Hai cú sốc đối với kinh tế Nga: giá dầu thấp và khủng hoảng tín dụng

Trong thời kỳ vừa qua, tăng trưởng kinh tế và ổn định chính trị là hai thành công lớn nhất của nước Nga.

Nay mọi chuyện dường như đã đảo ngược, sản lượng công nghiệp tháng 11/2008 giảm 8,7% so với một năm trước.

Đồng rúp ngày một mạnh lên sau khi giá dầu tăng, sau đó trượt giá với tốc độ đáng kể, chỉ riêng trong tuần này đồng rúp đã trượt 3% so với các loại tiền tệ lớn khác.

Từ mùa hè, đồng rúp trượt 15%. Dự trữ ngoại tệ của Nga đang giảm mạnh. Dự trữ ngoại tệ đã giảm tới 25% tương đương 160 tỷ USD từ mức đỉnh cao 600 tỷ USD vào tháng 8/2008.

Nga hiện nay đang chịu hai cú sốc một lúc. Thứ nhất là việc giá dầu hạ quá mạnh. Giá dầu Urals hiện được giao dịch quanh mức 44USD/thùng trong khi ngân quỹ của Nga được tính toán ở mức giá dầu 70USD/thùng.

Cú sốc thứ hai là tình trạng tín dụng thắt chặt hạn chế nguồn vốn vay cho một nước phụ thuộc rất nhiều vào lợi nhuận từ dầu mỏ.

Thị trường chứng khoán Nga hiện đã giảm 70% so với mức đỉnh cao hồi tháng 5/2008. Tỷ lệ thất nghiệp tăng cao. Cơ quan xếp hạng tín dụng phương Tây đã hạ xếp hạng đối với ngân hàng của Nga.

Tình hình sản xuất công nghiệp đi xuống, tuần qua, việc sản xuất công nghiệp suy giảm mạnh nhất từ năm 1998. Ông Oleg Vyugin, Cựu Bộ trưởng Bộ Tài Chính nga tuần này nhận xét GDP của Nga năm 2009 sẽ suy giảm khoảng 4%. Bộ phận tình báo kinh tế của Economist lạc quan hơn, dự đoán kinh tế Nga năm sau suy giảm 3%.

Việc tìm được chính sách kinh tế phù hợp để ứng phó với tình trạng hiện nay không phải là một điều dễ dàng.

Vấn đề kinh tế vĩ mô lớn của Nga trong suốt hai năm qua – lạm phát chưa trở thành quá khứ, tỷ lệ lạm phát tháng 11/2008 vẫn là 13,8%. Vấn đề lớn hơn là duy trì tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh đã vay nợ khá nhiều.

Đồng rúp trượt giá khiến thâm hụt tài khoản vãng lai của Nga giảm bớt bởi hàng nhập khẩu trở nên đắt đỏ hơn. Khả năng cạnh tranh không thuyết phục của kinh tế Nga trước đây không được chú ý đến khi giá dầu cao, và nay mọi thứ đã trở nên rõ ràng.

Ngọc Diệp

Theo Economist