Ông Trump gọi nền kinh tế đang bùng nổ là "phép màu" nhưng các ứng viên Cộng hòa hiếm khi nhắc đến điều này trong cuộc đua giành quyền kiểm soát Quốc hội

Đối thủ Đảng Cộng hòa không phát biểu nhiều về chính sách cắt giảm thuế của ông Trump nhưng trong một sự kiện ấm cúng tại một thị trấn nhỏ cách Columbus một giờ đồng hồ, Danny O’Connor rất vui vẻ bàn luận về vấn đề này.

Ông O’Connor, ứng viên Đảng Dân chủ trong một cuộc bầu cử đặc biệt vào ngày 7/8 tới cho một vị trí trong Quốc hội, phát biểu trước đám đông: "Chúng ta đều thấy, tháng Mười Hai năm ngoái, 2 triệu USD chuyền từ tín dụng quốc gia, một món quà cho các tập đoàn lớn. Điều này chẳng có tác dụng gì với chúng ta. Cũng chẳng có giá trị gì cho người lao động."

Điều này dường như đi ngược lại với dự định của đảng Cộng hòa. Thủ lĩnh Đảng Cộng hòa ở Washington phát biểu về chính sách cắt giảm thuế và "cú nổ" từ ngài Trump sẽ phá hủy "blue wave" (những chiến thắng liên tiếp của Đảng Cộng hòa) trong cuộc bầu cử diễn ra vào năm tới — hoặc ít nhất sẽ nhấn chìm cuộc bầu cử. Tin tức thứ Sáu vừa qua cho hay nền kinh tế đã tăng trưởng mạnh 4,1% từ tháng Tư đến tháng Sáu, điều này dường như củng cố thêm cơ sở cho sự thịnh vượng nhờ cắt giảm thuế.

Nhưng xét cho cùng, điều này không phải cách các ứng cử viên sử dụng trong chiến dịch tranh cử.

Còn chưa đầy một tuần nữa trước khi cử tri bỏ phiếu, sóng radio thay vì tràn ngập những lời hứa hẹn về việc làm, từ ứng viên Đảng Cộng hòa, nay lại bị ảnh hưởng bởi những cảnh báo tiêu cực về các vấn đề mũi nhọn như nạn nhập cư, như thể tập hợp hết quan điểm bảo thủ. Một ứng viên Đảng Cộng hòa "siêu PAC" công kích trên sóng phát thanh Ohio rằng bầu cho ông O’Connor đồng nghĩa với tăng tỉ lệ tội phạm và sử dụng chất kích thích.

Quảng cáo của Quỹ Congressional Leadership kết luận: "Danny O’Connor nên tham gia phong trào kháng chiến," với hình ảnh được ba người phụ nữ Đảng Dân chủ giúp sức: Hillary Clinton, Nghị sĩ Nancy Pelosi và Thượng Nghị sĩ Elizabeth Warren.

Một bản phân tích của Wesleyan Media Project về dữ liệu quảng cáo quốc gia từ Kantar Media/CMAG cũng cho thấy các ứng viên Đảng Cộng hòa hiếm khi khoác lác với cử tri về những điểm mạnh của nền kinh tế.

Các ứng viên Đảng Cộng hòa có lí do để nghi ngờ tính hiệu quả của thông điệp kinh tế trong chiến dịch tranh cử gay cấn giữa nhiệm kỳ, được xem như cuộc trưng cầu dân ý về vị ví trị tổng thống hiện tại. Lần cuối cùng kinh tế tăng trưởng 4% một quý là vào giữa năm 2014, dưới thời Cựu Tổng thống Barack Obama, ngay trước khi Đảng Dân chủ mất 9 ghế trong Thượng viện – đồng nghĩa với việc đảng này mất thế đa số.

Về phần mình, các ứng viên Đảng Dân chủ công kích luật thuế - chính sách đang vấp phải sự phản đối từ tầng lớp trung niên – đối lập với các đổi thủ Đảng Cộng hòa trong vài cuộc đua quan trọng. Sự chỉ trích của họ được củng cố bởi các số liệu của chính phủ, cho thấy mức lương phổ biến cho công nhân Mỹ không tăng trong suốt năm ngoái (sau khi điều chỉnh theo lạm phát), dù Đảng Cộng hòa hứa hẹn chính sách cắt giảm thuế sẽ đẩy mức lương tăng mạnh.

Điều này đúng với những gì diễn ra ở Quận 12 Ohio, được tách ra từ vùng ngoài ô giàu có của Columbus, nơi các công dân chắc chắn sẽ được hưởng lợi từ chính sách cắt giảm thuế, đến chân núi Appalachians, vùng công dân không được hưởng lợi. Buổi nói chuyện đầu tiên của Ủy ban Tranh cử Quốc hội Đảng Dân chủ cho cuộc bầu cử đặc biệt mở đầu bằng một cú tấn công Đảng Cộng hòa, Troy Balderson, ủng hộ "giảm mạnh thuế doanh nghiệp sẽ tăng khoản nợ thêm 2 triệu USD".

Những người tham dự buổi gây quỹ của ông O’Connor ở Licking County bày tỏ sự quan ngại về chính sách thuế, đặc biệt là nền tài chính. Maddie McGarvey - The New York Times

Ông O’Connor và các đồng minh đang phải chi trả nhiều tiền để công kích chính sách cắt giảm thuế hơn ông Balderson và Đảng Cộng hòa Republican chi tiêu cho việc tán dương đạo luật này, mặc dù Đảng Dân chủ đang chi ngân sách nhiều hơn tất cả các đảng khác.

Ủy ban Tranh cử Quốc hội Quốc gia Đảng Cộng hòa chạy những quảng cáo chỉ trích ông O’Connor về các chính sách thuế và việc tâng bốc sức mạnh của nền kinh tế. Nhưng trên sóng phát thanh Columbus, những thông điệp này được thay bằng những vấn đề dễ gây kích động hơn.

Chiến dịch của ông Balderson đã không phản hồi những yêu cầu lặp đi lặp lại cho một cuộc phỏng vấn về chính sách thuế và các quyết định quảng cáo của ông. Nhưng những thành viên khác của Đảng Cộng hòa cho rằng chiến lược truyền thông này phản ánh sự đánh giá về cách tốt nhất để thu hút những người ủng hộ bầu cho họ vào ngày 7 tháng Tám tới thay thế vị trí Nghị sị Patrick J. Tiberi, một thành viên Đảng Cộng hòa đã giúp Nhà Trắng soạn thảo luật thuế và vừa nghỉ hưu trong năm nay để lãnh đạo Ohio Business Roundtable.

Quận này được Đảng Cộng hòa lãnh đạo trong gần bốn thập kỷ qua. Cho đến năm nay, nơi này hoàn toàn được xem như theo phe cánh tả, phần lớn là do Đảng Cộng hòa phân chia lại ranh giới của quận vào năm 2012, đẩy hàng nghìn cử tri Đảng Dân chủ sang quận khác. Ông Balderson, Thượng nghị sĩ bang, đã giành chiến thắng trong cuộc bầu chọn ứng viên vào mùa xuân vừa rồi với sự hỗ trợ từ ông Tiberi.

Ông Tiberi trả lời một cuộc phỏng vấn rằng thời gian diễn ra cuộc bầu cử đặc biệt – cuối mùa hè, khi nhiều gia đình đang nghỉ dưỡng và chuẩn bị cho năm học mới – buộc ông Balderson phải tập trung vào những vấn đề có thể thu hút sự chú ý của cử tri Đảng Cộng hòa. Bất kể kết quả tháng tới ra sao, hai đối thủ sẽ gặp lại nhau vào tháng Mười Một này.

Ông Tiberi nói: "Ở thời điểm này, chiến dịch của Balderson hoàn toàn tập trung vào Đảng Cộng hòa – nếu cử tri của Đảng bỏ phiếu, Troy sẽ thắng. Mùa thu tới, tôi nghĩ các bạn sẽ nhận thấy có nhiều vấn đề hơn, đặc biệt về kinh tế."

Nhiều người thuộc Đảng Cộng hòa cho rằng, trong năm ngoái, khi chính sách cắt giảm thuế được xúc tiến trong Quốc hội, đạo luật mới sẽ củng cố nền tảng sẵn có của họ và duy trì số ghế đa số trong Quốc hội vào giữa nhiệm kỳ. Đạo luật đã vĩnh viễn giảm mức thuế doanh nghiệp từ 35% xuống 21%. Đồng thời tăng gấp đôi mức chiết khấu tiêu chuẩn cho cá nhân và giảm thuế cá nhân, dù những qui dịnh này sẽ hết hiệu lực vào năm 2025. Thủ lĩnh Đảng Cộng hòa dự đoán rằng một khi người dân Hoa Kỳ nhận thấy lợi ích của chính sách này, sự phổ biến của nó sẽ tăng lên.

Troy Balderson, ứng viên Đảng Cộng hòa, đã dành chiến thắng cuộc bầu cử ứng viên mùa xuân vừa rồi với sự hộ trợ từ Nghị Sĩ Patrick J. Tiberi, thành viên của Đảng đã giúp Nhà Trắng soạn thảo luật thuế và vừa nghỉ hưu năm qua. Maddie McGarvey - The New York Times

Thay vào đó, những cuộc trưng cầu cho thấy sự ủng hộ chính sách này đạt đỉnh trong thời gian ngắn ngay sau khi được thông qua, và giảm nhẹ kể từ đó. Một cuộc khảo sát trực tuyến 9,767 người do công ty nghiên cứu SurveyMonkey và The New York Times thực hiện cho thấy quan điểm về đạo luật này đã có sự chia rẽ, với 48% ủng hộ và 47% phản đối. Ý kiến phản đối xuất hiện nhiều hơn ở nhóm những người có học thức cao, điều này có thể hỗ trợ cho lý lẽ của ông O’Connor ở Quận 12, nơi có nhiều cử tri trình độ cao nhất Ohio.

Những người tham dự buổi gây quỹ của ông O’Connor ở Licking County thứ Tư vừa qua bày tỏ sự quan ngại về chính sách thuế, đặc biệt với nền tài chính.

Ann Petrushka, một giáo viên ở Licking County, cho hay: "Chúng tôi không có khả năng đáp ứng chính sách này. Tôi không chắc chúng tôi có thể hồi phục được hay không."

Trong một buổi phỏng vấn, với nửa cái bánh kẹp gà tây và một lon Bud Light, ông O’Connor cho biết ông sẽ bỏ phiếu để duy trì chính sách cắt giảm thuế cho tầng lớp trung lưu, nhưng ông cũng lặp lại rằng chính sách này là hoàn toàn không thể với những cử tri thuộc tầng lớp lao động và tăng khả năng đạo luật này có thể dẫn đến sự cắt giảm chính sách phúc lợi và tăng tuổi nghỉ hưu. Ngân sách "2 triệu USD" ông O’Connor đổ vào dự luật ước tính sẽ tăng khoảng 1,9 triệu USD từ Văn phòng Ngân sách Quốc hội, không tính đến việc tăng trưởng kinh tế bổ sung do cắt giảm thuế.

Ông O’Connor cho biết khi nói chuyện với nhiều cử tri ông nhận thấy họ vẫn chưa được hưởng lợi, kể cả với tỉ lệ thất nghiệp thấp và nền kinh tế tăng trưởng, ngay cả những cử tri giàu có ở quận của ông cũng thấy chính sách này không công bằng.

Ông O’Connor cho hay: "Sự chênh lệch thu nhập cao, trong khi mức tăng lương thấp. Ngay cả tầng lớp thượng lưu cũng kì vọng nền kinh tế có thể đáp ứng được cả tầng lớp trung lưu."

Cho đến tháng Mười Một tới, các ứng viên Đảng Dân chủ trên khắp cả nước đang truyền đi thông điệp này. Họ đang hoạt động tích cực để phản đối chính sách thuế với những lý lẽ rộng hơn về việc tăng lương trì trệ trong khi chi phí chăm sóc sức khỏe lại tăng lên nhằm phản ánh qui định của Đảng Cộng hòa dưới thời Tổng thống Trump chỉ chú trọng đem lại lợi ích cho giới nhà giàu trong khi bỏ mặc tầng lớp lao động Hoa Kỳ với đống hóa đơn của họ.

Andrew Bates, người phát ngôn của American Bridge, một tổ chức nghiên cứu tự do của đảng đối lập, đang giúp các ứng viên Đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, cho hay: "Các ứng viên Đảng Dân chủ có quyền làm điều này. Năm 2016, các ứng viên Đảng Cộng hòa đã ủng hộ chủ nghĩa dân túy, và những chính sách của họ lại mang thông điệp trái ngược."

Ngài O’Connor và các đồng minh của mình đang tiêu tốn nhiều ngân sách cho việc công kích chính sách cắt giảm thuế hơn là đối thủ Đảng Cộng hòa dành cho việc tán dương đạo luật này. Maddie McGarvey - The New York Times

Thượng nghị sĩ Sherrod Brown của bang Ohio, thành viên Đảng Dân chủ đang tranh cử trong cuộc tái bầu cử đối đầu với Nghị sĩ James B. Renacci, Đảng Cộng hòa, ở bang mà ông Trump đã dành chiến thắng dễ dàng, cho rằng Đảng Cộng hòa "nên thấy xấu hổ về dự luật thuế của họ, và tôi nghĩ rằng họ cũng cảm thấy vậy". Trong một buổi phỏng vấn, ông Brown cho hay ông sẵn sàng dành trọn một buổi tranh luận với ông Renacci chỉ về luật thuế: "Tôi nghĩ đây là sự khác biệt cơ bản giữa hai đảng".

Đảng Cộng hòa đưa ra báo cáo chính thức về sự tăng trưởng mạnh mẽ vào thứ Sáu vừa qua có thể làm dịu đi sự miễn cưỡng của các ứng viên về các chủ đề kinh tế, dù họ cũng cho rằng Đảng Cộng hòa nên tấn công phe đối lập trên các lĩnh vực khác, đặc biệt là mối liên hệ với thủ lĩnh Đảng Dân chủ, bà Pelosi, người không mấy được lòng phe bảo thủ.

Ngài Trump phát biểu vào thứ Sáu tuần trước rằng ông đã đi diễn thuyết khắp nơi để kêu gọi sự ủng hộ cho Đảng Cộng hòa ở những chặng đua gay cấn gần như mỗi ngày trong suốt hai tháng cuối chiến dịch, tranh luận về việc sức mạnh của nền kinh tế sẽ đem đến sự may mắn cho đảng của ông.

Matt Gorman, người phát ngôn của Ủy ban Quốc hội Quốc gia Đảng Cộng hòa, phát biểu về chính sách cắt giảm thuế và sự tăng trưởng kinh tế: "Đây là tín hiệu tích cực, hợp nhất thông điệp của Đảng Cộng hoa trên cả nước. Chúng tôi không né tránh điều này, nhưng tôi cũng không hi vọng sẽ nhìn thấy chúng trên tất cả các quảng cáo."

Đến nay, cử tri hầu như không thấy điều này ở bất cứ đâu. Erika Franklin Fowler, giám đốc Wesleyan Media Project, cho biết đạo luật thuế "không còn giữ vị trí chính" trong chiến dịch quảng cáo và vài ứng viên đang tập trung vào sức mạnh của thị trường chứng khoán hay sự tăng trưởng kinh tế.

Ông Tiberi cho biết Đảng Cộng hòa nên tự hào thông báo với các cử tri rằng cắt giảm thuế doanh nghiệp sẽ tạo điều kiện cho các công ty di chuyền trụ sợ chính đến trung tâm Ohio và các bang khác của nước Mỹ.

Tim Kane, một nhà kinh tế học thuộc phe bảo thủ ở Hoover Institution thuộc Đại học Standford, đồng ý với ý kiến này.

Ông Kane nói: "Chính sách thuế là một chủ đề hấp dẫn; tôi cho rằng Đảng Cộng hòa rất khôn ngoan khi đi theo vấn đề này."

Ông Kane tham gia tranh cử trong cuộc bầu chọn ứng viên Đảng Cộng hòa cho vị trí của ông Tiberi. Ông xếp thứ ba chung cuộc.