Ông Trầm Bê, Phạm Công Danh và khoản vay 1.800 tỷ đồng

Sai phạm của Phạm Công Danh – cựu Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Xây dựng Việt Nam (VNCB) – Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Thiên Thanh, liên quan đến hành vi Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng tại ba ngân hàng mới đây được cơ quan điều tra của Bộ Công an hoàn tất kết luận.

Hành vi của Phạm Công Danh cùng 23 đồng phạm gây thiệt hại cho VNCB số tiền hơn 6.100 tỷ đồng.

Bị cáo Phạm Công Danh

Một trong những hành vi được cơ quan điều tra Bộ Công an làm rõ là việc Phạm Công Danh cùng đồng phạm gửi tiền sang Sacombank bảo lãnh và trả nợ thay cho 6 công ty của cựu Chủ tịch HĐQT VNCB, gây thiệt hại cho ngân hàng số tiền hơn 1.800 tỷ đồng.

Trước đó, sau khi nhận chuyển nhượng Ngân hàng Đại Tín từ bà Hứa Thị Phấn – đại diện nhóm cổ đông Phú Mỹ, Phạm Công Danh đưa người vào quản lý. Ngân hàng Đại Tín được đổi tên thành VNCB và ông ta lên nắm quyền Chủ tịch HĐQT ngân hàng.

Tuy nhiên, dưới sự chèo lái của Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Thiên Thanh, VNCB tụt dốc không phanh. Để cân đối thanh khoản, tăng vốn điều lệ, Phạm Công Danh đã làm kiểu “giật gấu vá vai” vay bên này, bù bên kia.

Một trong những khoản vay lớn thời điểm đó là số tiền 1.700 tỷ đồng của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV).

Để có tiền chi trả khoản vay 1.700 tỷ đồng, ngày 19/4/2013, Phạm Công Danh cùng các thuộc cấp đến trụ sở của Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) gặp ông Trầm Bê để hỏi vay tiền.

Thời điểm đó, ông Trầm Bê đang là Phó Chủ tịch HĐQT kiêm Chủ tịch Hội đồng Tín dụng (HĐTD) của Sacombank.

Do Phạm Công Danh với vai trò là Chủ tịch HĐQT cũng không thể vay của chính ngân hàng mình, bởi vậy, ông Trầm Bê đồng ý cho Phạm Công Danh vay số tiền 1.800 tỷ đồng.

Ông Trầm Bê trực tiếp đưa Phạm Công Danh đến gặp ông Phan Huy Khang – Tổng giám đốc Sacombank. Được sự đồng ý của lãnh đạo Sacombank, việc tổ chức khoản vay bắt đầu quá trình triển khai.

Ngay sau cuộc gặp, Phạm Công Danh tổ chức cuộc họp khẩn và phân công nhiệm vụ cho từng thuộc cấp.

Phan Thành Mai – cựu TGĐ VNCB được giao nhiệm vụ chuẩn bị nguồn tiền để bảo lãnh.

Mai Hữu Khương – cựu Giám đốc Khối kinh doanh và Nguyễn Quốc Viễn – Phụ trách Bộ phận Tài chính của Tập đoàn Thiên Thanh có nhiệm vụ hoàn thiện thủ tục hồ sơ vay vốn khống theo phương án kinh doanh bất động sản của các công ty thuộc Tập đoàn Thiên Thanh.

Phan Minh Tùng – Phụ trách Bộ phận kế hoạch của Tập đoàn Thiên Thanh hỗ trợ Mai Hữu Khương lập báo cáo kế toán – tài chính khống.

6 bộ hồ sơ vay vốn của 6 công ty của Phạm Công Danh được gấp rút chuyển sang Sacombank để vay 1.800 tỷ đồng.

Trong hồ sơ vay vốn, các công ty này đều cam kết sử dụng vốn đúng mục đích và ký phương án vay vốn ngắn hạn.

Trong thỏa thuận cho vay tiền, VNCB phải đứng ra bảo lãnh cho khoản vay của 6 công ty bằng nguồn tiền gửi của VNCB tại Sacombank. Để hợp thức hóa hồ sơ vay, có bảo lãnh, ngày 24/4/2013, Mai Hữu Khương lập biên bản họp HĐQT VNCB về việc bảo lãnh cho khách hàng vay vốn tại Sacombank.

HĐQT VNCB cũng ra nghị quyết về việc dùng hơn 1.854 tỷ đồng của VNCB gửi tại hai chi nhánh của Sacombank để làm tài sản đảm bảo cho khoản vay của 6 công ty của Phạm Công Danh.

Một ngày sau cuộc họp, Phạm Công Danh mở hai tài khoản của VNCB tại Sacombank. Cùng ngày, ông Trầm Bê cũng ký quyết định duyệt tờ trình về việc chấp thuận cho công ty của Phạm Công Danh vay, đồng ý việc giải ngân trước, khách hàng bổ sung chứng từ sau.

Ngày 26/4/2013, Phan Thành Mai ký lệnh điều chuyển hơn 1.854 tỷ đồng của VNCB vào tài khoản VNCB tại Sacombank qua hệ thống liên ngân hàng để làm tài sản đảm bảo. Mục đích của việc chuyển tiền là: “Dự trữ để thanh toán ngay”.

Ngay cùng ngày Sacombank đã giải ngân số tiền cho 6 công ty của Phạm Công Danh vay tiền. Số tiền này được đổ vào tài khoản của Phạm Công Danh tại BIDV chi nhánh Phú Thọ.

Ngày 27/4/2013, một phần số tiền này được Phạm Công Danh trả nợ vay của BIDV, một phần chuyển về tài khoản của Phạm Công Danh tại VNCB.

Đến ngày 26/4/2014, hết hạn vay của 6 công ty, Phạm Công Danh không có tiền trả nợ, Sacombank đã tự động thu hồi số tiền hơn 1.800 tỷ bảo lãnh từ hai tài khoản của VNCB tại Sacombank.

Với hành vi này, Phạm Công Danh và thuộc cấp bị cơ quan điều tra Bộ Công an đề nghị truy tố tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Sacombank cũng dính sai phạm

Theo kết luận của cơ quan điều tra, việc Sacombank cho 6 công ty của Phạm Công Danh vay vốn đã không thẩm định hồ sơ vay thực tế, hoặc thẩm định sơ sài về năng lực tài chính, nguồn vốn tự có và nguồn trả nợ vốn vay từ các hợp đồng nguyên tắc để xác định tính khả thi, hiệu quả của phương án vay vốn và khả năng hoàn trả nợ vay của khách hàng nên xét xem quyết định cho vay chưa thực hiện đầy đủ các điều kiện cho vay theo quy định.

Ngoài ra, hợp đồng bảo lãnh về phía Ngân hàng VNCB chỉ có Phan Thành Mai là người đại diện theo pháp luật ký, không có chữ ký của người quản lý rủi ro hoạt động bảo lãnh và người thẩm định khoản bảo lãnh với lý do HĐQT của VNCB đã có nghị quyết, biên bản họp thống nhất dùng tiền gửi làm tài sản đảm bảo và giao cho Phan Thành Mai ký hợp đồng bảo lãnh là đúng quy định.

Tài liệu điều tra cũng khẳng định, đối với các cá nhân liên quan của Sacombank như ông Trầm Bê – Phó Chủ tịch HĐQT - Chủ tịch HĐTD, ông Phan Huy Khang – Tổng Giám đốc… có hành vi sai phạm nghiêm trọng trong việc cho vay. Tuy nhiên theo kết luận giám định của NHNN thì hành vi này không gây thiệt hại cho Sacombank nên đề nghị không xử lý hình sự về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng./.