Tóm tắt:

- Ông Đặng Quyết Tiến - Phó Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) cho biết, trong tháng này dự kiến sẽ công bố danh sách khoảng 280 doanh nghiệp nhà nước (DNNN) được cổ phần hóa năm 2015.

- Moody's nhận định, việc đưa ra một kế hoạch cụ thể về việc sẽ bán bao nhiêu cổ phần, tại những doanh nghiệp nào sẽ là một dấu hiệu tích cực đối với những ngân hàng Việt Nam đang cho các DNNN vay.

- Quy trình cổ phần hóa có thể sẽ thay đổi trong năm nay. Theo đó, các công ty không nhất thiết phải IPO trước tiên, mà cần phải tìm được các đối tác chiến lược đưa ra những cam kết về phát triển lâu dài.

Trao đổi với Bloomberg vào thứ 6 tuần trước, ông Đặng Quyết Tiến - Phó Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) cho biết, trong tháng này dự kiến sẽ công bố danh sách khoảng 280 doanh nghiệp nhà nước (DNNN) được cổ phần hóa năm 2015, danh sách này chủ yếu là các tập đoàn, tổng công ty lớn.

Việc công bố danh sách các công ty cùng với khối lượng cổ phần chào bán cụ thể trong năm nay nhằm góp phần thu hút các nhà đầu tư.

Moody's nhận định, việc đưa ra một kế hoạch cụ thể về việc sẽ bán bao nhiêu cổ phần, tại những doanh nghiệp nào sẽ là một dấu hiệu tích cực đối với những ngân hàng Việt Nam đang cho các DNNN vay và cũng sẽ là điểm tích cực cho xếp hạng tín nhiệm quốc gia.

Những nỗ lực của Việt Nam trong tiến trình cổ phần hóa các DNNN làm ăn không hiệu quả thời gian qua còn chưa triệt để do nhiều thủ tục phiền nhiễu, phức tạp gây chậm trễ. Điều này cũng gây áp lực lên mục tiêu tăng trưởng và ảnh hưởng đến hoạt động cho vay của ngân hàng với các DNNN.

Do đó, cổ phần hóa DNNN sẽ đưa tới hiệu quả tiếp cận tài chính tốt hơn, nâng cao tính minh bạch trong tài chính và quản trị. Điều này sẽ giúp cải thiện được chất lượng tài sản tại các ngân hàng, đặc biệt là những ngân hàng nào có nhiều khoảng cho vay, đầu tư tại các DNNN.  Đồng thời, làm giảm các rủi ro bất ngờ cho bản cân đối tài sản của Chính phủ từ những DNNN hoạt động kém hiệu quả.

Theo đánh giá của Moody’s, một số ngân hàng quốc doanh lớn của Việt Nam như Vietinbank, BIDV có tỷ lệ cho vay với các DNNN cao nhất trong số các ngân hàng được Moody's xếp hạng. Ngược lại, các ngân hàng tư nhân như ACB, Sacombank, VPBank… có tỷ lệ thấp hơn.

Một số DNNN làm ăn thua lỗ, như trường hợp của Vinashin năm 2013 cho thấy, chất lượng các khoản cho vay của các ngân hàng đối với DNNN thường là yếu hơn so với khoản cho vay đối với các công ty tư nhân. Do đó, hệ thống ngân hàng giảm tiếp xúc với các doanh nghiệp nhà nước trong năm 2013 là 16% dư nợ tín dụng từ 29% trong năm 2009, như thể hiện trong hình 2, là tín dụng tích cực.

Theo ông Tiến, quy trình cổ phần hóa có thể sẽ thay đổi trong năm nay. Theo đó, các công ty không nhất thiết phải IPO trước tiên, mà cần phải tìm được các đối tác chiến lược đưa ra những cam kết về phát triển lâu dài. Bên cạnh đó, các DNNN sẽ phải triển khai roadshow ở nước ngoài để tiếp cận tốt hơn các nhà đầu tư ngoại. Tăng cường tính minh bạch cũng sẽ giúp doanh nghiệp hấp dẫn hơn trong mắt nhà đầu tư.

Kế hoạch công khai danh sách các DNNN được cổ phần hóa năm nay của Chính phủ Việt Nam sẽ có thể hạn chế việc nhà đầu tư tư nhân nắm quyền kiểm soát DNNN. Và hiện cũng chưa rõ là liệu việc bán cổ phần này sẽ làm tăng thêm nguồn đầu tư vào các DNNN hay không. Nếu có, nó sẽ còn tích cực hơn nữa đối với các ngân hàng trong việc cải thiện khả năng thanh toán của các doanh nghiệp đi vay.

Tuy nhiên, những nỗ lực của Chính phủ trong việc tạo điều kiện cho bên thứ 3 là nhà đầu tư nước ngoài tham gia sẽ hiệu quả hơn nếu nó đưa tới việc cải thiện khả năng quản trị cũng như hiệu quả hoạt động của các DNNN.

>>>Sẽ công bố danh sách 280 doanh nghiệp Nhà nước cổ phần hóa 2015

Thảo Anh