100 năm thăng trầm cổ phiếu IBM

Ngày 11/11/1915, 3 năm sau trước khi chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc, IBM lần đầu tiên niêm yết trên sàn chứng khoán New York với tên gọi Computing-Tabulating-Recording. Trong bối cảnh cổ phiếu của hãng này đã giảm tổng cộng 16% kể từ đầu năm đến nay, một số nhà đầu tư đang đặt câu hỏi có nên tiếp tục rót tiền vào cổ phiếu này không khi mà IBM khởi đầu thế kỷ thứ hai của mình một cách khá vất vả.

IBM đã không có được tin vui nào để chào đón lễ kỷ niệm 100 năm. Cổ phiếu IBM có diễn biến tồi tệ thứ hai trong chỉ số Dow Jones kể từ đầu năm đến nay. Kể từ khi IBM được bổ sung vào Dow Jones ngày 29/7/1979, cổ phiếu này chỉ tăng trưởng 1.700%, so với mức tăng hơn 6.000% của toàn bộ chỉ số Dow Jones.

Đúng như Ivan Feinseth – CIO của quỹ Tigress Financial Partners – đã nói, IBM đã bỏ lỡ một số xu hướng của làng công nghệ. “Mạng xã hội, di động, phân tích dữ liệu lớn và điện toán đám mây. IBM vẫn chưa nắm bắt được tất cả các xu hướng này”.

Công ty có bề dày 104 năm tuổi đã sống sót sau những thăng trầm của kinh tế thế giới như Đại suy thoái, bong bóng dot-com hay khủng hoảng kinh tế thế giới năm 2008. Hãng cũng chứng kiến không ít bước chuyển mình của làng công nghệ thế giới. Tuy nhiên giờ đây IBM đang bị bỏ lại phía sau với doanh thu sụt giảm trong suốt 14 quý liên tiếp.

IBM cũng đã chi quá nhiều tiền mặt cho các vụ mua lại cổ phiếu quỹ. Đáng lẽ số tiền này nên được sử dụng để thâu tóm các công ty có tốc độ phát triển vượt bậc hoặc đầu tư phát triển sản phẩm.

Dẫu vậy, nếu là một nhà đầu tư dài hạn, bạn nên xem xét khía cạnh dưới đây: nếu bạn mua 1 cổ phiếu IBM khi nó được niêm yết lần đầu tiên trên sàn NYSE với giá 47 USD, bây giờ bạn sẽ sở hữu 11.789 cổ phiếu IBM với tổng giá trị 1,6 triệu USD. Như vậy không tính đến cổ tức cổ phiếu IBM đã mang lại lợi suất 3.400.000%, tức là mức lợi suất hàng năm lên tới 11%.

IBM cũng có những người hâm mộ: nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett vẫn đang là cổ đông lớn nhất của IBM và vừa tuyên bố vẫn mua thêm dù đã lỗ khoảng 2 tỷ USD vì cổ phiếu này.

Trong quá khứ IBM cũng đã nhiều lần chuyển đổi mô hình kinh doanh thành công, thậm chí trong 30 năm gần nhất có tới 2 lần chuyển đổi. Đó cũng chính là một nguyên nhân khiến nhà đầu tư tin vào IBM.

Theo một số chuyên gia phân tích và nhà đầu tư, có nhiều lý do để lạc quan và quá trình chuyển đổi ở IBM đã đạt được một số khởi đầu thuận lợi:

- IBM đã chứng minh rằng họ có thể thành công với công nghệ điện toán đám mây với ý định vừa bán phần mềm vừa giúp khách hàng tự thiết lập “đám mây”. Năm 2014, doanh thu mảng đám mây đạt 7 tỷ USD, chiếm chưa đến 10% tổng doanh thu. Theo Dan Morgan, chuyên gia đến công ty chứng khoán Synovus, IBM cần nâng tỷ trọng lên mức hơn 15% trong tương lai gần. Hiện hãng đang đứng thứ 4 hoặc 5 về lĩnh vực này trong làng công nghệ thế giới, bị các đối thủ lớn như Amazon và Microsoft bỏ cách khá xa.

- Đạt mục tiêu 40 triệu USD cho những sáng kiến mới mang tính chiến lược (mục tiêu xa hơn là đến năm 2018 mảng này phải chiếm 40% tổng doanh thu). Đặc biệt những sáng kiến trong mảng di động, an ninh mạng và phân tích đang có nhiều bước tiến triển đầy hứa hẹn.

- Phần mềm chiếm tỷ trọng lớn hơn trong tổng doanh thu. Một phần nguyên nhân là do phần mềm mang lại nhiều lợi nhuận hơn so với các mảng khác như dịch vụ và phần cứng. Ở quy mô ở IBM, doanh thu khó có thể tăng trưởng đột biến và do đó tăng trưởng lợi nhuận có ý nhiều ý nghĩa hơn.

- Ổn định và cuối cùng là tăng doanh thu. Chỉ với mức tăng trưởng 2 -3% cũng sẽ khiến phố Wall vui mừng.

- Chắc chắn là nhà đầu tư có thể kỳ vọng sẽ nhận được nhiều tiền mặt từ IBM. Từ năm 1916 đến nay hãng luôn chi trả cổ tức đều đặn. Điều này giúp cổ phiếu IBM không bị bán tháo khối lượng lớn và cho phép công ty có nhiều thời gian hơn để chứng minh quá trình chuyển đổi.