Start-up kì lân thế hệ mới: Khai thác loại hình kinh doanh có sẵn như Uber hay Airbnb đã lỗi thời, tập trung phát triển dịch vụ cho những ngành cụ thể mới là xu hướng

Những start-up nổi đình đám, được định giá cao tại Thung lũng Silicon, trong đó có những cái tên nổi danh như Uber và Airbnb, tất cả đều hái ra tiền từ sự phát triển của smartphone và dịch vụ điện toán đám mây giá rẻ. Rất nhiều trong số những công ty này đã xây dựng nên một đế chế trên toàn cầu chỉ bằng những loại hình kinh doanh đã xuất hiện trên thị trường - như taxi, giao đồ ăn và cho thuê khách sạn, và đưa những dịch vụ đó có thể sử dụng trên điện thoại. Một trong số đó đã trở thành những "gã khổng lồ", ví dụ như Uber có thể sẽ đạt mức định giá 120 tỷ USD trong năm nay.

Tuy nhiên, khi những công ty này đã lớn mạnh và chuẩn bị "lên sàn", thì cơ hội để bứt phá trong thế hệ cũ đang dần không còn. Hiện tại, nhiều start-up mới đang có cơ hội trở thành thế hệ kì lân tiếp theo, ví dụ như Benchling. Và những công ty như thế này chủ yếu tập trung phát triển phần mềm dành cho những ngành cụ thể như trang trại, ngân hàng và các công ty khoa học đời sống, theo một bài phân tích của CB Insights - một công ty theo dõi vốn đầu tư mạo hiểm và các start-up. CB Insights sử dụng nhiều dữ liệu khác nhau, bao gồm tình hình tài chính và quy mô của thị trường mà công ty đó đang hoạt động, để xác định 50 start-up có thể sẽ đạt mức định giá 1 tỷ USD.

Các start-up phần mềm dường như không còn đặc biệt. Nhưng rất nhiều trong số đó đang phát triển mạnh bởi những ngành công nghiệp như nông nghiệp, đòi hỏi nhiều công cụ phần mềm nhiều hơn để thích nghi với thời đại công nghệ, Jason Green, một nhà đầu tư tại Emergence, công ty đầu tư mạo hiểm vào các công ty đám mây, cho biết.

Những công ty "kì lân" tiềm năng, như Checkr và Earnin, đang phát triển hoạt động kinh doanh từ thế hệ kì lân trước bằng cách cung cấp dịch vụ cho những công ty đó. CB Insights cũng đưa ra 3 cái tên được phụ nữ thế hệ Y rất ưa thích, đó là Glossier, Zola và Faire - đều có khả năng trở thành những chú kì lân tiếp theo.

Một trong những công ty này có thể đạt mức định giá 1 tỷ USD rất nhanh chóng, bởi các start-up kì lân ngày càng được tạo ra với tốc độ chóng mặt. Hiện nay, số công ty kì lân là 315, trong khi năm 2015 là 131. 100 triệu USD được rót vào từ các vòng tài trợ cũng không còn là con số bất ngờ.

Năm 2012, Sajith Wickramasekara sáng lập ra Benchling với mục tiêu là để giải quyết sự thất vọng của anh đối với những công cụ công nghệ đã lỗi thời mà anh sử dụng trong phòng thí nghiệm sinh học phân tử của Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT) khi còn là sinh viên.

Benchling, có trụ sở tại San Francisco, bắt đầu cung cấp các phần mềm cho phép các nhà khoa học lưu trữ dữ liệu trên đám mây thay vì ghi chép bằng bút và giấy, từ đó họ có thể tổng hợp nhiều thông tin. Hiện tại, các nhà nghiên cứu trẻ tuổi cũng có nhu cầu sử dụng những công cụ như vậy. Cho đến nay, đã có 140 nghìn nhà khoa học sử dụng công nghệ của Benchling, trong đó có cả các chuyên gia tại Đại học Havard và MIT. Mức phí cho mỗi năm 15 nghìn USD, còn đối với những khách hàng sử dụng tính năng được nâng cấp hơn thì phải trả hàng triệu USD mỗi năm. Benchling đã huy động được số vốn là 30 triệu USD, trong khi doanh thu và số lượng khách hàng của năm ngoái đã tăng gấp 3.

Công ty này đại diện cho một thế hệ start-up lĩnh vực phần mềm mới khi các ngành công nghiệp khác nhau đang cần sử dụng nhiều công nghệ hơn và rõ ràng rằng phần mềm phát triển cho những lĩnh vực cụ thể đang mang lại nhiều cơ hội lớn hơn so với dự kiến trước đây, ông Green nói

Một công ty start-up tiềm năng khác đó là Farmer Business Network, được thành lập bởi Charles Baron vào năm 2014, một cựu nhân viên quản trị dự án tại Google và Amol Deshpande - một "serial entrepreneur" và nhà đầu tư mạo hiểm. Công ty này thu phí 700 USD mỗi năm cho các nông dân để chia sẻ và phân tích dữ liệu về trang trại của họ, mua và bán sản phẩm. Hiện tại, start-up này đã phục vụ cho 7700 nông trại và huy động được 200 triệu USD vốn.

Một trường hợp khác đó là Zola. Năm 2013, khi bạn bè của Shan-Lyn Ma bắt đầu kết hôn và cô nhận thấy rằng hầu hết các công cụ kỹ thuật số phục vụ cho việc tổ chức đám cưới đều đã lỗi thời, được thiết kế kém hoặc tốn nhiều tiền. Vì thế, Ma, trước đây từng làm việc tại một trang web bán hàng giảm giá cho các thương hiệu thiết kế, đã sáng lập ra Zola - cung cấp ứng dụng miễn phí cho các cặp đôi đang lên kế hoạch cho đám cưới và tuần trăng mật. Đây là một ứng dụng được thế hệ Y rất ưa thích. Hiện tại, công ty đã huy động được số vốn là 140 triệu USD và đạt mức định giá 600 triệu USD.

Sự phát triển nhanh chóng của những công ty như Uber và Airbnb đã tạo ra nền kinh tế start-up nhỏ của riêng họ. Một trong số đó có thể kể để Checkr, được thành lập bởi Daniel Yanisse và Jonathan Perichon, từng làm kỹ sư phần mềm tại Deliv. Cả hai nhà sáng lập đều chán nản với việc kiểm tra lý lịch của tài xế mà họ muốn thuê cho Deliv diễn ra quá chậm chạp. Vậy nên, họ đã tạo ra một công ty riêng nhằm đẩy nhanh quá trình này. Hiện tại, Checkr đã làm việc với Uber, Lyft và Instacart.