Bộ trưởng Tài chính Nhật sẽ lên làm tân Thủ tướng?

Ngay khi Thủ tướng Nhật Bản Hatoyama tuyên bố từ chức, sau 8 tháng tại vị, các nhà phân tích cho rằng Bộ trưởng Tài chính Naoto Kan là ứng cử viên tiềm năng nhất có thể kế nhiệm ông. Được biết, thủ tướng mới sẽ nhanh chóng được chọn vào thứ sáu tới.

Xáo trộn chính trị mới nhất ở Nhật, trong đó có việc rút lui của một đảng cánh tả nhỏ khỏi liên minh cầm quyền, đã làm chính phủ hiện nay rơi vào thế bất ổn, nhất là trong thời điểm họ phải đưa ra kế hoạch cắt giảm nợ công khổng lồ và một chiến lược khích lệ tăng trưởng.

Dưới đây là những ứng cử viên tiềm năng có thể kế nhiệm ông Hatoyama:

1. Bộ trưởng tài chính Naoto Kan, 63 tuổi

Bộ trưởng tài chính Kan, người cũng kiêm nhiệm là phó Thủ tướng, hiện đang được đánh giá là người kế nhiệm tiềm năng nhất cho vị trí thủ tướng. Ông là một chính trị gia nổi bật trong đảng Dân chủ Nhật bản (DPJ), cùng với ông Hatoyama và nhân vật trụ cột Ichiro Ozawa tạo nên “cỗ xe ngựa ba bánh” của DPJ.

Ông Kan đã hối thúc ngân hàng trung ương Nhật Bản tích cực đối phó với lạm phát và được đánh giá tích cực hơn ông Hatoyama khi muốn tăng 5% thuế tiêu dùng trong tương lai để đối phó với các chi phí phúc lợi xã hội ngày càng lớn.

Khi là Bộ trưởng Y tế ông bị cho là quan liêu, thiếu thông thạo về ngân sách, các vấn đề thuế. Nhưng vị trí then chốt cùng tiếng tăm của ông trong đảng DPJ khiến ông có lợi thế nhiều hơn so với các nhân vật khác trong việc thu hút sự ủng hộ để các chính sách được thông qua dễ dàng.

5 điểm đáng chú ý về ứng cử viên sáng giá nhất cho vị trí Thủ tướng Nhật

Ông Kan là một cựu chiến binh năm nay đã 63 tuổi. Ông chính là người đồng sáng lập ra Đảng Dân chủ Nhật cùng với cựu Thủ tướng Hatoyama cách đây 1 thập kỷ. Thập niên 1990, ông là Bộ trưởng Y tế Nhật.

Dù không phải là chuyên gia về chính sách tài khóa, ông Kan là một trong những thành viên tích cực nhất trong cuộc vận động thay đổi tình hình tài chính tệ hại của Nhật. Ông đã cố gắng trình lên Quốc hội Nhật dự thảo cải tổ tài khóa, tuy nhiên cho đến nay ông chưa thành công.

Ông đã hối thúc đảng của ông xem xét lại chương trình chi tiêu và tăng thuế dù quan điểm của ông chưa nhận được nhiều sự ủng hộ từ cựu Thủ tướng và những người lo ngại việc tăng thuế sẽ làm mất lòng dân chúng.

Ngay sau khi trở thành Bộ trưởng Tài chính Nhật vào tháng 1/2010, ông Kan đã khiến thị trường ngạc nhiên bằng việc tuyên bố ông muốn hạ giá đồng yên và rằng các doanh nghiệp tại Nhật sẽ có lợi nếu tỷ giá đồng USD/yên ở quanh mức 95 yên/USD. Thế nhưng từ đó đến nay ông đã liên tục tuyên bố ủng hộ tỷ giá đồng tiền ổn định và rằng nên để thị trường điều chỉnh tỷ giá đồng tiền.

Ông đã là người lớn tiếng chỉ trích Ngân hàng Trung ương Nhật khi ngân hàng này không muốn nới lỏng chính sách tiền tệ. Ông đã chịu trách nhiệm về chính sách kinh tế Nhật khi chính phủ Nhật vào tháng 12/2009 tuyên bố Nhật đang trong tình trạng giảm phát. Không lâu sau đó, Ngân hàng Trung ương Nhật dùng cùng thuật ngữ trên và nới lỏng chính sách. Ông Kan cũng đã hối thúc Ngân hàng Trung ương Nhật đặt ra tỷ lệ lạm phát mục tiêu 1% - mức được coi là ổn định giá cả trong dài hạn. Cuối cùng, ông rút lại lời chỉ trích và cho đến nay chưa hưởng ứng bất kỳ lời kêu gọi nào về việc đưa ra chính sách mạnh tay hơn từ Đảng Cầm quyền.

2. Bộ trưởng Hạ tầng và Giao thông Seiji Maehara, 48 tuổi

Bộ trưởng Hạ tầng và Giao thông Maehara là một chuyên gia về chính sách an ninh, từng là lãnh đạo của đảng DPJ và có nhiều kinh nghiệm về chính sách. Ông là nhân vật thứ 2 trong danh sách các chính trị gia được yêu thích của cử tri.

Mặc dù nổi tiếng với quan điểm về ngoại giao, quốc phòng hơn là về kinh tế, nhưng ông Maehara lại là người ủng hộ các dự án công linh hoạt, đã học tập ở một trường dành cho các lãnh đạo chính trị ủng hộ chính sách kinh tế thị trường tự do.

Maehara đã phải từ chức lãnh đạo DPJ vào năm 2006 vì bị cáo buộc ủng hộ đảng cầm quyền khi đó. Chính vì vậy, có thể ông thiếu sự ủng hộ của toàn bộ các thành viên Dân chủ.

3. Ngoại trưởng Katsuya Okada, 56 tuổi

Ngoại trưởng Okada là con trai của một “ông trùm” siêu thị giàu có ở Nhật và có một lý lịch “sạch sẽ”. Ông cũng từng là chủ tịch DPJ và cở mở hơn Hatoyama đối với vấn đề tăng 5% thuế tiêu dùng.

Ông Okada cũng nổi tiếng là nhân vật khá cứng rắn, rất quan tâm đến chính sách môi trường và đã đưa ra cam kết đầy tham vọng là giảm 25% (từ mức 1990) khí thải nhà kính cho tới năm 2020.

4. Bộ trưởng chiến lược quốc gia Yoshito Sengoku, 64 tuổi

Bộ trưởng chiến lược quốc gia Sengoku đã nhấn mạnh cần phải kiếm chế ngân sách và công khai kêu gọi một cuộc thảo luận về tăng thuế tiêu dùng.

Mặc dù từng là thành viên của Đảng xã hội, đảng vừa mới rút khỏi liên minh cầm quyền, ông ủng hộ chính sách thị trường tự do. Tuy nhiên, ông chưa bao giờ nắm giữ chức vụ cao cấp trong đảng DPJ.

5. Bộ trưởng nội vụ Haraguchi, 50 tuổi

Vị khách thường xuyên trong các chương trình trò chuyện trên truyền hình này đã ám chỉ ông phản đối cuộc thảo luận về tăng thuế tiêu dùng trước khi có thể vực dậy được kinh tế Nhật.

Ông Haraguchi cũng theo học ở cùng trường lãnh đạo chính trị mà ông Maehara theo học, ủng hộ chính sách thị trường tự do. Ông cũng nổi tiếng với kêu gọi chuyển bớt trách nhiệm chính sách từ chính quyền trung ương tới các vùng.

Tuy nhiên, ông thiếu tiếng nói trong đảng, mặc dù có thể được các cư tri yêu thích với hình ảnh khá mới mẻ của ông. Giống như Sengoku, ông chưa bao giờ nắm giữa chức vụ cao trong DPJ.

Theo Dân Trí/Reuters