Sắp giảm mạnh thuế nhập khẩu thịt heo từ Mỹ, người chăn nuôi lo yếu thế và tổn thương bởi hậu phương

Giá thịt heo trong nước thường có xu hướng tăng mạnh vào dịp cuối năm, hay khi xảy ra dịch bệnh. Tuy nhiên, dù sắp Tết dương lịch và Tết âm lịch nhưng giá heo hơi từ tháng 11 vẫn giữ nguyên cho đến nay.

Giá heo hơi đứng yên dù mùa lễ, tết đến gần

Hơn 10 ngày nữa là đến Tết Dương lịch và hơn tháng nữa là đến Tết Nhâm Dần 2022, thế nhưng giá heo trên thị trường vẫn cứ đứng yên.

Ông Nguyễn Kim Đoán, Phó chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi tỉnh Đồng Nai cho biết, giá heo hơi tại tỉnh Đồng Nai - thủ phủ chăn nuôi cả nước vẫn như cách đây một tháng và xoay quanh mốc 52.000 - 53.000 đồng/kg. Với giá này, với những đơn vị sản xuất từ A đến Z và theo lý thuyết thì có lãi nhưng trên thực tế chỉ hòa vốn. Do dịch tả châu Phi ảnh hưởng rất lớn đến sự tồn tại của vật nuôi và năng suất sản xuất nên các trại phải áp dụng nuôi an toàn sinh học làm đội chi phí rất cao, đối với hộ phải mua con giống thì giá bán này đang bị lỗ.

Hiện nay, nguồn cung thịt trên thị trường đến từ hai nguồn do trong nước sản xuất và thịt heo đông lạnh nhập khẩu từ 24 quốc gia trên thế giới . Đó là những quốc gia có ngành chăn nuôi phát triển như Mỹ, EU, Brazil và Nga; trong đó Mỹ có ngành chăn nuôi tiên tiến bậc nhất.

Dự kiến từ ngày 01/7/2022, Việt Nam sẽ chính thức giảm thuế theo quy tắc thuế quan Tối huệ quốc (Most Favoured Nation Treatment - MFN) đối với thịt lợn đông lạnh của Mỹ từ 15% xuống còn 10%. Trước đó, Hiệp định CPTPP thuế nhập khẩu thịt heo đông lạnh vào Việt Nam cũng đã giảm còn 7,5%, thấp hơn so với Mỹ.

“Mặc dù thuế nhập khẩu thịt heo đông lạnh từ Mỹ cao hơn khối CPTPP và các FTA khác, nhưng vẫn tạo ra mối quan ngại lớn cho người chăn nuôi trong nước. Vì Mỹ là đất nước có nền công nghệ chăn nuôi phát triển bậc nhất toàn cầu, các trang trại chăn nuôi của Mỹ có diện tích rất lớn và độ an toàn sinh học rất tốt, và Mỹ cũng nước xuất khẩu thịt heo đông lạnh hàng đầu thế giới.

Bên cạnh đó, Mỹ còn đứng đầu về cung cấp nguyên liệu thức ăn chăn nuôi nên giá thức ăn chăn nuôi của họ chỉ bằng 1/2 giá của Việt Nam. Lợi thế cạnh tranh của ngành chăn nuôi Mỹ là tất nhiên và điều này khiến người chăn nuôi trong nước cảm thấy lo lắng, vì có thêm đối thủ cạnh tranh rất nặng ký”, Phó chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi tỉnh Đồng Nai chia sẻ.

Theo Hiệp hội các nhà sản xuất thịt lợn Mỹ (NPPC), mặc dù việc giảm thuế nhập khẩu sẽ có lợi, nhưng ngành công nghiệp thịt heo của Mỹ vẫn phải cạnh tranh với các nước xuất khẩu khác, như khối EU, Nga và các quốc gia trong khối thị trường CPTPP, vì thuế xuất khẩu thịt heo đông lạnh mà Việt Nam dành cho các nước trong khối CPTPP chỉ 7,5%, còn thuế thịt heo đông lạnh nhập khẩu từ Mỹ là 10%.

Do hàng rào thuế quan và phi thuế quan của Việt Nam đối với thịt heo đông lạnh nhập khẩu của Mỹ cao, nên trong năm 2020 ngành công nghiệp thịt heo của Mỹ chỉ xuất khẩu được khoảng 25.000 tấn thịt heo vào thị trường Việt Nam, trị giá 54 triệu USD, thấp hơn nhiều so với các nước có lợi thế trong CPTPP.

Tránh tổn thương ngay chính bởi hậu phương

Việt Nam là nước tiêu thụ nhiều thịt heo nhưng do phải đối phó với dịch tả heo châu Phi, đã làm giảm sản lượng thịt trong nước dẫn đến tăng nhập khẩu từ nước ngoài.

Theo Phó chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi tỉnh Đồng Nai, để 2 triệu người chăn nuôi heo trong nước có thể an tâm không phải bỏ cuộc, nhường sân chơi lại cho các doanh nghiệp lớn trước những “dự cảm” không mấy sáng sủa về tương lai của ngành, nhất là với tình hình giá thức ăn chăn nuôi đang “bay cao” như hiện nay, Chính phủ cần hỗ trợ họ.

Thứ nhất, giá thức ăn chăn nuôi phải được đưa về mức hợp lý để kéo giảm giá thành tăng sức cạnh tranh cho ngành chăn nuôi trong nước, có như vậy người chăn nuôi mới có thể tiếp tục sống bằng chính cái nghề của họ.

Thứ hai, khi Việt Nam tham gia các FTA hay có những cam kết trao đổi thương mại với các nước, Chính phủ giữa các nước dành ưu đãi thuế quan cho nhau là chuyện đương nhiên, và lượng thịt nhập khẩu theo các cam kết này không đáng ngại vì luôn có sự quản lý của Nhà nước.

Tuy nhiên, đối với những doanh nghiệp “té nước theo mưa” khi thấy giá thịt heo trong nước tăng cao thì nhập khẩu vào bán kiếm lời, khi thấy giá trong nước thấp thì ngưng nhập khẩu, như vậy sẽ rất khó cho người chăn nuôi.

Chính vì vậy, người chăn nuôi mong muốn các bộ, ngành liên quan cần đặc biệt quan tâm trường hợp này, không để họ nhập khẩu tràn lan làm ảnh hưởng đến người chăn nuôi trong nước.

Thứ ba, đối với quản lý về giá của Nhà nước đòi hỏi phải làm nghiêm túc bởi vì trước giờ giá bán sản phẩm của người chăn nuôi quá thấp, còn người tiêu dùng thì phải mua với giá rất cao không, đa phần lợi nhuận rơi vào khâu trung gian, lợi nhuận trong chuỗi không hài hòa gây bức xúc cho người chăn nuôi và người tiêu dùng.

Vấn đề bây giờ là cần sắp xếp lại chuỗi từ sản xuất đến bàn ăn cho ổn thỏa, khi giá bán của người sản xuất thấp thì người tiêu dùng cũng phải được hưởng cho hợp lý.