đối với những bệnh nhân nặng nhiễm biến thể Delta. Ngoài ra, những người được tiêm phòng có thể tránh được nguy cơ nhập viện hoặc tử vong khi mắc bệnh.

Bác sĩ Krutika Kuppalli, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Y South Carolina, nói rằng nhiều người đã tiêm vắc xin của Johnson & Johnson muốn được tiêm thêm một mũi bởi họ nghĩ hiệu quả của chúng không được như các loại vắc xin sử dụng công nghệ mRNA. (Vắc xin của Johnson & Johnson là loại chỉ cần tiêm một mũi).

Tuy nhiên, bác sĩ Kuppalli đã từ chối và giải thích rằng chưa có dữ liệu đáng tin cậy, chứng minh sự cần thiết của mũi vắc xin tăng cường. Ngoài ra, tác dụng phụ của việc tiêm 3 mũi vắc xin cũng chưa được biết tới. "Chúng tôi muốn làm gì cũng phải dựa trên các bằng chứng khoa học", bác sĩ Kuppalli nói.

Với hệ thống tiêm chủng phi tập trung ở Mỹ, một số người dễ dàng có được liều vắc xin thứ 3 nếu họ muốn dù điều này là không được phép. Quy định chính thức của CDC Mỹ hiện chỉ cho một người được tiêm tối đa 2 mũi Pfizer hoặc Moderna hay 1 mũi Johnson & Johnson. Chỉ khi các loại vắc xin này được cấp phép chính thức, các bác sĩ mới có quyền kê thêm thuốc cho bệnh nhân nếu họ thấy cần thiết.

Hiện tại, hàng loạt các đơn vị tiêm chủng ở Mỹ cho biết họ không chấp thuận tiêm mũi vắc xin nhắc lại ở thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, điều đó chưa đủ để ngăn cản những người cảm thấy họ thực sự cần tiêm thêm một liều vắc xin.

Trevor Achilles, một thanh niên 27 tuổi, là ví dụ. Anh ta cho rằng mình là đối tượng rất dễ nhiễm Covid-19 vì từng được ghép thận. Tuy nhiên, ngay cả khi bác sĩ kê đơn, Achilles cũng rất khó để có được mũi vắc xin thứ 3. Cuối cùng, anh ta đặt được lịch hẹn với một hiệu thuốc địa phương ở nơi mình sống để tiêm một mũi Moderna dù nó không cùng loại với 2 liều Pfizer mà anh ta được tiêm trước đó.

Việc cố gắng để có được mũi vắc xin thứ 3 làm dấy lên câu hỏi về đạo đức. Ngoài việc gian dối, bác sĩ Kuppalli tin rằng những liều vắc xin "thừa" ở những nước giàu có nên được chuyển tới các nước nghèo để có thể gia tăng số người được tiêm, dù chỉ là một mũi. Hiện tại, phần lớn thế giới có tỷ lệ tiêm chủng 1 con số, với rất nhiều nơi chưa tới 5% dân số được tiêm.

"Trước khi nói về liều vắc xin thứ 3, chúng ta cần đảm bảo rằng mọi người đều có được ít nhất một liều vắc xin", bà Kuppalli nói.

Hiện tại, nước Mỹ vẫn đang nỗ lực nâng cao tỷ lệ tiêm chủng của người dân. Bên cạnh đó, việc viện trợ vắc xin cũng đã được Mỹ thực hiện. Tuy nhiên, với tốc độ hiện tại, sẽ còn rất lâu nữa thế giới mới có thể phổ cập vắc xin chống Covid-19.