Kweku M. Adoboli - "Sao quả tạ" của ngân hàng UBS
Kweku M. Adoboli, nhân viên giao dịch của ngân hàng Thụy Sĩ UBS tại London, vừa bị tòa án Anh đưa ra xét xử vì tội gian lận, giả mạo kế toán gây thiệt hại tới 2,3 tỷ USD, làm chao đảo UBS.
Kweku M. Adoboli là con trai của một nhân viên Liên hiệp quốc gốc Ghana, tốt nghiệp khoa quản trị và khoa học vi tính Đại học Nottingham năm 2003. Năm 2006, Adoboli được tuyển vào làm việc cho Ngân hàng Thụy Sĩ UBS chi nhánh London trong bộ phận giao dịch Delta One. Hiện Adoboli phải đối mặt với 4 tội danh gian lận và làm sai kế toán gây thiệt hại 2,3 tỷ USD tại UBS.
Vụ bê bối đã làm rung chuyển Ngân hàng UBS, người ta nghi ngờ tại sao 1 nhân viên giao dịch bình thường như Adoboli lại có thể gây ra thiệt hại to lớn như vậy mà các cấp quản lý không hay biết. Sau khi phát hiện thiệt hại giao dịch, Giám đốc điều hành Oswald J. Grubel, người đã được thuê nhằm tạo bước ngoặt lớn cho UBS, phải từ chức. Các đồng giám đốc bộ phận chứng khoán toàn cầu nơi để xảy ra tổn thất cũng ra đi.
Sau quá trình điều tra, các công tố viên tuyên bố Adoboli làm liều hòng trốn tránh kiểm soát nội bộ. Theo các công tố viên, Adoboli đã tập trung vào giao dịch phái sinh, làm giả các giao dịch trị giá từ 5-20 triệu USD. Adoboli thậm chí tạo ra các tài khoản riêng biệt mà anh ta gọi là “ô dù” để che giấu lợi nhuận và các khoản lỗ từ hoạt động trái phép của mình. Trong năm 2009, các tài khoản “ô dù” có khoảng 30 triệu USD.
Lúc đầu, các chiến thuật của anh ta có vẻ trôi chảy, đến tháng 5-2011, Adoboli đã mang về tổng cộng 90 triệu USD cho UBS và khách hàng. Nhờ những thành công đó, trong vòng 4 năm ngắn ngủi từ 2006-2010, lương của Adoboli đã được tăng gấp 10 lần lên 350.000 bảng Anh (11,75 tỷ VNĐ).
Tuy nhiên, giao dịch của Adoboli bắt đầu xấu đi trong mùa hè năm 2011 khi thị trường tài chính thế giới vật lộn với cuộc khủng hoảng nợ châu Âu. Tháng 6-2011, Adoboli đã vượt quá hạn mức giao dịch 1 tỷ USD sau khi “sáng tác” một loạt giao dịch hư cấu. Các khoản đầu tư của Adoboli đã tăng lên 5 tỷ USD vào tháng 8, và Adoboli cũng đã thua lỗ 1,8 tỷ USD.
Adoboli che đậy thua lỗ bằng cách làm sai kế toán. Giao dịch trái phép đẩy UBS vào vòng nguy hiểm. Trong một cuộc điều tra nội bộ, UBS phát hiện đến giữa tháng 9-2011, các hoạt động của Adoboli được báo cáo rủi ro 1,5 triệu USD nhưng trong thực tế, rủi ro tài chính lên tới 8,1 tỷ USD. “Adoboli không còn hoạt động như một nhân viên ngân hàng đầu tư chuyên nghiệp, anh ta đã trở thành 1 con bạc khát nước” - công tố viên cho biết.
Tháng 8-2011, các nhà quản lý rủi ro của UBS bắt đầu đặt câu hỏi về vị trí của Adoboli. William Steward, một kế toán tại UBS, nhiều lần “xoay” Adoboli về sự mờ ám trong các giao dịch của anh ta. Khi ngân hàng gia tăng mối lo ngại, ngày 14-9, Adoboli rút khỏi UBS và đã viết một e-mail cho Steward. Trong đó, Adoboli tiết lộ những giao dịch gần đây của anh ta đã không được phòng hộ, khiến ngân hàng có nguy cơ thiệt hại hàng tỷ USD.
Ban đầu Adoboli cho biết đã hành động một mình, nhưng sau đó Adoboli nói rằng một số đồng nghiệp có biết về hành vi của anh ta. Sau khi quản lý cấp cao nhận được e-mail, họ yêu cầu Adoboli quay lại văn phòng London để giải trình. Trong một loạt cuộc họp kéo dài đến sáng ngày 15-9, các giám đốc UBS đã chất vấn Adoboli về các giao dịch. Adoboli thừa nhận lần đầu tiên làm sai lệch hồ sơ là vào năm 2008 sau khi bị lỗ 400.000USD.
Adoboli biện hộ rằng anh ta che giấu các khoản lỗ với hy vọng gỡ gạc được thông qua các giao dịch tương lai. Tuy nhiên, công tố viên bày tỏ quan điểm “Ngân hàng không có lỗi vì đã tin tưởng anh ta. Chính anh ta là kẻ đã lạm dụng sự tin tưởng của họ để lừa dối hòng trục lợi cho bản thân”. Nếu bị kết tội, Adoboli sẽ phải đối mặt với 10 năm tù giam.
Theo Bách Sơn
Sài Gòn Đầu Tư
CÙNG CHUYÊN MỤC
Đồng yên chạm đáy 4 tháng: Chuyện gì đang xảy ra?
14:11 , 14/11/2024
