Lối thoát cho nông dân Texas trong thảm cảnh giá dầu giảm
Trong khi giá dầu thô trượt dốc, các chủ trang trại khắp bang Texas đang xúc tiến sản xuất một loại dầu khác – dầu olive.
Cây olive du nhập vào California vào cuối những năm 1700 nhờ các thầy tu Francisco mua lại từ các nhà truyền giáo Tây Ban Nha. California luôn là nơi sản xuất dầu olive lớn nhất cho nước Mỹ, chiếm hầu hết sản lượng nội địa quốc gia.
Tuy là một trong những nơi tiêu thụ dầu olive lớn nhất trên toàn thế giới, 97% lượng dầu olive Mỹ tiêu thụ được nhập khẩu từ nước ngoài, chủ yếu là Italy và Tây Ban Nha, theo Hiệp hội các nhà sản xuất dầu olive Mỹ.
Theo Hiệp hội, năm trước cả nước sản xuất được khoảng 3,5 triệu gallon, tương đương 132,5 triệu lít. Trong khi đó, lượng dầu olive 15.000 gallon một năm, tương đương 56.781,2 lít mà Texas sản xuất chỉ như một một cơn mưa phùn.
5 năm sau khi hoạt động khai thác dầu bùng nổ ở Mỹ, cú rớt thảm hại của giá dầu thúc đẩy người dân Texas đi tìm lối thoát cho mình. Khoảng 70 nông dân khắp tiểu bang (con số này trong năm 2008 là 24 người), đang nuôi hi vọng kiếm tiền từ cơn thèm khát dầu olive không ngừng gia tăng của Mỹ, một phần trong những nỗ lực gần đây nhất nhằm đa dạng hóa nền kinh tế đông dân thứ hai này.
Theo số liệu của Hội đồng dầu olive Texas, năm 2013, nông dân Texas trồng khoảng 500.000 cây olive, tăng từ 80.000 cây trong năm 2008 và hi vọng sẽ tăng lên 2 triệu cây vào cuối năm tới.
Ngành nghề đa dạng
Ông Michael Palnte, nhà kinh tế nghiên cứu cấp cao tại Ngân hàng Dự trữ Liên bang Dalas cho biết: “Ở Texas hiện giờ có rất nhiều nghề chưa từng xuất hiện trong những năm 80. San Antonio có ngành công nghiệp chăm sóc sức khỏe tuyệt vời, trong khi Austin nắm trong tay công nghệ. Chúng góp phần không nhỏ trong nền kinh tế Texas ngày nay.”
Texas không phải là đất nước trồng olive truyền thống, thậm chí 2 thập kỉ trước câu chuyện về olive không hề xuất hiện trên toàn bang. Cuối những năm 1990, triển vọng phát triển cây olive trong bang khiến một số ít những người nông dân bị hấp dẫn. Không ai ngờ rằng khí hậu một phần trung tâm và phía nam Texas lại hợp với giống cây Địa Trung Hải này.
Người dân Texas ý thức rất rõ việc phụ thuộc quá nhiều vào ngành công nghiệp dầu khí mạo hiểm như thế nào, như lần giá dầu ở dưới đáy vào những năm 1980 dẫn tới thất bại thê thảm của một loạt ngân hàng và cuộc suy thoái trên toàn khu vực.
Thomas Tunstall, giám đốc nghiên cứu tại Viện phát triển Kinh tế của Đại học Texas ở San Antonio, người đã sống cả đời mình ở Texas và đã quen với mô hình bùng nổ & phá sản đã và đang cản trở sự phát triển của Texas. Ông thúc giục cộng đồng xây dựng nền kinh tế địa phương đa dạng bền vững, từ rau bina đến nguồn năng lượng địa nhiệt cho tới nhiếp ảnh hoang dã, và cây olive nữa.
Tunstall nói rằng: “Canh tác cây olive không tạo ra nhiều công ăn việc làm nhưng tạo ra những giá trị riêng biệt.”
Tuy nhiên, cây olive không phải chiếc chìa khóa vạn năng.
Jim Henry, một trong những người tiên phong trồng cây olive và sở hữu trang trại olive Texas và cung cấp dầu olive nguyên chất 100% ở Texas, cho rằng cần hết sức cẩn trọng khi nghĩ rằng olive là sự cứu rỗi cho các quận phụ thuộc vào ngành công nghiệp dầu khí, việc trồng cây olive không hề đơn giản và thời tiết ở Texas có thể biến động, và rằng nơi lý tưởng để canh tác cây olive là ngoại ô Eagle Ford và khu vực ôn đới cận vịnh Mexico.
“Tôi yêu cây olive và hạnh phúc khi ngắm nhìn chúng phát triển” Steve Coffman Jr tâm sự về trang trại olive ông trồng 2 năm trước đây đang đâm chồi trên 40 mẫu Anh đất đỏ (tương đương 16 héc ta) ở ngoại ô Cotulla, Texas, tâm chấn của sự bùng nổ dầu đá phiến ở Eagle Ford của chính phủ.
Nhưng trong bối cảnh hiện tại, khi mà giá năng lượng không ngoại trừ giá dầu thô West Texas Intermediate không ngừng giảm xuống, ông không khỏi buồn rầu.
Coffman sẽ không chịu khuất phục, và ông không có gì để mất ngay cả khi giá dầu tiếp tục giảm sâu. Ông nói: “không ai hay những gì sắp diễn ra ở giếng dầu ở Eagle Fords, riêng giếng dầu của tôi tồn tại từ 15 đến 50 năm. Sẽ chẳng có ai bỏ đi trồng cây olive ở nơi khác. Thật tuyệt nếu bạn có thể làm như thế.”
Thanh Trà