Nếu nhà kinh tế học đi cướp ngân hàng, họ sẽ thực hiện như thế nào?

Cướp ngân hàng là case study tuyệt vời để nghiên cứu về bản chất kinh tế học tồn tại trong hành vi phạm tội. Đó là những công việc được hoạch định trước, lợi ích được định lượng. Bọn tội phạm cũng phải đối mặt với một tính huống tiến thoái lưỡng nan: mỗi phút chúng ở trong ngân hàng lâu hơn, khả năng chúng bị bắt tăng lên.

Nếu bạn là một nhà kinh tế học tò mò về những vụ cướp ngân hàng, không có phòng thí nghiệm nào tốt hơn Italy. Từ 2000-2006, quốc gia này đã phải đối mặt với hàng loạt vụ cướp ngân hàng mỗi năm, gần bằng số vụ cướp ngân hàng ở tất cả các quốc gia châu Âu còn lại cộng lại.

Số vụ cướp ngân hàng ở các nước châu Âu từ năm 2000-2006

Hai nhà kinh tế học Giovanni Mastrobuoni và David A. Rivers đã nghiên cứu gần 5.000 vụ cướp ngân hàng ở Ý trong khoảng thời gian từ năm 2005 đến năm 2007. Kết quả nghiên cứu cho thấy thời gian trung bình để thực hiện mỗi vụ cướp là 4 phút 16 giây và trung bình toán cướp nhận được 16.000 EUR (khoảng 19.800 USD). Mặc dù mỗi phút ở lại ngân hàng sẽ đem về thêm cho toán cướp khoảng 1.400 Euro, đa số các vụ cướp diễn ra trong ba phút hoặc ít hơn bởi nguy cơ chúng bị bắt tăng lên theo thời gian.

Phần lớn các vụ cướp nên diễn ra trong khoảng 3 phút hoặc ít hơn.

Các nhà nghiên cứu cũng tìm ra các yếu tố kinh tế ảnh hưởng đến khả năng xảy ra các vụ cướp ngân hàng và làm thế nào để ngăn chặn tình trạng này trong tương lai.

Tất cả các vụ cướp ngân hàng đều bắt đầu với một câu hỏi ngầm: Có đáng để tôi cướp ngân hàng này vào thời điểm này không? Để trả lời được câu hỏi đơn giản đó cần cả một phương trình phức tạp với biến số là những yếu tố như khả năng bị bắt, chi phí cơ hội của việc ngồi tù, cảm giác rủi ro của người thực hiện.

Để ngăn chặn các vụ cướp ngân hàng, giới chức cần điều chỉnh giá trị của các biến số đó để hành động trở nên ít hợp lý hơn.

Hai nhà nghiên cứu cũng rút ra cách nhận biết hai kiểu hung thủ:

Một là những tên trộm có tay nghề cao. Chúng hành động rất nhanh và ít bị bắt giữ. Dưới góc độ kinh tế học, rất khó cho nhóm này để có thể tìm thấy một công việc thay thế mà đem lại lợi nhuận lớn như nghề cướp ngân hàng. Vi vậy, các nhà nghiên cứu cho rằng biện pháp tốt nhất để ngăn chặn những tên trộm tinh nhuệ là một bản án lâu năm, trong thời gian đó chúng sẽ không thể thực hiện hành vi phạm pháp của mình.

Thứ hai là tên trộm có tay nghề thấp thường không được hưởng lợi từ hành vi phạm tội. Nhóm tác giả nhận định nhóm này nên nhận được các chương trình giáo dục và đào tạo nhằm cung cấp các lựa chọn thay thế hấp dẫn cho hành vi trộm cắp và tăng chi phí cơ hội của việc bị giam giữ.