Khổ vì trồng mía ngắn ngày tràn lan

Theo báo cáo của xã Hòa Bắc, hiện nay, toàn bộ diện tích trồng mía của xã là 90 ha, trong đó riêng thôn Phò Nam khoảng 20 ha. Những năm trước, nhiều người dân trong xã trồng mía trái vụ, thời tiết thuận lợi nên đều bán được giá. Vì thế năm nay, nhiều bà con trong thôn Phò Nam đã dùng luôn diện tích đất trồng mía vụ đông xuân để trồng mía ngắn ngày, nhà nhiều gần một héc-ta, nhà ít thì ba đến năm sào, đều trồng mía ngắn ngày. Nhưng thời tiết không thuận lợi, lại liên tiếp bị nhiều cơn bão ập đến vào cuối năm 2013, cả cánh đồng mía trái vụ mất trắng. Vụ mía chính vụ bị sâu, rầy, chuột phá, đến vụ mía ngắn ngày thì không thu hoạch được do lũ ập về bồi lấp. Hàng trăm hộ dân đang đối mặt với cái đói giáp hạt của tháng Giêng, khi Tết Nguyên đán cận kề.

Mấy ngày nay, gia đình ông Thái Long, thôn Phò Nam đã phải bán đi những bao lúa còn lại của gia đình để lấy tiền thuê người phá mía, lấy đất trỉa ngô. Ðau xót vì năm sào mía ngắn ngày mất trắng, ông Long trầm ngâm: "Trồng mía vất vả vô cùng, chưa kịp mừng vì thấy mía xanh tốt thì đã trở tay không kịp khi bão, lũ liên tục ập về. Năm sào mía nhà tôi đều bị ngã rạp và cát bồi lấp toàn bộ. Quá xót xa. Chỉ tính riêng tiền giống mía, phân bón và số mía nếu bán được, nhà tôi mất trắng hơn 25 triệu đồng". Ðưa chúng tôi ra ruộng mía đang chặt, đốn dở dang, ông Long cho hay, cả thôn ai cũng nghĩ trồng mía trái vụ kiếm ít tiền trang trải khi Xuân về, Tết đến, vậy nên giờ nhà ai cũng đổ nợ vì thiếu tiền ngọn giống, tiền bán mía non cho các lái buôn. Gia đình ông cũng chưa biết phải xoay xở ra sao để có tiền trồng mía vụ chính.

Cả cánh đồng mía vào mùa thu hoạch mà giờ chẳng ai mua, bà con phải chặt bỏ hoàn toàn. Nhà nào có trâu thì chặt mía về cho trâu ăn, còn lại đều phải mướn người chặt mía để phơi khô, làm củi. Nhiều nhà không có tiền thuê người chặt phá mía, đành bỏ hoang khi cát vùi lấp gần như toàn bộ ruộng mía. Cả thôn Phò Nam có gần 300 hộ dân, thì hầu như nhà nào cũng trồng mía trái vụ. Theo tính toán của người dân, cả thôn thiệt hại vụ mía này lên đến hàng trăm triệu đồng. Tất tả buông quang gánh bên bờ ruộng mía, bà Hồ Thị Sen, tổ 2 thôn Phò Nam ứa nước mắt: "Coi như đánh bạc với trời, xót của mà không biết kêu ai. Ở đây dân không trồng mía thì biết trồng chi. Ông trời thương thì cho thu hoạch, ông trời hành thì mất trắng. Biết là phụ thuộc vào thời tiết, nhưng giờ mong sao được các cấp hỗ trợ chúng tôi mấy cái giếng bơm ngoài trời, một ít phân để làm lại vụ mía chính".

Trao đổi ý kiến với chúng tôi, một cán bộ nông nghiệp của xã Hòa Bắc cho rằng, những năm trước, thời tiết thuận lợi, giá mía bán được nên cuối năm 2012 người dân đầu tư trồng mía trái vụ tràn lan. Người dân không chuyển đổi cây trồng khác, vì đất ở đây trồng cây mía là phù hợp nhất. Các giống cây ngắn ngày đều không thể trồng bởi vì thiếu nước tưới. Bên cạnh đó, thời tiết lạnh kéo dài, nhu cầu mía giải khát cũng giảm mạnh, trong khi các lái buôn không thu mua mía vì không có nguồn đầu ra. Phần ngọn mía làm giống cũng không bán được vì gốc mía xấu, mía già. "Ruộng mía của bà con phần lớn nằm xa đường, rất khó khăn khi thu hoạch và phải hứng chịu trực tiếp khi có bão, lũ. Tất cả đều nhờ các lái buôn, họ vừa bỏ ngọn giống, vừa thu hoạch. Thời tiết khắc nghiệt thì bà con lại càng khó khăn", cán bộ này cho biết thêm.

TRƯỚC những khó khăn của hàng trăm hộ dân thôn Phò Nam, chính quyền địa phương cũng chưa biết xoay xở sao để hỗ trợ cho người dân. Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Bắc Lê Thị Thu Hà cho biết: Người dân vẫn ý thức được việc trồng mía trái vụ là rủi may vì phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết. Ðây là đất trồng cây lâu năm của bà con, mà là đất, ruộng của dân, xã không thể cấm dân trồng mía trái vụ. Xã cũng chỉ biết chia sẻ, động viên bà con chứ không có nguồn nào để hỗ trợ vì ngân sách không có.

Theo Nguyễn Thị Anh Đào