“Muốn huy động vàng và USD trong dân, phải để người dân tin tưởng hơn vào đồng nội tệ”

Tại buổi làm việc với Ngân hàng Nhà nước mới đây, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết, Thủ tướng đã nhắc đi nhắc lại tới 3 lần việc Ngân hàng Nhà nước cần nghiên cứu giải pháp huy động nguồn lực USD đang nằm trong dân.

Người đứng đầu Chính phủ cho rằng, thay vì gửi USD với lãi suất 0% thì làm sao huy động nguồn lực này để hòa vào các nguồn lực khác cho đầu tư. Ngân hàng Nhà nước có chủ trương quyết liệt là chống đô la hóa nhưng trong điều kiện có thể kiểm soát thì phải làm sao huy động được nguồn lực trên.

Trước đó, tại Nghị quyết Phiên họp thường kỳ tháng 5, Chính phủ cũng đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu, có giải pháp phù hợp huy động nguồn vốn vàng , ngoại tệ nhàn rỗi trong dân để phục vụ đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội.

Trao đổi với BizLIVE, ông Trần Anh Tuấn - quyền Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển TP.HCM, Uỷ viên Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, việc huy động vàng và USD là chủ trương đúng đắn để tạo nguồn lực cho phát triển kinh tế.

Nhu cầu về sử dụng ngoại tệ, vay vốn ngoại tệ là rất cao, đặc biệt là trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, nên huy động vốn ngoại tệ là vấn đề rất cần thiết để thúc đẩy kinh tế phát triển.

Tuy nhiên, theo quan điểm của ông Trần Anh Tuấn, việc huy động vàng, USD phải mang tính thị trường thay vì sử dụng các biện pháp mang tính hành chính.

Lý giải rõ hơn về điều này, ông Trần Anh Tuấn cho biết đầu tiên phải “đánh” vào chính tâm lý của người dân. Người dân giữ vàng, USD chủ yếu là do lo ngại sự mất giá của đồng tiền nội tệ. Họ tin tưởng việc giữ vàng, USD sẽ có chi phí cơ hội.

“Vậy muốn huy động vàng, USD từ dân thì phải để họ yên tâm vào đồng tiền nội tệ. Khi họ tin tưởng hơn họ sẽ bán vàng, USD gửi vào ngân hàng để hưởng lãi. Khi tạo được tâm lý đó thì việc huy động các nguồn lực sẽ rất dễ dàng”, ông Tuấn nhận định.

Về giải pháp thực hiện, ông Trần Anh Tuấn cho rằng cần tiếp tục thực thi chính sách tiền tệ một cách khéo léo hơn nữa, tránh lạm phát, tránh sự mất giá của đồng tiền Việt.

Theo ông Trần Anh Tuấn việc điều hành chính sách tiền tệ hiện nay khá tốt, tuy nhiên cần phải phát huy hơn nữa trong thời gian tới. Khi kiểm soát được giá cả, ổn định được giá trị đồng tiền, người dân sẽ có niềm tin hơn vào đồng nội tệ và sẵn sàng chuyển vàng, USD thành tiền Việt để gửi vào các ngân hàng.

Bên cạnh đó, theo ông Trần Anh Tuấn, cần xem xét tới việc nâng lãi suất tiền gửi USD và vàng.

Hiện nay gửi vàng có lãi suất âm vì phải trả chi phí, người dân ít nghĩ đến việc gửi vàng. Còn gửi USD có lãi suất 0%/năm cũng không hấp dẫn người gửi.

“Việc nâng lãi suất tiền gửi USD phải được xem xét kỹ lưỡng, cẩn trọng và có tính toán đến động thái các nền kinh tế khác trong khu vực và thế giới. Lãi suất huy động USD phải được điều chỉnh theo chu kỳ thích hợp.

Khi có biến động điều chỉnh lãi suất USD mạnh của các nền kinh tế trong khu vực và trên thế giới thì mình cũng phải xem xét điều chỉnh. Không thể cứng nhắc mãi con số 0%. Tuy nhiên cũng không nên đưa ra con số cao quá để tránh những biến động, mất cân đối”, ông Trần Anh Tuấn nêu quan điểm.

Bên cạnh đó, theo ông Tuấn, các bước thủ tục hành chính tại nhiều tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại còn phức tạp, nên nếu muốn huy động được vàng, USD phải thông thoáng về vấn đề thủ tục.

“Cũng cần phát triển hệ thống mạng lưới đại lý thu đổi ngoại tệ để người nước ngoài đến Việt Nam hay kiều bào trở về nước dễ dàng thuận lợi hơn trong việc thu đổi”, ông Tuấn nói.

Cũng theo vị này, cần tăng cường hơn nữa hoạt động thương mại xuất khẩu và các biện pháp tăng nguồn lực dự trữ ngoại tệ. Bởi nguồn cung ngoại tệ nhiều thì người dân sẽ cảm giác cơ hội giữ ngoại tệ không đem lại nhiều cơ hội sinh lời.

Một giải pháp quan trọng cũng được nhiều chuyên gia nhắc tới, đó là làm sao để người dân, thay vì tìm “hầm trú ẩn” là vàng, USD thì tự mình chuyển hoá sang đầu tư kinh doanh. Để được như vậy thì phải tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi, ngày càng tốt lên để người dân tin tưởng hơn.

Cùng với đó là việc phát triển thị trường chứng khoán một cách bền vững, minh bạch hơn. Có như vậy mới hút được dòng vốn từ dân đổ vào thị trường thay vì “găm” vàng, USD trong két sắt.