Big data ở giải Ngoại hạng Anh
Giải bóng đá giàu nhất hành tinh đang nắm lấy thời cơ từ công nghệ xử lý dữ liệu lớn (big data)
Khi câu lạc bộ bóng đá Liverpool mở đầu mùa giải mới bằng trận đấu với Stoke City hôm nay (17/8), bộ phận theo dõi sát sao nhất không phải là 45.000 cổ động viên trên sân Anfield hay những cổ động viên nhiệt tình với giải đấu trên khắp 212 quốc gia. Giải Ngoại hạng (EPL) được theo dõi bởi một bộ phận hoàn toàn mới: các công ty xử lý dữ liệu theo dõi tỷ mỷ từng thời khắc của mỗi trận đấu, sử dụng dữ liệu thống kê nhằm tìm ra cách tốt nhất để giành chiến thắng.
Tiềm năng của giải Ngoại hạng là rất lớn. Lượng khán giả khổng lồ theo dõi qua tivi khiến đây trở thành giải đấu đắt giá nhất thế giới, được dự báo mang lại doanh thu 3,1 tỷ bảng (tương đương 4,8 tỷ USD) trong mùa giải này. Tuy nhiên, mặc dù thu được rất nhiều tiền, các đội bóng cũng phải bỏ ra số tiền khá lớn. Nhân tài đắt đỏ: lương chi trả cho các cầu thủ chiếm tới 70% tổng thu nhập của các đội bóng (cá biệt có lúc còn lên tới 94%). Mọi việc còn trở nên tồi tệ hơn khi đội bóng bị xuống hạng. Trong một vài trường hợp, xuống hạng có thể khiến đẩy đội bóng đến chỗ chết.
Bởi vì hàng ngũ cầu thủ có thể tạo nên chiến thắng vinh quang hay thất bại thảm hại, các câu lạc bộ đang tuyển dụng những chuyên gia nghiên cứu thể thao tài năng. Bộ phận này đi khắp thế giới để tìm ra đúng cầu thủ ở mức giá tốt nhất.
Trong quá khứ, những người chiêu mộ nhân tài sẽ giành hàng giờ đồng hồ theo dõi các trận đấu. Tuy nhiên, giờ đây những công ty như Opta và Prozone thu thập lượng lớn các dữ liệu hữu ích, bán chúng cho các câu lạc bộ và thu phí. Các dữ liệu được phân tích cụ thể đến từng cú sút, đường chuyền và bàn thắng. Mỗi trận đấu có tới hơn 2.000 chỉ số. Dàn camera dày đặc theo dõi từng động tác của cầu thủ.
Các dữ liệu tỉ mỉ và chính xác đem lại cái nhìn hoàn toàn mới. Có thể lấy Gareth Bale – cầu thủ trẻ xuất sắc nhất của giải đấu – làm ví dụ. Bale là cầu thủ khỏe mạnh đầy tài năng với đôi chân khéo léo, tốc độ và cả những cú sút sa chính xác. Tuy nhiên, các dữ liệu cũng đóng góp một phần quan trọng vào sự thành công của câu lạc bộ Tottenham Hotspur. Bale có thể chặn đứng đường truyền của đội bạn. Sự xuất sắc trong việc giữ và truyền bóng giúp củng cố hàng phòng thủ của Tottenham.
Bằng cách rà soát các giải đấu ở cấp thấp hơn, các câu lạc bộ hi vọng có thể tìm kiếm được tài năng với mức giá không quá cao (mức giá chuyển nhượng của Bale là 85 triệu bảng). Đội Chelsea cũng nhờ vào dữ liệu để tìm kiếm tài năng từ các cầu thủ hiện đang chơi tại 15 giải đấu trên toàn thế giới.
Nền thể thao của nước Mỹ cũng là bằng chứng cho thấy đây là phương pháp tiếp cận hiệu quả. Cuối những năm 1990, Oakland Athletics là một đội bóng chày yếu kém. Tuy nhiên, sau khi bắt đầu phân tích nguồn dữ liệu khổng lồ và tìm ra những tuyển thủ tài năng nhưng được định giá thấp, Oakland Athletics đã chiêu mộ được nhiều nhân tài và lập kỷ lục 20 trận thắng liên tiếp trong mùa giải 2002.
Các đội bóng của Anh cũng đã chú ý đến phương pháp này. Năm ngoái, Liverpool chiêu mộ một chuyên gia phân tích dữ liệu có bằng tiến sĩ ngành Sinh Lý.
Dẫu vậy, máy tính vẫn không thể hoàn toàn thay thế con người. Sam Green – chuyên gia phân tích tại Opta – chỉ ra rằng quan sát của con người sẽ giúp đưa ra những nhận định chính xác mà máy tính không thể làm được. Ví dụ, một hậu vệ chơi cho đội bóng có trình độ chuyên môn thấp thường có xu hướng một mình dẫn bóng lên trên bất cứ khi nào có cơ hội. Điều này không có nghĩa là anh ta thiếu đi tài năng mà nguyên nhân chỉ đơn giản là các đồng đội không có đủ khả năng để nhận đường chuyền. Đây là điều mà máy tính không thể nhận ra.
Thu Hương
CÙNG CHUYÊN MỤC
