Ngoài ung thư phổi, thuốc lá còn gây thêm bệnh phổi cực kỳ nguy hiểm

Chẳng khác nào ung thư

Ông Nguyễn Văn M. 67 tuổi, Hai Bà Trưng, Hà Nội vừa được chẩn đoán bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính biến chứng viêm đường hô hấp. Sau 1 tuần nằm bệnh viện cấp cứu, ông M. đã qua đời để lại niềm đau xót cho người thân và gia đình.

Hay như ông Đào Mạnh R. 54 tuổi, Thái Nguyên, được chẩn đoán bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính gây tăng áp động mạch phổi. Ông thường xuyên khó thở phải thở bằng khí dung và gần đây nhất ông lại vào viện cấp cứu vì huyết áp cao không kiểm soát được trên nền bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.

Theo người nhà ông R. khoảng 2 năm nay ông thường hay ho vào buổi sáng nhưng nghĩ đó chỉ là do cảm lạnh, thay đổi nhiệt độ nên không đến bệnh viện kiểm tra mà cứ thế sống chung đến khi dấu hiệu ho hen kéo dài kèm theo khó thở ông mới đi bệnh viện.

Theo Bác sĩ Đào Duy Tuyên - Khoa Lao và Bệnh phổi, Bệnh viện TWQĐ 108, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là một bệnh hô hấp phổ biến có thể phòng và điều trị được. Bệnh đặc trưng bởi các triệu chứng hô hấp dai dẳng và giới hạn luồng khí, là hậu quả của phản ứng viêm bất thường của đường thở và/hoặc phế nang do phơi nhiễm với các hạt hoặc khí độc hại. Các bệnh đồng mắc và các đợt kịch phát làm nặng thêm tình trạng bệnh.

Bệnh do thuốc lá

Bệnh hay gặp ở nam giới trên 40 tuổi. Đặc biệt ở các bệnh nhân có tiền sử hút thuốc lá, thuốc lào. Ngoài ra còn các yếu tố nguyên nhân khác như ô nhiễm môi trường sống: Khói bếp và chất đốt, bụi hữu cơ, vô cơ, hơi khí độc hóa chất.

Biểu hiện của bệnh đó là ho, khạc đờm kéo dài là triệu chứng thường gặp. Ho lúc đầu có thể là ngắt quãng về sau ho dai dẳng hoặc ho hàng ngày, ho khan hoặc ho có đờm, thường về buổi sáng. Ho đờm mủ là một trong các dấu hiệu của đợt cấp do bội nhiễm.

Khó thở: tiến triển nặng dần theo thời gian, lúc đầu là khó thở khi gắng sức, sau khó thở cả khi nghỉ ngơi và khó thở liên tục. Bệnh nhân phải gắng sức để thở, cảm giác thiếu không khí, hụt hơi nặng ngực hoặc thở hổn hển, thở khò khè.

Ở giai đoạn muộn của bệnh có thể thấy: Lồng ngực có dạng hình thùng, tần số thở tăng, bệnh nhân thở ra phải mím môi lại, co rút các cơ hô hấp ở cổ như rút lõm hố trên ức, trên đòn, các khe gian sườn bị rút lõm.

Khi có các triệu chứng nghi ngờ bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính như trên cần đến bệnh viện bác sỹ khám và làm thêm các thăm dò: đo chức năng thông khí, chụp X-quang phổi, điện tim... nhằm chẩn đoán xác định và loại trừ những nguyên nhân khác có triệu chứng lâm sàng giống bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.

Khi được chẩn đoán bệnh, bác sĩ Tuyên cho biết bệnh nhân phải ngừng tiếp xúc với khói thuốc lá thuốc lào, bụi, khói bếp rơm, củi, than, khí độc...Cai thuốc là biện pháp rất quan trọng ngăn chặn bệnh tiến triển nặng lên.

Tiêm phòng vắc xin cúm hàng năm, vắc xin phế cầu mỗi 5 năm 1 lần. Thuốc giãn phế quản được coi là nền tảng trong điều trị. Ưu tiên các loại thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài, đường phun hít hoặc khí dung.

Ngoài ra, bệnh nhân phải vệ sinh mũi họng thường xuyên, giữ ấm cổ ngực về mùa lạnh, phát hiện sớm và điều trị kịp thời các nhiễm trùng tai mũi họng, răng hàm mặt, điều trị các bệnh đồng mắc. Tập phục hồi chức năng: Giúp giảm triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống. Chương trình tập cần do bác sỹ chỉ định dựa trên lượng giá bệnh nhân và theo dõi đánh giá liên tục.

Các bác sĩ nhấn mạnh bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là một nguyên nhân tử vong hàng đầu trên toàn thế giới. Hầu hết bệnh nhân mắc bệnh này đều hút thuốc lâu dài và có thể được ngăn ngừa bằng cách không hút thuốc hoặc bỏ thuốc ngay sau khi bắt đầu.

Tiếp xúc với khói thuốc lá. Các yếu tố nguy cơ quan trọng nhất đối với bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính là hút thuốc lá dài hạn. Hút thuốc nhiều năm thêm nguy cơ càng lớn. Các triệu chứng của bệnh thường xuất hiện khoảng 10 năm sau khi bắt đầu hút thuốc. Hút thuốc ống, hút thuốc xì gà và những người tiếp xúc với số lượng lớn khói thuốc cũng có nguy cơ.

Bác sĩ cho biết bỏ hút thuốc không bao giờ dễ dàng. Bệnh nhân nên nói chuyện với bác sĩ về các sản phẩm có thể giúp thay thế nicotin và thuốc, cũng như làm thế nào có thể xử lý tái phát.