Sự giàu có không quyết định hạnh phúc nhưng nghiên cứu chứng minh có càng nhiều tiền bạn càng có nhiều cơ hội hạnh phúc hơn

Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng có nhiều tiền hơn sẽ giúp bạn tận hưởng một cuộc sống thỏa mãn hơn. Khảo sát dựa trên hàng ngàn người trúng thưởng xổ số ở Thụy Điển đã cung cấp bằng chứng thuyết phục về sự thật này. Những người trúng thưởng xổ số hài lòng hơn với cuộc sống của họ so với những người không trúng số. Và những người giành được giải thưởng trị giá trăm nghìn USD thì hài lòng hơn những người chiến thắng chỉ với vài chục ngàn USD.

Những phát hiện này xuất hiện trong một báo cáo nghiên cứu có tên là “Hiệu ứng tâm lý của sự giàu có đối với hạnh phúc,” đã tạo ra nhiều phản hồi giữa các nhà kinh tế trong mùa hè này. Nó đã tạo ra một cuộc tranh luận dài về vai trò của tài chính cá nhân trong việc định hình hạnh phúc.

Nhiều phân tích trước đây - bao gồm một số phân tích mà tôi đã thực hiện với đối tác của tôi, Betsey Stevenson, một nhà kinh tế học của Đại học Michigan - đã ghi nhận rằng những người có thu nhập cao hơn thường có mức độ hài lòng cao hơn. Mối quan hệ giữa thu nhập và sự hài lòng khá giống nhau ở nhiều quốc gia, do đó những phát hiện ở Thụy Điển cũng có cũng đúng đối với trường hợp các nước khác.

Kết quả của nghiên cứu này được đánh giá là có độ tin cậy cao bởi tính ngẫu nhiên của nó. Mọi người mua sổ số, bất kể giới tính, độ tuổi đều có cơ hội trúng thưởng như nhau. Xác suất ngẫu nhiên đảm bảo rằng thắng cược xổ số là yếu tố duy nhất dẫn đến sự khác biệt về mức độ hài lòng giữa những người tham gia khảo sát.

Các tác giả đã thuyết phục các cơ quan thống kê Thụy Điển cố gắng khảo sát tất cả những người đã từng chiến thắng của ba loại xổ số chính trong thời gian hơn một thập kỷ, và sau đó sử dụng số liệu này để theo dõi các khía cạnh khác của cuộc sống. Các nhà nghiên cứu cũng kiểm tra các chỉ số tương tự đối với những người Thụy Điển không trúng số hoặc những người chỉ giành được các giải thưởng nhỏ.

Câu trả lời của những người thắng giải cho thấy họ hài lòng hơn với cuộc sống hiện tại trong khi họ cho biết mức độ hạnh phúc dường như không liên quan gì đến việc trúng xổ số. Các nhà khoa học xã hội cho biết có sự khác nhau đó là bởi vì mức độ hài lòng thường được đánh giá dựa trên các chỉ số định lượng trong khi mức độ hạnh phúc lại liên quan nhiều hơn đến tâm trạng và cảm xúc chủ quan tại thời điểm làm khảo sát.

Các nghiên cứu khác cũng theo dõi đời sống kinh tế của những người chiến thắng xổ số để tìm hiểu những hệ quả của sự giàu có. Trái ngược với các định kiến tiêu cực, những người trúng giải sổ xố không hề tiêu xài hoang phí phần tiền thưởng của họ như chúng ta vẫn tưởng. Thay vào đó, họ giành dụm để sử dụng trong nhiều năm về sau. Nhiều người trong số họ vẫn tiếp tục đi làm, nhưng họ có xu hướng làm việc ít hơn một chút và nghỉ hưu sớm hơn một chút.

Điều đáng ngạc nhiên là sự gia tăng của cải do thắng xổ số có rất ít ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của những người chiến thắng hoặc con cái của họ. Thêm vào đó, các nhà khoa học cũng chưa đưa ra kết luận sự giàu có có thể cải thiện sức khỏe tinh thần hay không mặc dù số liệu thống kê cho thấy những người này ít phải dùng đến thuốc hỗ trợ thần kinh hơn hẳn.

Kết quả này đã cung cấp bằng chứng mạnh mẽ, ủng hộ quan điểm tiền bạc có thể mang đến nhiều phúc lợi hơn cho con người. Mặc dù đôi khi cách thức mà nó tạo ra sự hài lòng và thoải mái cho cuộc sống là không giống nhau. Quan điểm này đi ngược lại với quan điểm của phần lớn các nhà tâm lí học trước đây cho rằng: Con người có thể thích nghi tốt với hoàn cảnh hiện tại và sự gia tăng tài chính không làm thay đổi mức độ hạnh phúc của họ.

Có một nhận thức sai lầm phổ biến khi người ta cho rằng tiền thưởng sổ xố chỉ mang lại sự khốn khổ cho những người thắng giải. Tuy nhiên với sự phát triển trong những năm gần đây, khoa học đã tự sửa chữa sai lầm này. Các dữ liệu thu thập được từ hàng ngàn người trúng sổ xố đã hé lộ một sự thật đáng tin cậy: Tiền bạc hoàn toàn có thể giúp mọi người sống một cuộc sống tiện nghi và thoải mái hơn.

Ai nói tiền sẽ không làm cho bạn hạnh phúc chứ? Chỉ những người không có tiền mới nói như vậy. Ai nói tất cả những người giàu có đều tham lam? Chỉ có những người không giàu mới nói vậy.

Tất cả mọi người đều đang nỗ lực làm việc mỗi ngày để tạo ra của cải và dùng nó làm phương tiện để "mua" hạnh phúc.

Hạnh phúc là một phạm trù khá mơ hồ, vì mỗi người cảm nhận hạnh phúc theo một cách khác nhau. Chính vì thế, chúng ta cũng có nhiều con đường để đạt được hạnh phúc. Câu chuyện “tiền không mua được hạnh phúc” có lẽ đã không còn đúng nữa. Bởi lẽ bạn hoàn toàn có thể khẳng định điều ngược lại nếu bạn biết cách tiêu tiền hợp lí.