Mỹ nhắn Tổng thống Philippines: Cần phải tôn trọng lẫn nhau

Đáp lại phát ngôn thoá mạ Tổng thống Mỹ của vị tân lãnh đạo Philippines, Bộ Ngoại giao Mỹ và ứng viên Tổng thống Đảng Dân chủ - bà Hillary Clinton nhấn mạnh sự cần thiết phải thắt chặt quan hệ với Philippines dựa trên mối quan tâm chung.

Bấy lâu nay, Philippines vẫn là đồng minh thân cận của Mỹ. Sự phản ứng mạnh mẽ của ông Duterte phần nào thể hiện những rạn nứt, dấy lên những lo ngại về tương lai mối quan hệ giữa hai quốc gia.

Tuy nhiên, quan chức Mỹ lại không cho rằng sự việc này sẽ có ảnh hưởng nghiêm trọng trong bối cảnh căng thẳng giữa Trung Quốc và các nước Đông Nam Á về vấn đề chủ quyền vẫn đang gia tăng.

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Tổng thống Obama đã hủy cuộc gặp đầu tiên đã được thông báo trước đó với Tổng thống Duterte bên lề hội nghị thượng đỉnh ASEAN diễn ra tại Lào bởi phát ngôn của lãnh đạo Philippines khiến cho phía Mỹ nghi ngờ về hiệu quả của cuộc đối thoại giữa hai bên nếu diễn ra.

Trả lời phóng viên tại Washington – phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết: “Câu chữ của Tổng thống Philippines có vấn đề. Chúng tôi mong muốn nhìn thấy một không khí đàm phán thân thiện và cởi mở để tiến đến mối quan hệ hợp tác chặt chẽ”.

Bà Clinton với cương vị thư ký Bộ ngoại giao – người xây dựng chính sách xoay trục châu Á cho ông Obama trước sức mạnh đang lên của Trung Quốc – cho biết ông Obama có quyền hủy cuộc gặp gỡ.

“Khi Tổng thống Philippines thoá mạ Tổng thống của chúng tôi, quyết định hủy là thích hợp. Giữa Mỹ và Philippines có rất nhiều mối liên kết ràng buộc. Và tôi nghĩ rằng một mối quan hệ hữu hảo giữa hai bên là rất quan trọng nhưng cần phải tôn trọng lẫn nhau”.

Duterte thóa mạ ông Obama và nói rằng ông sẽ không nghe ông Obama thuyết giảng về khoảng 2.400 người bị bắn chết không qua xét xử trong cuộc chiến chống ma túy tại Philippines. Tuy nhiên, ngay sau đó, ông Duterte cũng bày tỏ sự hối hận của mình. Phía Nhà Trắng cho biết ông Obama sẽ có cuộc đối thoại không chính thức với ông Duterte.

Trong khi Mỹ đang cố gắng thúc đẩy mặt trận liên minh tại Đông Nam Á để đối trọng với những tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc tại biển Đông, tuyên bố của ông Duterte là một mối đe dọa lớn bởi Philippines vẫn luôn là trung tâm trong nỗ lực chống lại Trung Quốc. Vừa qua, PCA đã tuyên bố Philippines thắng Trung Quốc trong vụ kiện biển Đông.

Tháng 3, Mỹ và Philippines đã đạt đồng thuận chung về 5 địa điểm tập kết thiết bị quân sự của Mỹ tại Philippines. Theo đó, Washington sẽ có thể tăng sự hiện diện quân sự tại cựu thuộc địa trải dài từ đường hàng không đến đường thủy và đường ngầm dưới đáy biển.

Được hỏi về phát ngôn của ông Duterte, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho biết mối quan hệ quốc phòng giữa hai nước rất mạnh và có từ lâu đời. Ông cũng cho biết tân Bộ trưởng quốc phòng mới của Philippines là một người rất am hiểu am hiểu về mối quan hệ Mỹ-Philippines.

Một quan chức Bộ ngoại giao Mỹ cho biết mối quan hệ từ chính phủ đến chính phủ giữa Washington và Manila vẫn duy trì rất chặt chẽ. Ông cho rằng Tổng thống Philippines đi lên từ một thị trưởng và "ông ấy có lẽ mới đang cảm nhận vị trí mới của mình”.