Đường đến ngôi vị tỷ phú tự thân giàu nhất Thụy Điển của Ingvar Kamprad

Với giá trị tài sản ròng khoảng 3,4 tỷ USD theo Forbes và tới 48,1 tỷ USD, theo Wealth-X, Ingvar Kamprad hiện nay là một trong những tỷ phú tự lập giàu nhất thế giới.

Ở tuổi 89 ông vẫn tiếp tục làm việc và cống hiến nhiều sáng tạo. Mặc dù rất giàu có nhưng ông có lối sống rất giản dị, thậm chí luôn ăn ở nhà hàng giá rẻ, mua hàng tại các chợ địa phương và bay vé hạng phổ thông.

Từ khởi đầu khiêm tốn bằng việc bán những món đồ gỗ lưu niệm dịp nghỉ lễ cho những đứa trẻ hàng xóm từ khi còn nhỏ, Ingvar Kamprad đã gây dựng nên công ty IKEA với giá trị 11,8 tỷ USD và trở thành một tỷ phú.

Ingvar Kamprad sinh ra ở miền Nam Thụy Điển vào năm 1926. Lúc 5 tuổi ông đã bắt đầu biết bán diêm để thu lợi nhuận. Và khi lên 10, ông thường xuyên rong ruổi trên chiếc xe đạp quanh các khu phố để bán đồ trang trí Giáng sinh, cá và bút chì.

Småland, Thụy Điển, quê hương của Kamprad. Ảnh: Wikipedia.

Thời niên thiếu, Kamprad đã tham gia vào một phong trào thanh niên phát xít do ảnh hưởng của từ người bà gốc Đức vốn là "một người hâm mộ lớn của Hitler”. Sau này, ông mô tả thời điểm đó là "sai lầm lớn nhất của cuộc đời tôi" và thậm chí đã viết một lá thư cho các nhân viên của mình yêu cầu sự tha thứ của họ.

Ảnh: Denis Balibouse / Reuters.

Khi Kamprad 17 tuổi, cha ông cho ông một phần thưởng tiền mặt vì đạt điểm tốt ở trường mặc dù ông mắc chứng khó đọc. Ông đã sử dụng số tiền đó để lập IKEA vào năm 1943. Thời gian 5 năm đầu cửa hàng của ông chủ yếu bán đồ gia dụng nhỏ, như khung ảnh.

Cửa hàng IKEA đầu tiên tại quê hương của Kamprad. Ảnh: Wikimedia Commons.

Tên IKEA là từ viết tắt cho 2 chữ cái đầu của tên ông, kết hợp với chữ viết tắt tên trang trại gia đình, nơi ông được sinh ra (Elmtaryd) và làng gần nhất (Agunnaryd).

Ingvar Kamprad (phải) bắt tay với người quản lý cửa hàng đầu tiên của IKEA, Hans Ax. Ảnh: Wikimedia Commons.

Năm 1956, Kamprad đã tạo ra cuộc cách mạng trong thị trường đồ nội thất bằng cách giới thiệu "flatpacking", phương pháp này đồng nghĩa với việc IKEA sẽ cắt giảm chi phí sản phẩm bằng cách cho phép người tiêu dùng mua đồ nội thất theo miếng và tự lắp ráp chúng.

Ảnh: YouTube / Ikea.

Theo tác giả bán có sách bán chạy nhất Malcolm Gladwell, Kamprad là một người hiếm có - ông sở hữu một tính cách kết hợp giữa sự tận tâm, cởi mở, và cầu toàn. Những đặc điểm tính cách này đã giúp ông trở thành một nhà sáng tạo không hề sợ hãi những bước đi khởi đầu sự nghiệp.

Ảnh chụp màn hình / YouTube.

Kamprad chuyển trụ sở IKEA từ Thuỵ Điển đến Copenhagen, Đan Mạch vào năm 1973 để tránh bị đánh thuế kinh doanh gây cản trở cho sự phát triển của công ty. Ông cũng chuyển cả gia đình đến Thụy Sĩ để phản đối việc tăng thuế của Thụy Điển. Nhưng hiện nay công ty này lại có trụ sở chính tại Hà Lan, và Kamprad cũng đã trở về Thụy Điển.

Thủ đô Copenhagen, Đan Mạch. Ảnh: Bucchi Francesco / Shutterstock.

Kamprad vận hành một cấu trúc phức tạp của công ty bao gồm một nhánh từ thiện và một nhánh bán lẻ và nhượng quyền thương mại. IKEA Group có trụ sở tại Hà Lan, thuộc sở hữu của Stichting INGKA Foundation, cũng thuộc nhánh từ thiện của công ty. Quỹ từ Stichting INGKA Foundation chỉ có thể được sử dụng theo một trong hai cách: tái đầu tư vào Tập đoàn IKEA và các cửa hàng nhượng quyền thương mại của nó, hoặc tặng cho mục đích từ thiện.

Ảnh: IKEA.

Kamprad là cha của 3 cậu con trai ruột và một cô con gái nuôi. Các con trai của ông, Peter, Jonas, và Mathias, đang đảm nhận những vai trò quan trọng tại IKEA trong việc vạch ra tầm nhìn tổng thể và chiến lược dài hạn cho tập đoàn. Vào năm 2013, con trai út của ông, Mathias, được bổ nhiệm là Chủ tịch của Inter IKEA, công ty điều hành Inter IKEA và hoạt động nhượng quyền thương mại trên toàn thế giới, sau khi Kamprad bước xuống.

Ảnh: Jean Bernard Sieber/ Reuters.

Trong vài năm qua đã có nhiều lời đồn đoán về giá trị tài sản thực của Kamprad và sự giàu có của gia đình ông. Luật sư Kamprad quyết định rằng do các quỹ Stichting INGKA Foundation chỉ có thể được sử dụng theo hai cách, nên nó không được tính vào giá trị tài sản cá nhân của Kamprad. Dù vậy, theo ước tính của Wealth-X giá trị tài sản ròng của ông khoảng 48,1 tỷ USD.

Ingvar Kamprad phát biểu sau khi nhận giải thưởng kinh tế toàn cầu 2007 của Viện Kiel tại Kiel, Đức, vào tháng 6/2007. Ảnh: Heribert Proepper / AP.

Về việc IPO công ty, ông cho biết: "Tôi đã quyết định rằng thị trường chứng khoán không phải là một lựa chọn cho IKEA", Kamprad nói. "Tôi biết rằng chỉ có một quan điểm dài hạn mới có thể đảm bảo kế hoạch tăng trưởng của chúng tôi, và tôi không muốn IKEA trở nên phụ thuộc vào các tổ chức tài chính”, Kamprad khẳng định thêm.

Ảnh: Getty Images.

Kamprad từng xuất bản hai cuốn sách về những câu chuyện của IKEA. Năm 1976, Kamprad kể chi tiết về khái niệm và ý thức hệ của công ty trong cuốn"Di chúc của một Đại lý nội thất” mà giờ đây được xem là một bản tuyên ngôn cho IKEA. Tiếp đó, vào cuối những năm 1990, ông đã làm việc với một nhà báo Thụy Điển và cho ra đời cuốn "Dẫn đầu bởi thiết kế: Câu chuyện của IKEA" xoáy sâu vào hành trình duy trì sự đơn giản ở IKEA và chính cuộc đời ông.

Ảnh chụp màn hình Amazon / Wikimedia Commons.

Kamprad được các đồng nghiệp nhận xét là một người vô cùng tiết kiệm. Ông thường đi máy bay vé hạng thường, ở trong khách sạn giá rẻ, và đi một chiếc Volvo suốt hai thập kỷ.

Ảnh: Wikipedia.

Hiện nay, IKEA có 370 cửa hàng tại 47 quốc gia. Theo Wealth-X, Kamprad không bao giờ vay tiền hoặc ban hành một cổ phiếu mà chủ yếu đưa công ty vượt qua khó khăn nhờ quỹ của IKEA.

Vùng màu xanh đại diện cho thị trường hiện nay của IKEA, và màu vàng tượng trưng cho các thị trường trong tương lai của IKEA. Ảnh: Wikimedia Commons.

Mảng dịch vụ thực phẩm của IKEA chiếm khoảng 1,8 tỷ USD doanh thu năm ngoái. Mỗi cửa hàng IKEA có một phòng ăn phục vụ thực phẩm có nguồn gốc từ Thụy Điển Kamprad cũng như các đồ ăn nhẹ và các món ăn địa phương tùy theo từng địa điểm.

Ảnh: Toby Melville / Reuters.

Sau khi trải qua 40 năm phát triển tại Thụy Sĩ, và đưa IKEA trở thành công ty toàn cầu như ngày nay, Kamprad đã chuyển về quê nhà ở Thụy Điển vào năm 2013 để được gần gũi hơn với gia đình và bạn bè sau sự ra đi của vợ ông vào năm 2011.

Småland, Thụy Điển, nơi Kamprad sinh ra. Ảnh: Alexander Cahlenstein / Flickr.

Hiện nay, Kamprad vẫn đang là cố vấn cao cấp và là một giám đốc ra quyết định ở IKEA, mặc dù con trai của ông Mathias là Chủ tịch. Ở tuổi 89 ông vẫn chưa hoàn toàn chuyển lại hết quyền điều hành cho con trai tại IKEA và các công ty liên kết của nó. "Oh, tôi có quá nhiều việc phải làm và không có thời gian chết", ông nói.

Ảnh: Chris Jackson / Getty Images.